پنج خانداناں دی پرانی تریخ
| لکھاری | Xue Juzheng et al. |
|---|---|
| اصل عنوان | 五代史 (Wǔdài Shǐ) |
| دیس | چین (سونگ خاندان) |
| بولی | Classical Chinese |
| صنف | Chinese historiography |
تریخ اشاعت | 974 |
اصل متن | 五代史 (Wǔdài Shǐ)[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ بولی دا متن شامل اے ]] at Wikisource |
پنج خانداناں دی قدیم تریخ (انگریزی: Old History of the Five Dynasties) پنج خانداناں (907ء تا 960ء) دے سرکاری تاریخی دستاویز سن جنہاں دا قبضہ زیادہ تر شمالی چین وچ سی۔ اس دی تدوین سونگ خاندان دے سرکاری عالم شو زوہینگ نے پہلی دو دہائی وچ کیتی۔شونگ خاندان دی ابتدا 960ء وچ ہوئی۔تریخ چین وچ مصدقہ 24 تاریخاں وچوں اک اسنوں وی منیا جاندا اے۔
اس کتاب وچ 150 ابواب نیں تے ایہ پنج کتاباں وچ منقسم نیں۔ لیانگ دی کتاب، تانگ دی کتاب، جن دی کتاب، ھان دی کتاب، تے ژاؤ دی کتاب۔ اویانگ شیو دی کتاب پنج خانداناں دی جدید تریخ دی اشاعت دے بعد اس کتاب دی شہرت وچ کمی دیکھنے نوں ملی۔ تے اک وقت اوہ وی آیا جدوں 12واں صدی وچ شاہی کتب خانہ توں اس کتاب نوں کڈ دتا گیا تے جن خاندان نے اسنوں شائع کرنا وی بند کر دتا تے اس زمانہ وچ ایہ کتاب تقریباً ناپید ہو گئی سی۔و1و
18واں صدی وچ چنگ خاندان دے علما نے کتاب دے متعدد مکمل جملے یونگل دا دیان وچ پائے۔ انہاں نے انہاں جملیاں نوں جمع کرنا شروع کیتا تے اس دور دیاں تمام کتاباں تے مصادر نوں تلاشیا تے ایویں کتاب نوں کسے طرح تالیف کرنے وچ کامیاب رہے۔حالانکہ چند ابواب ہن وی غائب سن۔ چین وچ ایہ افواہ ضرور پھیلی ہوئی ہے کہ کتاب “پنج خانداناں دی قدیم تریخ“ کدرے نہ کدرے مکمل موجود اے مگر کتھے اے، ایہ ہن وی اک راز اے۔
اوہ پنج شاہی خاندان سودھو
جنہاں پنج شاہی خانداناں دی تریخ اس کتاب وچ درج اے انہاں دی سلطنت یکے بعد دیگرے شمالی چین دے علاقہ وچ رہی۔ انہاں دا زمانہ 907ء تا 960ء اے۔ انہاں وچ اک خاندان دا ستارہ غروب ہویا تو فوراً دوسرے خاندان دا سورج طلوع ہو گیا۔ سب توں پہلا خاندان تانگ خاندان اے جو 907ء وچ زوال پزیر ہویا تے آخری خاندان سونگ خاندان اے جس دا آغاز 960ء وچ ہویا۔اس خاندان نے جبرا حکومت حاصل کیتی سی مگر انہاں دا تسلط وی چین شمالی حصہ تک محدود سی۔ اوہ پنج خاندان بالترتیب مندرجہ ذیل نیں؛