پلازما مادے دا چوتھا پاسا اے۔

اے اک پلازما لالٹین اے جیدے چ روشنی بن رئی۔ روشنی دے بنن دی وجہ الیکٹران نے جیڑے کے تیز توں ہولے ہو رۓ نیں۔

پلازما کی ہوندا اے؟

سودھو

پلازما نوں مادے دی چوتھی قسم کیا جاندا اے تے باقی تین ٹھوس، مایا تے گیس ہوندیاں نیں۔ پلازما نوں سب توں پہلاں اک گورے سائنسدان ولیم کروکس نے 1879 چ پچھانیا۔ پلازما ساڈے جیون دے کئی پاسیاں چ بوت خاص ہون توں علاوہ اس سانوں نظر آن آلی کائنات دا 99٪ بنندا اے۔ زمین اتے قدرتی پلازما بوت کٹ ہوندا پر ایدیاں کافی ساریاں بندے دیاں بنائیاں ہوئیاں مثالاں ہے گیاں نیں۔ ایجاداں کرن آلیاں نے پلازما نوں نیون تے فلوروسینٹ بلباں چوں بجلی ٹورن واسطے ورتیا اے۔ سینداناں نے لیباٹریاں چ پلازما دے اتے تجربے کرن واسطے سپیشل کمرے بناۓ نیں۔

پلازما کنج بندا اے؟

سودھو

پلازما اصل چ اک گیس ہوندی اے جیدے الیکٹران الیحدہ ہو جاندے نیں اس کم نوں انگریزی چ ionization کیا جاندا اے۔ اگر کسی گیس نوں بوت زیادہ گرمی دتی جاۓ تے اودے الیکٹراناں چ ایدی جان آ جاندی اے کہ اوہ نیوٹران توں علیحدہ ہو جان۔ اس نال اوہ ایٹم مثبت چارج آلا آئن بن جاندا اے۔ بوت گرم کیتی گئی گیس چ آئیونائزیشن کئی واری ہوندی اے جیدے نال آئن تے الیکٹران بندے نیں۔ پر اے گل پکی نئیں کے سارے ایٹم آئن بن جان بلکہ کج ایٹماں نوں کج نئیں ہوندا۔ اس نال ایٹماں، آئناں تے الیکٹراناں دا اک گتاوا بن جاندا اے۔ اس گتاوے نوں پلازما کیندے نیں۔

اس دا مطلب اے کہ پلازما مادے دا اک خاص تے علیحدہ پاسا اے جیدے چ اینے چارج ہوۓ ٹوٹے(آئن، الیکٹران) ہوندے نیں جیناں دی وجہ توں ایدیاں الیکٹریکل خصوصیتاں(electrical properties) تے خاصا اثر پیندا اے۔


فزکس تے کیمسٹری چ پلازمہ گیس ورگے مادے نوں کیندے نیں جیدے پارٹیکلز آئن بنے ہون۔


 
پلازمہ فزکس تو‏ں متعلق اک چراغ شاکلہ۔
  • تلفظ ؛ کاف اُتے زیر دے نال، shakila

شاکلہ ؛ جس نو‏‏ں انگریزی وچ plasma کہیا جاندا اے اک نہایت اہ‏م تے کثیرالاستعمال لفظ ا‏‏ے۔ انگریزی وچ پلازما دا لفظ درحقیقت یونانی دے plassein تو‏ں لاطینی تے جرمنی بولی تو‏ں ہُندا ہويا آیا ا‏‏ے۔ جس دے معنی بنیادی طور اُتے تو باریک پھیلانے دے سن مگر پھر اس تو‏ں ڈھالنے تے شکل دینے دا مفہوم نکلیا تے پھر ایہ لفظ بہت سی سائنس دی شاخاں وچ عود کرآیا۔ اس دے مختلف استعمالات درج ذیل نيں