پروٹان
(پروٹون توں مڑجوڑ)
اولیہ (انگریزی: proton) جوہر دا اک مڈھلا ٹوٹا اے۔ ایہدے اتے 1+ دا بار ہوندا اے۔ ایہدا ماس تعدیلہ نالوں تھوڑا جیہا گھٹ ہوندا ے۔ اولیہ تے تعدیلہ رل کے نیوکلیون اکھواندے نیں تے نویہ وچ ہوندے نیں۔ نویہ وچ جوہراں دی گنتی اوس جوہر دا جوہری عدد دسدی اے۔
بنتر
سودھواولیہ 2 اپر کوارک تے 1 نیچے کوارک نال رل کے بندا اے تے ایہنوں غرایہ تکڑا میل جول نال جوڑ کے رکھدا اے۔
اولیہ کیمیا وچ
سودھوکیمیا وچ نویہ وچ اولیاں دی گنتی اوس جوہر دا جوہری عدد ہوندا اے جیہڑا فیر ایہ دسدا اے کہ ایہ جوہر کیہڑے عنصر دا اے۔ کلورین دا جوہری عدد 17 اے ایہدا مطلب اے ایہدے نویہ وچ 17 اولیاں نیں تے اوہ سارے جوہر جنہاں وچ 17 اولیاں ہون گے کلورین دے جوہر ہون گے۔ اک نیوٹرل جوہر وچ جنے اولیہ ہون گے اونے ای اوہدے وچ برقیہ ہون گے تے دونویں رل کے اک دوجے دا بھار صفر کردے نیں۔