وفد حارث بن حسان
وفد حارث بن حسان 9ھ وچ مدینہ منورہ وچ بارگاہ رسالت وچ حاضر ہویا انہاں نوں حریث بن حسان تے حارث بن یزید نوں حارث بن حسان وی کہندے نيں۔[۱]
ان دو احادیث وچ اس وفد دا ذکر تفصیلاً موجود اے
"حارث بن حسان فرماندے نيں کہ میں مدینہ حاضر ہويا تاں دیکھیا کہ نبی صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم منبر اُتے کھڑے نيں تے سیدنا بلال آپ دے سامنے تلوار گردن وچ لٹکائے کھڑے ہوئے تے اک سیاہ جھنڈا وی دیکھیا تاں ميں نے پُچھیا ایہ کون نيں؟ تاں صحابہ نے دسیا کہ عمرو بن عاص نيں جو جنگ توں واپس ہوئے نيں"۔[۲]
"حارث بن حسان توں مروی اے کہ اک مرتبہ میں رسول اللہ صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم توں العلاء بن الحضرمی دی شکایت کرنے گیامقام ربذہ وچ اک بوڑھی عورت دے کولوں گزریا جو بنوتمیم توں کٹ چکی سی اس نے پُچھیا کہ تسيں کتھے جا رہے ہو ميں نے کہیا کہ نبی صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دی طرف اوہ کہنے لگی کہ مینوں وی اپنے نال لے چلو مینوں انہاں توں اک کم اے مدینہ پہنچ کے وچ مسجد نبوی وچ داخل ہويا تاں نبی صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم لوکاں وچ گھرے ہوئے سن تے اک سیاہ جھنڈا لہرا رہیا سی ميں نے لوکاں توں پُچھیا کہ اج کوئی خاص گل اے لوکاں نے دسیا کہ دراصل نبی صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم عمرو بن عاص نوں اک لشکر دے کے کسی طرف روانہ فرما رہے نيں میں آپ دے گھر گیا ميں نے اگے ودھ کے سلام عرض کيتا۔ رسول اللہ صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے فرمایا تواڈے تے بنوتمیم دے درمیان کوئی چپقلش چل رہی اے ميں نے کہیا جی ہاں تے انہاں نوں شکست ہوئی ميں نے عرض کیتا ميں اک بنی تمیم دی بڑھیا نوں نال لیایا ہاں اوہ دروازے اُتے بیٹھی اے آپ نے اسنوں اجازت دتی اوہ اندر آگئی ميں نے کہیا جے ساڈے تے بنی تمیم دے درمیان کوئی رکاوٹ بنانا چاہندے نيں تاں مقام دہنا نوں حد فاصل بنا داں کیونجے کدی ایسا ہی سی اس اُتے اوہ بڑھیا کود کر سامنے آئی تے اس دی رگ حمیت نے جوش ماریا تے کہنے لگی کہ یا رسول اللہ صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم اپنے مضر نوں آپ کتھے مجبور کرن گے ميں نے عرض کيتا یا رسول اللہ صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم مین اس بڑھیا نوں اٹھا کے لیایا ہاں مینوں کيہ خبر سی کہ ایہی میرے توں جھگڑنے لگے گی۔ وچ اللہ دی پناہ وچ آندا ہاں اس گل توں کہ اس شخص دی طرح ہو جاواں جداں عاد دے قاصد دے متعلق پہلاں نے کہیا سی (قوم عاد دی طرف توں جوشخص بارش دی دعا کرنے بھیجاگیا سی اسنوں عرب قاصد عاد تے بہلاء کہندے نيں)نبی صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے پُچھیا قاصد عاد دے متعلق پہلاں نے کيہ کہیا سی ميں نے عرض کيتا کیہ تسيں نے اک باخبر آدمی توں پُچھیا لیکن نبی صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے فرمایا تسيں بیان کرو دراصل نبی صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم پوری گل سننا چاہندے سن ۔ ميں نے عرض کيتا قوم عاد نے اپنے اک آدمی نوں بطور وفد دے بھیجیا اوہ اک مہینے تک معاویہ بن بکر دا مہمان بنا رہیا اوہ انہاں نوں شراب پلاندا سی تے ڈومنیاں توں گانے سنواندا سی اک دن اوہ روانہ ہويا تے جبال مہرہ اُتے پہنچیا تے کہنے لگیا کہ اے اللہ میں اس لئی نئيں آیا کہ اس دا بدلہ چکاواں نہ کسی بیمار دے لئی اس دا علاج کرسکےآں لہذا تاں اپنے بندےآں نوں اوہ کچھ پلا جو تاں پلا سکدا اے تے معاویہ بن بکر نوں اک ماہ تک پلانے دا انتظام فرمادراصل ایہ اس شراب دا شکریہ سی جو اوہ اس دے ایتھے اک مہینہ تک پیندا رہیا سی ايسے اثناء وچ سیاہ بادل آ گئے تے کسی نے آواز دے کے کہیا کہ ایہ خوب بھرے ہوئے تھن والا بادل لے لو تے قوم عاد وچوں کسی اک شخص نوں وی پیاسا نہ چھڈو"۔[۳][۴][۵]