جین
| جین | |
| |
| جین دا کروموسوم تے ڈبل ہیلکس ڈی این اے نال جوڑ وکھا رئی مورت | |
جین کسی زندہ جاندار دی وراثت دی مالیکیولی اکائی اے۔ اے ڈی این اے تے آر این اے دے مخصوص لمے حصے ہوندے نیں جناں دا جاندار دے پنڈے وچ خاص کم ہوندا اے۔
وراثہ (Gene) والدین (حیوانات و نباتات دونے) دی جانب توں اولاد وچ وراثت (heredity) نوں منتقل کرنے والی بنیادی اکائی اے (یادآوری کرلیجیئے کہ علم وراثیات و حیاتیات وچ وراثت توں مراد جائداد نئيں بلکہ والدین دے حیاتياتی (biological) خواص نيں)
گویا وراثہ (ج: وراثات) نوں موروثی اکائی کہیا جاسکدا اے جو والدین دا کوئی خاصہ (trait) یا کئی خاصات مثلا اکھ دا رنگ، جسم دا قد وغیرہ اولاد نوں منتقل کردی اے۔ ایہ موروثی اکائیاں یا وراثات (جینز) ڈی این اے دے طویل سالمے اُتے اک قطار دی صورت وچ موجود ہُندیاں نيں۔ اس دی مثال کچھ ایويں دتی جاسکدی اے کہ جداں دھاگے دے بوہت سارے چھوٹے چھوٹے ٹکڑےآں نوں گرہ بنھ کر اک کر دتا جائے تاں اس طرح بننے والے وڈے دھاگے نوں ڈی این اے تے گرہ توں بندھے ہوئے چھوٹے ٹکڑےآں نوں جین (وراثہ) کہیا جاسکدا اے۔
سانچہ:دو الفاظ وراثہ یا جین کہلانے والے ڈی این اے دے سالمہ دے ایہ ٹکڑے یا قطعات اپنے طور اُتے وکھ وکھ مخصوص و مختلف قسماں دی پروٹین تیار کردے نيں، یعنی ڈی این اے دے سالمہ وچ جسم نوں درکار مختلف قسماں دی پروٹین نوں تیار کرنے دے لئی علاحدہ علاحدہ مخصوص حصے یا جینز ہُندے نيں۔ دراصل جینز، پہلے کسی اک پروٹاں دے لئی مخصوص RNA دا مسودہ ڈی این اے توں نقل کردے نيں تے فیر ایہ آراین اے ، پروٹاں تخلیق کردا اے
- تقریباًًً ہر وراثہ وچ تن اہم حصے ہُندے نيں جنکے ناں تھلے درج کیتے جا رہے نيں جدوں کہ انہاں دے کم دی تفصیل نیکلیوٹائڈ نوں بیان کرنے دے بعد درج دی جائگی۔
- مِعزاز (promoter) ایہ اپنے نیوکلیوٹائڈ دی ترتیب (sequence) دے ذریعہ ڈی این اے توں آراین اے بنانے دی شروعات کردا اے
- تَرميزی (encoding) ایہ اپنے نیوکلیوٹائڈ دی ترتیب دے ذریعہ آراین اے دی نقل (کاپی) بناندا اے
- توقف (stop) ایہ اپن نیوکلیوٹائڈ دی ترتیب دے ذریعہ آراین اے دی نقل دا عمل ختم کردا اے