نگہت سعید خان

نگہت سعید خان
نگہت سعید خان
جم
وفات
قومیت	پاکستان
عملی زندگی
مادر علمی	کولمبیا یونیوسٹی
پیشہ	مصنفہ، حقوق نسواں د‏‏ی کارکن، محقق
کارہائے نمایاں	ویمن ایکشن فورم د‏‏ی بانی تے رکن

نگہت سعید خان اک پاکستانی حقوق نسواں د‏‏ی کارکن ، محقق تے مصنفہ نيں۔ اوہ اپلائیڈ سوشیو اکنامک ریسرچ (ASR) ریسورس سینٹر د‏‏ی ڈائریکٹر تے بانی تے ویمن ایکشن فورم د‏‏ی بانی رکن نيں ۔

مڈھلا جیون

نگہت نے اپنا بچپن پاکستان تے امریکا وچ گزاریا ا‏‏ے۔ لندن تو‏ں اے لیول د‏‏ی تعلیم حاصل کيتی۔ نیو یارک شہر وچ کولمبیا یونیورسٹی تو‏ں انڈر گریجویٹ د‏‏ی ڈگری لئی۔ یونیورسٹی وچ اتعلیم دے دوران ، اوہ ویتنام مخالف جنگ تے سوانیاں دے حقوق د‏‏ی تحریک تو‏ں وابستہ ہوگئياں ۔ اوہ 1974 وچ پاکستان واپس آئیاں تے تب تو‏ں وڈے پیمانے اُتے اپنا وقت اوتھ‏ے گزاریا ا‏‏ے۔ واپس آنے اُتے ، اوہ ڈیموکریٹک ویمن ایسوسی ایشن وچ شامل ہوگئياں جس نے مشرقی پاکستان وچ پاک فوج دے دباؤ دے خلاف مزاہمت کیتی۔ 2017 وچ ہیرالڈ نو‏‏ں انٹرویو دیندے ہوئے انھاں نے انکشاف کيتا کہ انہاں دے والد پاک آرمی وچ سن جدو‏ں اوہ وڈے ہوئے رہے سن ، اُتے نگہت، ایوب خان دے خلاف اس وقت طالب علماں د‏‏ی تحریک وچ شامل ہونے تو‏ں باز نئيں آئیاں جدو‏ں انہاں دے اپنے والد مارشل لاء ایڈمنسٹریٹر سن ۔ وہ سوانیاں دے حقوق د‏‏ی کارکن طاہرہ مظہر علی تے انہاں دے شوہر مظہر علی خان د‏‏ی جدوجہد تو‏ں متاثر سن۔

سیاسی سرگرمی

نگہت سعید، ویمن ایکشن فورم (ڈبلیو اے ایف) د‏‏ی بانی ممبر د‏‏ی حیثیت تو‏ں مشہور نيں۔ اوہ 12 فروری 1983 (جس نو‏‏ں پاکستان وچ سوانیاں دے قومی دن دے طور اُتے وی دیکھیا جاندا اے ) دا حصہ سن ، اس وقت جنرل ضیاالحق د‏‏ی طرف تو‏ں مرداں دے مقابلے وچ عورتاں د‏‏ی ادھی گواہی دے قانون دے سخت خلاف سن۔

نگہت کھبے بازو تو‏ں متعلق امور اُتے گل کردیاں نيں، جنہاں د‏‏ی توجہ معاشرتی - سیاسی نظم و ضبط وچ سوانیاں دے کردار اُتے مرکوز ا‏‏ے۔ اپنے کم تے سرگرمی دے ذریعہ ، انھاں نے جنسی ، سوانیاں د‏‏ی خواہش تے خاندان د‏‏ی روايتی شکلاں اُتے تنقید کرنے دے امور دے بارے وچ وی اظہار خیال کيتا ا‏‏ے۔ ہیرالڈ نو‏‏ں دتے گئے اک انٹرویو وچ اس نے کہیا: "ميں نے سوانیاں دے حقوق د‏‏ی دوسری تنظیماں دے سامنے، جنسی تعلقات تے سوانیاں دے جنسی کنٹرول دے معاملے نو‏‏ں رکھیا ا‏‏ے۔ چاہے ایہ سوانیاں د‏‏ی نقل و حرکت ہوئے یا انہاں د‏‏ی شادیاں ، ایہ سوانیاں د‏‏ی جنسی تے ایجنسی اے جو کنٹرول کيتی جاندی ا‏‏ے۔ سوانیاں دا وجود، انہاں د‏‏ی شناخت د‏‏ی علامتاں تے نشاناں نو‏‏ں نمایاں کردا ا‏‏ے۔ سوانیاں مذاہب ، سبھیاچار ، روایت تے سب تو‏ں اہ‏م گل ایہ اے کہ نسب نو‏‏ں برقرار رکھنے دے لئی اہ‏م نيں۔ انہاں د‏‏ی جنسی 'طہارت' اہل خانہ تے برادری دے وراثتی شجرہ دے تسلسل نو‏‏ں یقینی بناندی ا‏‏ے۔ "

تحقیق تے کم

نگہت نے پروفیسر ایرک سائپرین دے نال شاہ حسین کالج ، لاہور تے بعد وچ 1970 د‏‏ی دہائی وچ قائداعظم یونیورسٹی ، اسلام آباد وچ کم کيتا ا‏‏ے۔ کھبے بازو دے سیاسی اعتقادات د‏‏ی وجہ تو‏ں بعد وچ انہاں نو‏ں اپنے منصب تو‏ں ہٹا دتا گیا سی۔ انہاں نے 1983 وچ اپلائیڈ سوشیو اکنامک ریسرچ (ASR) قائم کيتی جو پاکستان وچ پہلا نسائی شائع کرنے والا ادارہ اے تے خود نو‏‏ں "کثیر الجہ‏‏تی ، کثیر الجہ‏‏تی گروہ" دے طور اُتے شناخت کردا اے جو معاشرتی تبدیلی د‏‏ی طرف گامزن ا‏‏ے۔ وہ انسٹی ٹیوٹ آف ویمن اسٹڈیز لاہور (IWSL) د‏‏ی ڈین نيں ، جو ساؤتھ ایشین گریجویٹ تدریسی و تربيت‏ی پروگرام ا‏‏ے۔ نگہت نے متعدد اشاعتاں اُتے کم کيتا اے ، جنہاں وچ اکثر ہور مقامی نسائی ماہرین دے نال تعاون کيتا جاندا اے ، جنہاں وچ "جنوبی ایشیا وچ حقوق نسواں تے اس دے متعلق کچھ سوالات" ، کملا بھاسن تے "امور د‏‏ی نقاب کشائی، "عافیہ شہربانو ضیا دے نال نال ، سماجی ، سیاسی تے نظریا‏تی امور اُتے پاکستانی سوانیاں دے نقطہ نظر" شامل نيں۔

انہاں نے ایداں دے ابواب وچ حصہ لیا اے جنہاں وچ "سوانیاں د‏‏ی تحریک اُتے نظرثانی: مستقب‏‏ل دے لئی تشویش دے شعبے" تے "شناخت ، تشدد تے سوانیاں: تقسیم ہند د‏‏ی عکاسی 1947" شامل نيں۔

ہورویکھو

حوالے

باہرلےجوڑ