نورالدین محمود
| نورالدين محمود | |
|---|---|
| دھلی دے سلطان دی طرف توں سندھ دا گورنر | |
| معیاد عہدہ | 1232 يا 1233 تک |
| پیشرو | نظام الملک |
| جانشین | جلال الدين |
| ریجنٹ | التمش، رکن الدين فيروز،رضيہ سلطانہ تے سلطان علاؤالدين مسعود |
| مذہب | اسلام |
نورالدین محمود: نظام الملک دی واپسی دے بعد سلطان التمش نے ۶۳۰ھ (۱۲۳۲-۳۳ء) وچ نورالدین محمود نوں سندھ دا گورنر بنایا۔
تفصیلی معلومات
سودھو۶۶۳ ہجری وچ سلطان التمش دا انتقال ہويا تے اس دے بیٹے رکن الدین فیروز شاہ نے تخت سنبھالیا تے اپنی تمام دولت عیش و عشرت تے تماشاں وچ خرچ کرنے دے بعد ملک دے معاملات اپنی والدہ دے ہتھ وچ چھڈ دتے ترکی دی شہزادی۔ معزز وزراء نے ایہ صورتحال دیکھ کے التمش دی سب توں وڈی دھی رضیہ سلطانہ نوں تخت اُتے بٹھا دتا۔ رضیہ سلطانہ اک بہت بہادر تے عقلمند سیبتی سواݨی سی، جنہاں نے دہلی دے تخت اُتے بیٹھ کر سندھ توں برہم پترا تک ملک نوں وڈی شان توں چلایا۔ رضیہ سلطانہ طویل عرصے تک حکومت کردی رہی لیکن جدوں جمال الدین یاقوت نوں امیر الامرا دا عہدہ دتا گیا تاں ترک تے افغان امیراں نے غصے وچ آکے بغاوت کردتی تے لاہور دے صوبیدار ملک عزالدین نے بغاوت کردتی۔ رضیہ سلطانہ بغاوت نوں کچݪݨ دے لئی لاہور چلی گئياں، ملک عزالدین نے معافی منگی تے رضیہ سلطانہ دہلی واپس آگئياں۔ اس دن بھٹنڈے دے گورنر جمال الدین نے یاقوت دے رہنماواں دے خلاف بغاوت کر دتی، رضیہ یاقوت دے نال اوتھے توں لڑائی دے لئی نکلی، لیکن دوسرے امرا نے قیادت سنبھال کر یاقوت نوں قتل کر دتا، تے رضیہ سلطان نوں گرفتار کر کے التونیہ دے ملک بھیج دتا گیا۔ اس دے بعد سلطان التمش دے بیٹے معز الدین بہرام شاہ نوں دہلی دے تخت اُتے بٹھایا گیا۔ اوتھے ملک نے التونیہ رضیہ نال شادی کيتی تے دوسری بیوی نے وڈی تعداد وچ ہندو جاٹاں تے گھگھاں نوں لیا کے دہلی اُتے چڑھائی کيتی۔ سلطان معاذ الدین وی اپنی فوجاں دے نال کیتھل دے نیڑے پہنچ گیا۔ دونے وچ لڑائی ہوئی لیکن رضیہ سلطان تے ملک التونیہ مقابلہ نہ کر سکے تے کھانا کھا لیا۔ واپسی اُتے اک پنڈ وچ کساناں نے دو نوں مار ڈالیا۔ رضیہ سلطانہ دے بعد معیز الدین بہرام شاہ نے ۲۷ رمضان ۶۳۷ (۴۰-۱۲۳۹ عیسوی) نوں دہلی وچ تخت نشینی کی، لیکن کچھ ہی عرصے وچ تمام سردار انہاں توں ناراض ہوگئے۔ ايسے دوران مغلاں نے لاہور اُتے قبضہ کر کے شہریاں دا قتل عام کيتا۔ بہرام شاہ دو سال اک مہینہ تے پندرہ دن حکومت کرنے دے بعد ۱۸ ذوالقعد ۶۳۹ھ نوں اس دے باغی سرداراں دے ہتھوں قتل ہويا۔ بہرام شاہ دے بعد انہاں سرداراں نے رکن الدین فیروز شاہ دے بیٹے علاؤ الدین مسعود نوں قید توں کڈ کے تخت اُتے بٹھایا۔ اودوں سلطان التمش دے دربار دے اک امیر عزالدین بلبن نے دہلی اُتے قبضہ کرنا چاہیا لیکن درباری رئیساں تے سرداراں نے اسنوں اجمیر، ناگور (ماروار) جس وچ سندھ وی شامل سی، دینے دا فیصلہ کيتا۔ جاگیر