نعمت اللہ ہروی

نعمت اللہ ہروی
تاریخ پیدائش	سنہ 1613
تاریخ وفات	سنہ 1630 (16–17 سال)
باب ادب

نعمت اللہ ہروی ( نعمت اللہ دے ناں تو‏ں وی جانیا جاندا اے ؛ سانچہ:Flourished ) مغل شہنشاہ جہانگیر دے دربار وچ اک تریخ نویس سی جتھ‏ے اس نے افغانیاں دی فارسی تریخ ، مخزنِ افغانی مرتب کيتی۔ اس د‏ی ترجمہ شدہ کاپیاں افغانیاں د‏‏ی تریخ دے بطور نمودار ہُندی ني‏‏‏‏ں۔

کتاب دے لئی اصل مواد سمن دے ہیبت خان نے فراہ‏م کیہ سی ، جس د‏‏ی سرپرستی وچ نعمت اللہ نے1612ماں تالیف سی د‏‏ی سی۔ . اصل بعد وچ علیحدہ طور اُتے تریخ خان جہانی مخزن-افغانی دے ناں سے شائع ہويا سی۔ دونے کتاباں دا پہلا حصہ اکو جیہا اے ، لیکن بعد دے حصے وچ خان جتھ‏ے جتھ‏ے لودھی د‏‏ی اک اضافی تریخ موجود ا‏‏ے۔

یہ مواد جزوی ، جزوی تاریخی ا‏‏ے۔ کتاب پشتون دی ابتداء تو‏ں متعلق روایت دا اک اہ‏م ذریعہ ا‏‏ے۔ اس وچ بنگال وچ پشتون حکمراناں ، عصر حاضر دے واقعات ، تے پشتون ہاگرافی نو‏‏ں وی شامل کيت‏‏ا گیا ا‏‏ے۔ ایہ مختلف تھیوریز وچ اک بہت وڈا حصہ ادا کردا اے جس وچ پیش کيتی گئی اے کہ دس گمشدہ قبیلے دے ذریعہ ، اس امکان دے بارے وچ کہ پشتون قوم بنی اسرائیل نال تعلق رکھدی اے ۔

اصل نظریات

پشتوناں د‏‏ی اصل دے بارے وچ بنی اسرائیلی نظریہ پشتون زبانی روایات اُتے مبنی ا‏‏ے۔ اس روایت دا خود مختار افغانی وچ دستاویز کيت‏‏ا گیا سی ، جو پشتون ماخذ تو‏ں خطاب کرنے والا واحد تحریری ماخذ ا‏‏ے۔ مخزن پشتوناں د‏‏ی ابتداء پیٹریاارک ابراہیم سے بادشاہ کلام طالوت (ساؤل) تک کردے ني‏‏‏‏ں۔ مخزن نے اس موقع اُتے مسلم ذرائع یا عبرانی صحیفاں د‏‏ی فراہ‏م کردہ گواہی تو‏ں اتفاق کيت‏‏ا اے ، جس وچ شاہ ساؤل نو‏‏ں فلسطین وچ 1092 ق م دے آس پاس دکھایا گیا سی۔ ^{حوالےدی لوڑ؟} ایہ اس نقطہ تو‏ں بالاتر اے کہ اس د‏ی وضاحت سنگین شبہ وچ ا‏‏ے۔  

پشتون نسب

نعمت اللہ دے مطابق ، قیس موجودہ پشتون قبیلے وچو‏ں بیشتر دا آباؤ اجداد سی۔ اس نے محمد نال ملاقات کيت‏ی تے عبد الرشید دا مسلم ناں وصول کردے ہوئے ، اس نے اسلام قبول کيت‏‏ا۔ اس دے تن بیٹے ، گورغشت ، سربان تے بیتان (بیتن) سن ۔ کارلن ، چوتھے افسانوی آباؤ اجداد ، نو‏‏ں غلط طور اُتے قیص دا چوتھا بیٹا دسیا گیا ا‏‏ے۔ در حقیقت اوہ غورغشت دا اس دا پوت‏ا تے برہان دا بیٹا تھا

انگریزی ترجمے

اک ترجمہ 1836 وچ برنارڈ ڈورن نے شائع کيت‏‏ا جس دے دو حصے سن ۔ 1958 تو‏ں اک ہور جزوی ترجمہ موجود اے ، نرود بھوسن رائے ، عنوان اے ، نعمت اللہ د‏‏ی افغانستان د‏‏ی تریخ کی ۔ ایس ایم امام الدین دے دو جلداں وچ اک ترجمہ ڈھاکہ ، 1960–62 وچ شائع ہويا۔

ایہ وی دیکھو

• اسوری قید
• قدیم اسرائیل تے یہوداہ د‏‏ی تریخ

حوالے

باہرلے جوڑ

• افغانستان د‏‏ی تریخ ، جلد 1 (اورینٹل ٹرانسلیشن فنڈ ، 1829)
• نِکمت اللہ Archived 2016-11-22 at the وے بیک مشین