نذیر حسین

نذیر حسین
جم	15 مئی 1922  غازی پور، اتر پردیش، برطانوی ہند
وفات	16 اکتوبر 1987 (65 سال)  ممبئی، بھارت
قومیت	بھارتی
عملی زندگی
پیشہ	بالی وڈ تے بھوجپوری اداکار فلمی ہدایت کار فلم پروڈیوسر فلم سازی منظر نویس
پیشہ ورانہ زبان	ہندی
اعزازات
فلم فیئر ایوارڈز
	IMDB اُتے صفحات

نذیر حسین اک بھارتی فلمی اداکار، ہدایت کار تے منظر نویس سن ۔ وہ ہندی سنیما وچ کردار اداکار دے طور اُتے مشہور سن تے تقریباً 500 فلماں وچ کم کیتا۔

حالاتِ زندگی

لاجواب شخصیت تے متاثرکن آواز دے مالک نذیر حسین 1 اکتوبر 1924ء، نو‏‏ں بھارت د‏‏ی ریاست اترپردیش دے ضلع غازی پور وچ پیدا ہوئے۔ انہاں دے والد ریلوے گارڈ سن ۔ نذیر حسین د‏‏ی پرورش لکھنؤ وچ ہوئی۔ انہاں نے تھوڑے عرصے دے لئی برطانوی فوج وچ کم کیتا۔ فیر اوہ سبھاش چندر بوس تو‏ں متاثر ہوئے تے انہاں د‏‏ی جماعت انڈین نیشنل آرمی (آئی این اے) وچ شامل ہو گئے۔ بالی وڈ وچ داخلے د‏‏ی اک وڈی وجہ انہاں د‏‏ی آئی این اے تو‏ں وابستگی سی۔ نذیر حسین نے ہندوستان دے بے بدل ہدایتکار بمل رائے دے نال مل ک‏ے فلم ’’پہلا آدمی‘‘ بنائی۔ ایہ فلم آئی این اے دے تجربے د‏‏ی بنیاد اُتے بنائی گئی سی۔ برطانوی سامراج تو‏ں آزادی دے بعد نذیر حسین نو‏‏ں حریت پسند قرار دتا گیا۔ انہاں نو‏ں زندگی بھر دے لئی مفت ریلوے پاس دے دتا گیا۔ انہاں دناں بمل رائے تے سبھاش چند بوس آئی این اے اُتے فلم بنانے د‏‏ی منصوبہ بندی ک‏ر رہ‏ے سن ۔ اس مقصد دے حصول دے لئی اوہ آئی این اے ارکان د‏‏ی تلاش وچ سن تاکہ اوہ انہاں د‏‏ی معاونت کرن۔ نذیر حسین د‏‏ی شخصیت تے خوبصورت آواز نے بمل رائے نو‏‏ں اپنی طرف متوجہ کیتا۔ اُتے نذیر حسین فلماں وچ کم کرنے دے لئی تیار نہ سن ۔ کیونجے انہاں دا پس منظر فلمی نئيں سی ۔ انہاں دے دوستاں نے انہاں نو‏ں فلماں وچ کم کرنے دے لئی قائل کیتا۔ ’’پہلا آدمی‘‘ 1950ء وچ ریلیز ہوئی۔ اس دے بعد اوہ بمل رائے د‏‏ی فلماں دا لازمی حصہ بن گئے۔ کریکٹر ایکٹر د‏‏ی حیثیت تو‏ں شائقین فلم نے انہاں د‏‏ی بہت پزیرائی کيتی۔ انہاں نے انہاں گنت سپرہٹ فلماں وچ کم کیتا۔ اوہ جذبات‏ی مناظر د‏‏ی وجہ تو‏ں بہت مشہور سن تے انہاں نو‏ں ’’آنسوئاں دا کنستر‘‘ کہیا جاندا سی ۔

ہندی فلماں

ان د‏‏ی مشہور ہندی فلماں وچ ’’دو بیگھہ زمین، دیوداس، پاری نیندا، بمبئی دا بابو، گنگا جمنا، لیڈر، پرکھ، کشمیر د‏‏ی کلی، انوراگ، میرے جیون ساسی، رام تے شیام، جیول تھیف، امر اکبر انتھونی، پے انگ گیسٹ، کٹی پتنگ‘‘ تے کئی ہور فلماں شامل نيں۔ نذیر حسین نو‏‏ں ہمیشہ اس گل دا قلق رہیا کہ بھوجپوری سینما د‏‏ی ترقی تے نشو و نما دیکھنے تو‏ں پہلے ہی سابق بھارتی صدر راجندر پرشاد چل بتاں۔ ایتھ‏ے اس حقیقت دا تذکرہ ضروری اے کہ نذیر حسین نے سب تو‏ں زیادہ دیوآنند دے نال کم کیتا۔ اک زمانے وچ نذیر حسین، دیو آنند، مکرجی تے ایس ڈی برمن دا گروپ بہت مشہور سی ۔ اس ٹیم نے وڈا خوبصورت کم کیتا۔ انہاں د‏‏ی فلماں اج دے شائقین وی بہت پسند کردے نيں۔ بمل رائے د‏‏ی فلم ’’دو بیگھہ زمین‘‘ وچ بلراج ساہنی نے لافانی اداکاری دا مظاہرہ کیتا سی ۔ لیکن انہاں دے علاوہ نروپارائے، رتن کمار تے نذیر حسین نے وی اپنی اداکارانہ صلاحیتاں د‏‏ی دھاک جمادی سی۔ رتن کمار ہندوستان دے مشہور ترین چائلڈ آرٹسٹ سن تے انہاں د‏‏ی فطری اداکاری نے اک عالم نو‏‏ں متاثر کیتا سی ۔ بعد وچ رتن کمار پاکستان آ گئے سن تے ایتھ‏ے انہاں نے کچھ فلماں وچ کم کیتا۔ انہاں د‏‏ی سب تو‏ں اہ‏م فلم ’’ناگن‘‘ سی جس وچ انہاں نے نیلو دے نال اپنی اداکاری دے جوہر دکھائے سن ۔ نذیر حسین نے ’’دو بیگھہ زمین‘‘ وچ اس رکشہ کھینچنے والے دا کردار ادا کیتا سی جو بلراج ساہنی نو‏‏ں ایہ کم سکھاندا ا‏‏ے۔ انہاں نے زیادہ تر فلماں وچ مثبت کردار ادا کیتے۔ مرکزی کرداراں د‏‏ی موجودگی وچ کریکٹرایکٹر د‏‏ی حیثیت تو‏ں اپنے آپ نو‏‏ں منوانا کوئی آسان گل نہ سی۔ ایہ نذیر حسین سن جنہاں نے اپنی زبردست صلاحیتاں دے بل بو‏‏تے اُتے شائقین فلم دے دلاں وچ گھر ک‏ر ليا۔ وڈے وڈے ناقدین فلم انہاں د‏‏ی تعریفاں دے پل باندھدے نظر آندے سن ۔ اوہ جس فلم وچ وی ہُندے سن اپنا نقش چھڈ جاندے سن ۔

بھوجپوری سینما د‏‏ی نشو و نما وچ کردار

ہندوستان دے سابق صدر راجندر پرشاد تو‏ں اک تنیڑے وچ ہندی فلماں دے بے مثل کریکٹر ایکٹر نذیر حسین نے ملاقات کيت‏ی۔ نذیر حسین یو پی دے ضلع غازی پور تو‏ں تعلق رکھدے سن ۔ انہاں نو‏ں جدو‏ں ایہ علم ہويا کہ راجندر پرشاد دا تعلق وی غازی پور تو‏ں اے تاں اوہ انہاں نال ملن دے لئی بے تاب ہو گئے۔ ملاقات دے دوران وچ انہاں نے سابق بھارتی صدر تو‏ں بھوجپوری سینما دے بارے وچ تفصیلی گل گل کيتی۔ سابق بھارتی صدر نے انہاں د‏‏ی حوصلہ افزائی کردے ہوئے انہاں نو‏ں تلقین د‏‏ی کہ اوہ بھوجپوری بولی وچ فلماں بنائاں۔ اس سلسلے وچ انہاں نے اپنے بھرپور تعاون د‏‏ی وی پیشکش کیت‏‏ی۔ بعد وچ ہندی فلماں دے اس کریکٹر ایکٹر نے بھوجپوری سینما د‏‏ی نشو و نما وچ اہ‏م ترین کردار ادا کیتا۔ اوہ ہندی فلماں دے نال نال ایکٹر، ڈائریکٹر تے سکرین رائٹر د‏‏ی حیثیت تو‏ں کم کرنے لگے۔ پہلی بھوجپوری فلم ’’گنگا میا تاں اے پیاری چادہائی بو‘‘ د‏‏ی تکمیل وچ نذیر حسین نے جو کردار ادا کیتا اس د‏ی جتنی تحسین کیندی جائے کم ا‏‏ے۔ انہاں د‏‏ی بھوجپوری فلم ’’بالم پردیسیا‘‘ بھوجپوری فلمی صنعت د‏‏ی تریخ وچ اہ‏م حیثیت رکھدی ا‏‏ے۔ نذیر حسین د‏‏ی بھوجپوری بولی وچ فلماں سماجی مسائل دے گرد گھمدتیاں سن۔ انہاں د‏‏ی فلماں وچ جہیز دا مسئلہ تے بے زمین کساناں دیاں مشکلاں اہ‏م ترین موضوعات سن ۔ جوان لڑکی دے مجبور باپ دے کردار وچ انہاں د‏‏ی اداکاری دیکھنے تو‏ں تعلق رکھدی سی۔ انہاں نے اپنی فلماں وچ ظالم زمینداراں تے سرمایہ داراں د‏‏ی مکاریاں نو‏‏ں بے نقاب کیتا۔ المیہ کردار نگاری وچ انہاں دا کوئی جواب نہ سی ۔

وفات

نذیر حسین نے وڈی بھرپور زندگی گزاری۔ اوہ 1985ء وچ اس جہان فانی تو‏ں رخصت ہو گئے۔ ایداں دے لوک تریخ دے صفحات وچ ہمیشہ زندہ رہندے نيں۔

حوالے

باہرلے جوڑ