نجم الدین اربکان
نجم الدین اربکان | |
---|---|
(ترکی وچ: Necmettin Erbakan) | |
جم | 29 اکتوبر 1926 |
وفات | 27 فروری 2011 (85 سال)[۱][۲][۳][۴][۵] |
وجہ وفات | عَجزِ قلب |
شہریت | ترکی |
جماعت | رفاہ پارٹی (۱۹۸۷–۱۹۹۸) ملی سلامتی پارٹی (۱۹۷۳–۱۹۸۱) فضیلت پارٹی (۱۹۹۹–۲۰۰۳) سعادت پارٹی (۲۰۰۳–۲۰۱۱) |
مناصب | |
وزیر اعظم ترکی | |
دفتر وچ ۲۸ جون ۱۹۹۶ – ۳۰ جون ۱۹۹۷ |
|
عملی زندگی | |
مادر علمی | استنبول ٹیکنیکل یونیورسٹی |
پیشہ | سیاست دان ، انجینئر ، استاد جامعہ |
پیشہ ورانہ زبان | ترکی |
ملازمت | استنبول ٹیکنیکل یونیورسٹی |
الزام و سزا | |
جرم | بدعنوانی |
دستخط | |
ترمیم |
اتحاد بین المسلمین دے داعی تے سابق ترک وزیر اعظم نجم الدین اربکان 29 اکتوبر1926 نوں شمالی ترکی دے سینوپ نامی علاقے وچ پیدا ہوئے جو بحیرہ اسود دے ساحل اُتے واقع اے۔ آپ دے والد دا نام محمت صابری سی ۔۔ آپ انہاں دی دوسری بیوی دے بطن توں سن ۔
تعلیمی پس منظر
سودھوثانوی تعلیم مکمل کرنے دے بعد آپ نے استنبول ٹیکنیکل یونیورسٹی توں میکینیکل انجینئری وچ ڈگری حاصل کيتی۔ بعد ازاں آپ نے جرمنی دی اک معروف جامعہ وچ داخلہ لیا تے ایتھے توں پی ایچ ڈی دی سند حاصل کيتی۔ آپ دے تفصیلی مقالے دا موضوع ڈیزل انجن سی ۔ جرمنی وچ آپ نے مشہور زمانہ جرمن ٹینک لیپرڈ اے ون دی ڈیزائننگ ٹیم دے چیف انجینئر دی حیثیت توں اپنی صلاحیتاں دا لوہا منوایا۔ ترکی واپسی اُتے آپ استنبول ٹیکنیکل یونی ورسٹی وچ لیکچرار مقرر ہوئے جتھے آپ نوں 1965 وچ پروفیسر دے عہدے اُتے تعینات کیتا گیا۔ انہاں اہم ذمہ داریاں نوں بخوبی انجام دینے دے بعد آپ نے ملکی سیاست وچ حصہ لینے دا قصد کیتا۔
میدان سیاست وچ
سودھو1969 توں اربکان نے سیاست وچ عملی حصہ لینا شروع کیتا۔ آپ نے اپنی پہلی سیاسی جماعت نیشنل وائس پارٹی تشکیل دی جو اسلامی طرزسیاست دی حامل سی۔ سیکولر تنگ نظر حکومت نے اس اُتے 1971 وچ پابندی عائد کردتی۔ آپ نے 1972 وچ نیشنل سالویشن پارٹی قائم کیتی تے 1973 دے انتخابات وچ حصہ لے کے 48 نشستاں حاصل کرکے سیکولرپسنداں دیاں نینداں اڑادتیاں1974 وچ آپ نائب وزیر اعظم وی منتخب ہوئے۔ 1977 دے انتخابات وچ آپ دی جماعت نیشنل سالویشن پارٹی ملک دی تیسری وڈی طاقت بن کے ابھری۔ مگر تن سال بعد ہی ترک فوج دے سیکولر پسنداں نے آپ دی جماعت نوں کالعدم قرار دے کے آپ نوں پابند سلاسل کر دتا۔ ایہ ظالمانہ پابندی 1987 تک رہی جو اک ریفرنڈم دے نتیجے وچ ختم ہوئی۔ آپ نے رفاء پارٹی تخلیق کیتی تے 1990 دے انتخابات وچ 40 نشستاں حاصل کيتیاں ۔ ایہی اوہ انتخابات سن جس دے بعد ترک سیاست وچ اسلامی عنصر نوں اک اہم رکن شمار کیتا جانے لگیا۔
وزارت عظمی
سودھو1995 وچ ہونے والے انتخابات وچ رفاء پارٹی نے ملک دے 21 فیصد ووٹ حاصل کرلئے تے اک دوسری جماعت دے نال شراکت وچ حکومت قائم کرلی۔ ترکی دے ایوان نمائندگان نے آپ نوں اپنا قائد ایوان منتخب کر لیا۔ عدنان میندریس شہید دے بعد ترکی دے ایوان اقتدار وچ پہلا اسلام پسند مرد جری داخل ہويا . آپ نے ترک عوام نوں معیار زندگی بلند کرنے دی خاطر اہم کثیر الجہتی اقدامات کیتے۔ آپ دی معتدل مزاجی تے فراست دا کرشمہ ایہ اے کہ آپ نے ترک سیاست دا محور سیکولرازم توں اسلام وچ تبدیل کر دتا۔
خارجہ پالیسی
سودھوبحثیت وزیر اعظم آپ دی خارجہ پالیسی دو مرکزی نکات اُتے مشتمل سی۔ تے ایہ کہ آپ اسلامی ملکاں دے نال قریبی تعلقات نوں نہایت اہمیت دیندے سن اس ضمن مین آپ نے ڈی ایٹ نامی تنظیم قائم کیتی جو اسلامی ملکاں دے معاشی مسائل دے حل دے لئی کوشاں اے۔ دوم ایہ کہ آپ صیہونیت دے سخت ناقد سن تے اس دے اسلامی ملکاں وچ ودھدی ہوئی ریشہ دوانیاں دے سدباب کس لئی ٹھوس اقدامات کرنے دے متمنی سن ۔
معزولی
سودھوترک فوج دے سیکولر پسنداں نوں آپ دی بلکہ دوسرے الفاظ وچ اسلامی طرز حکمرانی دی تیزی توں ودھدی ہوئی مقبولیت کتھے گوارا ہوسکدی سی۔ انہاں نے صرف اک سال بعد ہی اپنے خبث باطن دا مظاہرہ کردے ہوئے آپ دی حکومت ختم کردتی۔ اس بار آپ دے عملی سیاست وچ حصہ لینے اُتے وی پابندی عائد کردتی گئی۔
دوبارہ صف بندی
سودھواربکان دی سوچ نوں شکست دینا ناممکنات وچوں سی ۔ آپ نے ساتھیاں نے باطل دے آگے ہتھیار سٹنا تو سیکھا ہی نہ سی ۔1997 وچ آپ نے ورچو پارٹی قائم کرکے سیکولرپرستاں نوں اک بار پھر چیلنج کر دتا .حسب سابق ورچو پارٹی وی 2001 وچ سیکولر پرستاں دی تنگ نظری دا شکار ہو گئی۔ ہن اربکان نے سعادت پارٹی دی شکل وچ سیکولرازم دے سامنے چٹان کھڑی کردتی۔ ترکی دے صدر تے سابق وزیر خارجہ عبد اللہ گل آپ دی حکومت وچ وزیر رہے۔ موجودہ صدر رجب طیب اردوغان آپ دی رفاء پارٹی دے ٹکٹ اُتے ہی استنبول دے میئر رہ چکے نيں۔ بلاشبہ ایہ کہیا جاسکدا اے کہ اج دی موجودہ ترک حکومت نے اربکان دی رفاہ پارٹی توں جنم لیا اے۔
وفات
سودھوعالم اسلام دا ایہ قابل فخر سرمایہ 27 فروری 2011 نوں انقرہ دے اک ہسپتال وچ حرکت قلب بند ہوجانے دے باعث داعی اجل نوں خیرباد کہہ کر اپنے رب دے حضور حاضر ہو گیا۔ آپ دی وفات توں نا صرف ترکی بلکہ سارا عالم اسلام اپنے اک عظیم ترین رہنما توں محروم ہو گیا۔
سیاسی زندگی اُتے اک نظر
سودھواربکان نے اپنی سیاسی زندگی وچ کدی تصادم دی راہ اختیار نئيں کيتی۔ انہاں نوں یکے بادیگرے 5 بار پابندی دا سامنا کرنا پيا۔ سیکولرازم دی محافظ فوج تے عدلیہ نے ہمیشہ اربکان دی راہ وچ روڑے اٹکائے ترک عوام وچ اربکان دے سیاسی مقبولیت دا ایہ عالم سی کہ اربکان نے جدوں وی بکھرے تنکیاں توں شیرازہ بندی دی تو عوام نے ہر بار پہلے توں وی زیادہ جوش خروش توں اربکان دی پزیرائی کيتی۔ اربکان نے کدی عوام نوں خالی خولی کھوکھلے نعراں توں نئيں بہلیایا۔ سیکولر ازم دی مسلسل مخالفت دے باوجود آپ نے کدی خودساختہ جلاوطنی دا عذرلنگ لے کے ترکی توں فرار ہونے دی کوشش نئيں کيتی۔ بین الاقوامی گریٹ گیم دا حصہ بن کر اقتدار دی سیڑھیاں چڑھنے توں ہمیشہ اجتناب کیتا۔ پارٹی نوں پرائیوٹ لمیٹیڈ بنانے، ریموٹ کنڑول توں چلانے جداں داغاں توں اپنا دامن ہمیشہ محفوظ رکھیا۔ آپ نے کدی ایوان اقتدارماں براجمان مخالفین نوں بزور قوت نکالنے دی گل نئيں کيتی۔ نظام توں بغاوت، سول نافرمانی جیسی بیساکھیاں اُتے کھڑے ہونے دی کدی کوشش نئيں کيتی۔ لوٹا کریسی،ہارس ٹریڈنگ، دھونس دھاندلی جداں الفاظ توں اپنی لغت نوں آلودہ نئيں کیتا۔ اربکان نے کدی اپنے عوام نوں اپنی فوج توں لڑانے دی راہ اختیار نئيں کيتی۔ آپ نے ہر حکومت وقت دے ہر مظالم دا جواب نہایت تحمل مزاجی تے دانشمندی نال دتا۔ دوراندیشی توں عوام دی سوچاں بدلاں۔ انہاں نوں اسلام دی حقیقت توں روشناس کرایا۔ مستقل مزاجی، سخت محنت، مقصد دی جانب سفر اربکان دی سیاست دے اہم استعارے سن ۔ انہاں ہی کوششاں دا ثمر اے کہ اج اتاترک دے جدید ترکی وچ سیکولرازم لرزہ براندام اے۔ اسلامی راسخ العقیدہ سیاسی عنصر اس حد تک طاقتور ہو چکيا اے کہ اسنوں شکست دینے وچ ترک فوج دے وی اُتے جلتے نظر آندے نيں۔ 1997 وچ اربکان دی حکومت اُتے شبخون مارنے والے تمام افسران اج عدالتی کٹہراں وچ کھڑے نيں۔ ترک فوج دے بے شمار اعلیٰ افسران نے آپ دے سفرآخرت وچ شرکت کيتی۔ چشم فلک نے ایہ وی منظر دیکھیا کہ آپ دی سیاست دی سب توں وڈی مخالف ترک فوج دا سربراہ آپ نوں سلام پیش کر رہیا سی ۔ اسی اربکان دے شاگرداں عبد اللہ گل تے رجب طیب اردوغان نے اج سیکولرازم نوں ایسی نکیل پائی اے کہ ماضی وچ ترک حکومتاں نوں کنٹرول کرنے والی سیکولر فوج تے عدلیہ اج ترک حکومت دے کنٹرول وچ نيں۔ ایہ کنٹرول اسلام پسنداں نے قوت توں نئيں بلکہ عوام دے ووٹ دی طاقت توں حاصل کیتا اے۔
ہندستان وچ آپ ہی دے نقش قدم اُتے چل کر اسٹوڈنٹ اسلامک آرگنائیزیشن (SIO(STUDENTS ISLAMIC ORGANIZATION اپنے فرائض نوں انجام دے رہی اے جس وچ بہت قابل شخصیتاں موجود نيں نہاس مالا،توصیف احمد مڈککری، صارم قمر زمان سر فہرست نيں۔
حوالے
سودھو- ↑ http://www.todayszaman.com/news-236799-number-one-victim-of-feb-28-dies-on-eve-of-coup-anniversary.html
- ↑ وصلة : https://d-nb.info/gnd/119274523 — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۷ اپریل ۲۰۱۴ — اجازت نامہ: Creative Commons CC0 License
- ↑ Encyclopædia Britannica Online ID: https://www.britannica.com/biography/Necmettin-Erbakan — subject named as: Necmettin Erbakan — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷ — عنوان : Encyclopædia Britannica
- ↑ Brockhaus Enzyklopädie online ID: https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/erbakan-necmettin — subject named as: Necmettın Erbakan — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ Munzinger person ID: https://www.munzinger.de/search/go/document.jsp?id=00000013831 — subject named as: Necmettin Erbakan — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷