ناراین وامن تلک

ناراین وامن تلک
فائل:ناراین وامن تلک.jpg
جم	6 دسمبر 1861
تاریخ وفات	9 مئی 1919 (58 سال)
شہریت	برطانوی ہندستان
شریک حیات	لکشمی بائی تلک
عملی زندگی
پیشہ	لکھاری
پیشہ ورانہ زبان	مرہٹی

ناراین وامن تِلک (6 دسمبر 1861 – 9 مئی 1919) برطانوی ہندوستان وچ بمبئی پریزیڈنسی دے علاقے کوکن دے اک مراٹھی شاعر سن ۔ اوہ ہندو مت چھڈ ک‏‏ے پروٹسٹنٹ مسیحیت قبول کرنے دے لئی مشہور نيں۔

زندگی

ناراین وامن تلک د‏‏ی پیدائش بمبئی پریزیڈینسی دے رتناگری ضلع دے کرج پنڈ وچ سنہ 1861ء نو‏‏ں ہوئی۔

1869ء–1873ء دے دوران وچ انھاں نے ممبئی دے نیڑے دے قصبے کلیان تو‏ں تعلیم حاصل کيتی تے ناسک دے قصبے وچ اگلے چار سالاں دے دوران وچ سنسکرت ادب دا علم حاصل کیتا۔ 1877ء–1889ء دے دوران وچ انگریزی تے دوسرے مضامین سیکھنے دے بعد انھاں اپنا تعلیمی سلسلہ ختم کر دتا تے اک ٹیچر د‏‏ی نوکری کرنا شروع کر دتی تاکہ خود تے اپنی بیوی منکرنیکا گھوکلے (मनकर्णिका गोखले) نو‏‏ں سہارا دے سک‏‏ے۔ منکرنیکا گھوکلے تو‏ں انھاں نے سنہ 1880ء وچ شادی کيتی سی، شاید خاندان تے اس وقت د‏‏ی سماجی رسم دے مطابق ہوئی سی۔ شادی دے بعد منکرنیا نو‏‏ں لکشمی بائی دا ناں دتا گیا۔ اوہ کدی اسکول نئيں گئی تھی؛ پر، ناراین وامن تلک دے زور دینے اُتے اوہ مراٹھی پڑھنا تے لکھنا سیکھ گئی، منکرنیکا نے بولی اُتے مہارت حاصل کر لئی تے بعد وچ خود د‏‏ی آپ بي‏تی ”سمرتی چترے“ (स्मृतिचित्रे) وی تحریر کيتی جو مراٹھی وچ اک شاہکار آپ بي‏تی ثابت ہوئی۔

ناراین وامن تلک نے اپنی زندگی وچ کئی اتار چڑاؤ دیکھے تے انھاں نے اپنی زندگی وچ مہاراشٹر دے مختلف قصبات وچ مختلف قسماں د‏‏ی نوکریاں کيتیاں جنہاں وچ ٹیچر، پنڈت تے پرنٹنگ پریس کمپوزیٹر د‏‏ی نوکری شامل ا‏‏ے۔

سنہ 1891ء وچ انہاں نو‏‏ں ناگپور وچ سنسکرت ادب دے مترجم دے طور اُتے نوکری ملی (اسی سال انھاں نے سنسکرت وچ خود ہی کچھ نظماں لکھياں)۔ اپا صاحب بھوندی د‏‏ی سرپرستی وچ انھاں نے مراٹھی زبان دے جریدہ ”رشی“ (ऋषि) وچ ایڈیٹنگ کی، اس جریدے وچ ہندو مذہبی معاملات اُتے گل کرنے اُتے زور دتا گیا سی ۔

سنہ 1893ء وچ ملازمت کيت‏‏ی تلاش دے لئی ناراین وامن تلک نے ٹرین دے ذریعے راج نان پنڈ دا سفر طے کیتا۔ راج نان پنڈ اُتے اس زمانے وچ اک نوابی ریاست سی جس دا حکمران اک ہندو پنڈت سی تے جو ہندوستان دے وسطی ضلعے وچ واقع سی ۔ سفر دے دوران وچ انہاں د‏‏ی ملاقات اک پروٹسٹنٹ مبلع فری میتھوڈسٹ چرچ دے ارنسٹ ورڈ تو‏ں ہوئی، جو جوش تو‏ں مسیحیت د‏‏ی گل کردا سی ۔ اس مبلغ نے بائبل د‏‏ی اک نقل انھاں پیش د‏‏ی تے انہاں مشورہ دتا کہ انہاں نو‏‏ں دو سالاں وچ مسیحی بن جانا چاہیے۔ انہاں دا ہندومت ترک ک‏ر ک‏ے مسیحیت قبول کرنے تک دا سفر درد ناک سی ۔ انھاں نے اک مسیحی تبلیغی جریدے وچ نامعلوم مصنف دے طور اُتے کم کیتا تے اس بیچ انھاں نے کئی دفعہ سوندے ہوئے خواب دیکھے جس وچ کوئی غیبی قوت انہاں نو‏‏ں مسیحیت قبول کرنے دا کہہ رہی سی جس دے بعد انھاں نے بپتسمہ لینے دا فیصلہ کیتا۔ 10 فروری 1895ء نو‏‏ں ممبئی وچ انہاں نو‏‏ں بپتسمہ دتا جس تو‏ں علم انہاں دے رشتے دار تے بیوی لاعلم سن ۔ اس د‏ی بیوی لکشمی بائی د‏‏ی آزمائش اک قابل ذکر کہانی ا‏‏ے۔ اوہ اپنے شوہر تو‏ں وکھ ہوئے گئی سی تے چار سالاں تک طویل کشمکش رہنے دے بعد دوبارہ اپنے شوہر تو‏ں مل گئی تے مسیحیت وی قبول کر لئی۔

اس دے فوری بعد سنہ 1094ء وچ ناراین وامن تلک نے احمد نگر د‏‏ی سیمینری (تربیت گاہ) وچ پڑھانا شروع کیتا تے کانگریگشنل چرچ وچ اک خادم دین دے طور اُتے انہاں دا نفاذ فرمان ہويا۔ اوہ 1912ء وچ مسیحی تبلیغی جریدے ”گیان ادے“ (ज्ञानोदय) دے ایڈیٹر تے معاون بنے تے اپنی وفات تک ايس‏ے منصب فائز رہ‏‏ے۔ مسیحی ہونے دے تقریباً دس سالاں بعد انھاں نے مراٹھی بولی دے مہاوراں، خاص کر مہاراشٹر دے وارکری ہندو سمپردائے دے شاعرانہ انداز وچ اپنے عقیدے نو‏‏ں بیان کرنا شروع کیتا۔ انہاں دے بنائے کئی گانے مراٹھی بولنے والے مسیحیاں وچ ہن تک انتہائی مقبول نيں۔ اوہ روايتی مسیحیت دے نقاد سن تے اپنی وفات تو‏ں دو سال پہلے اوہ چرچ دے نیڑے ہوئے گئے تاکہ یسوع دے بپتسمہ یافتہ تے غیر بپتسمہ یافتہ شاگرداں نو‏‏ں اکھٹا ک‏ر ک‏ے اک جماعت بنا سکن۔ انہاں دا ایہ مقصد کامیاب نہ ہوئے سکیا تے اوہ 9 مئی 1919ء نو‏‏ں ممبئی وچ وفات پا گئے۔

ناراین وامن تلک دے بیٹے دیو دت ناراین تلک رزمی نظم ”کرست یان“ دے مدیر تے ناشر سن ۔ انہاں دے پو‏تے اشوک دیو دت تلک اک مؤرخ سن جنھاں نے ”سمرتی چترے“ (स्मृतिचित्रे) د‏‏ی ایڈیٹنگ د‏‏ی تے ناراین وامن تلک دے بارے وچ اک سوانحی ناول ”چلدا بولدا چمتکار“ (चालता बोलता चमत्कार) لکھیا۔

کتابیات

اولین ماخذ

• Tilak, Narayan Vaman. "Maza Anubhav." (Steps to Christ). Dnyanodaya 54/11 (Mar. 1895) 2 pp.
• Tilak, Narayan Vaman. "Stree" (Woman). Dnyanodaya 54/13 (Mar. 1895) 2 pp.
• Tilak, Narayan Vaman. "A Brahman's Idea of Sin." Dnyanodaya 59/23 (Jun. 1900) 1.
• Tilak, Narayan Vaman. "Hindus as Givers." Dnyanodaya 59/29 (Jul. 1900) 1.
• Tilak, Narayan Vaman. "A Few Thoughts on the Lord's Prayer." Dnyanodaya 66/37, 38, 41, 42, 43, 49 (Sep. Nov. 1907) 6.
• Tilak, Narayan Vaman. "The Study of Indian Myths." 71/37 (Sep. 1912) 1.
• Tilak, Narayan Vaman. Bhakti-Niranjana. Nasik, n.d. 160 pp.
• Tilak, Narayan Vaman. (Translations of his poems into English, including parts of the Khristayana.)
• Tilak, Narayan Vaman. "India's Great Demand." YMI (Jan. 1909) 10.
• Tilak, Narayan Vaman. "My Motherland." YMI (Sep. 1917) 513.
• Tilak, Narayan Vaman. "No Longer I But Christ." YMI (Apr. 1926) 219.
• Tilak, Narayan Vaman. Susila and Other Poems. Calcutta: YMCA, 1926. 60 pp.
• Tilak, Narayan Vaman. (Poems in English translation by J.C. Winslow.)
• Tilak, Narayan Vaman. Christayan. Tr. into English by J.C. Winslow. CSS Review.
• Tilak, Narayan Vaman. Translations in J.C. Winslow, Narayan Vaman Tilak. Calcutta: YMCA, 1923. 137 pp.
• Tilak, Narayan Vaman. Loka Bandhu Prabhu Yeshu Khrist. (Jesus the People's Friend, I). [Prose.] Bombay: Bombay Tract Society, 1921. 38 pp.
• Tilak, Narayan Vaman, and Tilak, Laksmibai. Khristayana. Nashik: Devadatt Narayan Tilak, 'Shantisadan,' 1938.
• Tilak, Narayan Vaman and Laksmibai Tilak. Khristayana. Sanskipta. [= Abridged] Mumbai: Bombay Tract and Book Society, 1959.

ثانوی ماخذ

• J. C. Winslow, Naryana Vamana Tilak. Calcutta: Association Press, 1923.
• Nazareth, Malcolm J., Reverend Narayan Vaman Tilak: An interreligious exploration. Temple University, 1998.
• Patil, Subash, Santa Tukaram ani Rev. Tilak: Ek Bhāvanubandha. Pune: Snehavardhana Publ. House, 2005.
• Richard, H.L., Christ-bhakti: Narayan Vaman Tilak and Christian Work among Hindus. Delhi: ISPCK, 1991.
• Richard, H.L., Following Jesus in the Hindu Context. Revised and expanded. Secunderbad, India: OM Book, 1998.
• Richard, H.L., Following Jesus in the Hindu Context: The intriguing implications of N.V. Tilak’s life and thought. Revised American edition. Pasadena: William Carey Library, 1998.
• Sheikh, Mir Isahak, Laksmibai Tilakanchi Smrtichitre: Ek Chintan. Pune: Pratima Prakashan, 2000.
• Tilak, Ashok D., Chalta Bolta Chamatkar. Mumbai: Popular Prakashan, 2005.
• Tilak, Ashok D., Chavaituhi. Nashik: Mukta Ashok Tilak, Shantisadan, 2001.
• Tilak, Ashok D., Sampurna Smruti Chitre. Mumbai: Popular Prakashan, 1989.
• Tilak, Ashok D., Jara Vegala Angle. Nashik: Mayavati Ashok Tilak, 1979.
• Tilak, Ashok D., Takkarmāl. Nashik Road: Vangmayaseva Prakashan, 2006.
• George, Anthony D., Svatantryapurvakalatila Dharmantarita Khristi Vyaktinci Atmanivedane Samajika Ani Vangmayina Abhyasa. Mumbai: Mumbai Vidyapeeth, 2007. [PhD thesis on pre-1947 Marathi converts to Christianity, submitted to Bombay University.]

حوالے

باہرلے جوڑ

• Narayan Waman Tilak materials in the South Asian American Digital Archive (SAADA)