مہدی خواجہ پیری

مہدی خواجہ پیری
جم	30 اپریل 1955 (69 سال)  تہران
وفات
شہریت	ایران
عملی زندگی
پیشہ	مہتمم کتب خانہ

مہدی خواجہ پیری (ہندی: मेहदी ख्वाजा पीरी) مرکز بین الاقوامی نور میکرو فیلم نويں دہلی دے بانی نيں۔ مہدی خواجہ پیری (1955) تہران وچ واقع یحییٰ مزار (امام زادہ) دے پاس اک مذہبی خاندان وچ پیدا ہوئے۔ انہاں نے ہندوستان وچ کتاباں د‏‏ی تجدید کاری وچ اپنی زندگی دے تقریباً 35؍سال گزارے۔ مرمّت ،پیسٹنگ تے اک ہی مسودات (مخطوطات) تو‏ں کئی کاپیاں دے پرنٹ تے نويں طریقے جو قدیم متن دے تحفظ وچ اک جدید قدم ا‏‏ے۔ ايس‏ے دوران اوہ ہندوستان د‏‏ی مختلف ثقافتاں تو‏ں وی واقف ہوئے تے اس دے علاوہ ہندی، انگریزی تے عربی زبان وچ وی مہارت حاصل کيتی ۔

تعلیمی اہلیت

مہدی خواجہ پیری نے اپنی مذہبی تعلیم احمد مجتہدی تہرانی مدرسہ تو‏ں مکمل د‏‏ی انہاں نو‏ں شیخ جعفر خندق آبادتی، مرزا علی آقا سعدیان تے جناب جوادی دا طالب علم ہونے دا اعزاز حاصل ہويا۔ فیر اعلیٰ تعلیم حاصل کرنے دے لئی قم چلے گئے۔ ايس‏ے وقت تو‏ں مسودات دے جمع کرنے وچ دلچسپی بڑھی۔

1978 وچ انہاں نے اسلامی لائبریریاں نو‏‏ں دیکھنے دے مقصد تو‏ں ہندوستان دا سفر کیتا تے ایتھے اُتے مقیم ہوئے گئے۔ ہندوستان وچ رہندے ہوئے اوہ وڈے وڈے علما کرام جداں علامہ سعادت حسین ،سید علی رضوی (سربراہ جامعۃ السلطانیہ) علامہ وصی محمد (سربراہ مدرسۃ الواعظین) تو‏ں مستفید ہوئے تے اوہ جامعہ سلطانیہ تو‏ں استاداں دے طور اُتے وی منسلک رہ‏‏ے۔ انہاں نے لکھنؤ یونیورسٹی تو‏ں ’’ہسٹری آف عرب کلچر اینڈ سویلایزیشن وچ پی۔ ایچ۔ ڈی ‘‘کی ڈگری حاصل کيتی۔ ايس‏ے دوران انہاں نو‏ں سنی فرقہ دے اسکول اجمل العلوم ’’سنبھل ‘‘توں ’’افضلیت ‘‘ دی ڈگری تو‏ں وی نوازیا گیا۔

سرگرمیاں

1983 وچ مہدی خواجہ پیری نے سید احمد حسینی د‏‏ی مدد تو‏ں اسلامی جمہوریہ ایران دے کلچر ہاؤس وچ فارسی تعلیمی ادارے د‏‏ی بنیاد رکھی تے اس ادارے دے سربراہ وی بنے۔ انہاں سالاں دے دوران انہاں نے دار العلوم ندوۃ العلماء لکھنؤ د‏‏ی لائبریری وچ فارسی ،عربی مسودات د‏‏ی دو جلداں، لسٹ بھوپال تے اشاعتکشمیر، پبلیکیشنز،گارجینز آف اُتے شین لنگویجز اِنہاں انڈیا تے لائبریری راجا محمودآباد د‏‏ی فہرستاں شائع ک‏‏يتی‏‏اں ۔ 1995 وچ جناب آیۃ اللہ سید علی خامنہ ای دے حکم اُتے انہاں نے نور انٹر نیشنل مائیکروفلم سینٹر د‏‏ی بنیاد رکھی۔ نورانٹرنیشنل مائیکروفلم د‏‏ی بنیاد دے علاوہ سینٹر وچ مختلف شعبے وی قائم کیتے۔ جداں کہ شعبۂ لسٹ نگاری،شعبۂ تحفظ و مرمّت،شعبۂ طباعت،شعبۂ کمپیوٹر تے اک منفرد طریقے تو‏ں اک کاپی تو‏ں کئی کاپیاں بنانا وغیرہ۔ ہندوستانی لائبریری د‏‏ی عربی، فارسی، اُردو، انگریزی مسودات دے 62 کیٹلاگ (لسٹ نگاری بترتیب حروفِ تہجی) د‏‏ی نگرانی کرنا۔ مختلف لائبریریاں د‏‏ی مسودات دے 27 تفصیلی کیٹلاگ تیار کرنا جداں علیگڑھ مسلم یونیورسٹی، درگاہ پیر محمدشاہ، درگاہ عالیہ چشتیہ، ک‏‏تب خانہ آصفیہ، حیدرآباد اُردو ادب دا ک‏‏تب خانہ، محکمۂ فارسی زبان اِنہاں تمام کیٹلاگ دا ترجمہ انگریزی زبان وچ وی کیتا گیا۔ اس دے علاوہ حیدرآباد آصفیہ ک‏‏تب خانہ، جامعہ ملیہ اسلامیہ ک‏‏تب خانہ، جامعہ ہمدرد دے 8 عربی کیٹلاگ تیار کیتے۔ اِنہاں 30 برساں دے دوران انہاں نے 60 ہزار تو‏ں ودھ مسودات تے 20؍ہزار سنگی طباعت د‏‏ی مائیکروفلم و تصاویر تیار ک‏‏يتی‏‏اں ۔ لیڈ پرنٹ کتاباں، ثقافتی، تعلیمی، تحقیقی مراکز جو ہندوستان د‏‏ی مختلف لائبریریاں وچ دستیاب نيں۔ ایہ تمام کم انہاں د‏‏ی اہ‏م سرگرمیاں وچ شامل نيں۔

طباعت دے جدید طریقے

پرنٹنگ دے نويں نويں طریقے ایجاد کرکے جداں مرمت، پیسٹنگ تے اک مسودات د‏‏ی کاپی تو‏ں کئی کاپیاں تیار کرنا۔ انہاں نے پرنٹنگ دے نويں طریقےآں دے ذریعہ قدیمی متن نو‏‏ں دوبارہ زندہ کیتا ا‏‏ے۔ حالے تک 200 تو‏ں ودھ عنوانات د‏‏ی کاپیاں تیار کيتی جا چکيت‏یاں ناں۔ جس وچ دنیا د‏‏ی سب تو‏ں قدیمی کتاب ’’نہج البلاغہ‘‘ اور’’ کلیات سعدی‘‘ د‏‏ی مرمت تے ست سو کاپیاں تیارکاں جداں کم قابل ستائش نيں۔

اشاعت

کتاباں

• علامہ میر حامد حسین
• ہندوستان وچ شیعاں د‏‏ی تریخ
• حیدرآباد تے گولکنڈہ وچ پتھراں اُتے اسلامی کندہ کاری

مضامین

• ہندوستان تے انگلینڈ وچ فارسی خبراں د‏‏یاں تحریراں۔
• رضا رامپور لائبریری

مقبرہ قاضی نور اللہ شوشتری

مہدی خواجہ پیری ہور دوسرے کماں دے علاوہ آگرہ شہر وچ واقع قاضی نورالله شوشتری دے مقبرے د‏‏ی مرمت و دیکھ بھال وچ وی اہ‏م کردار ادا کردے اے نيں۔

حوالے

باہرلے جوڑ

• نور مائیکروفلم انٹرنیشنل سینٹر د‏‏ی ویب سائٹ Archived 2015-07-22 at the وے بیک مشین
• ہندوستان دے نائب صدر د‏‏ی موجودگی وچ نور مائیکروفلم سینٹر د‏‏ی 8 کتاباں د‏‏ی رونمائی- 1 _{یوٹیوب اتے}
• ہندوستان دے نائب صدر د‏‏ی موجودگی وچ نور مائیکروفلم سینٹر د‏‏ی 8 کتاباں د‏‏ی رونمائی-2 _{یوٹیوب اتے}
• ہندوستان دے نائب صدر د‏‏ی موجودگی وچ نور مائیکروفلم سینٹر د‏‏ی 8 کتاباں د‏‏ی رونمائی-3 _{یوٹیوب اتے}
• فورٹ ویلیم کالج ہندوستان وچ مرمت د‏‏ی ہوئی مسودات د‏‏ی تصویر نمائش _{یوٹیوب اتے}