مہاتیر محمد
| تون | |
|---|---|
| مہاتیر محمد | |
| (مالے وچ: Mahathir bin Mohamad) | |
.jpg) |
|
| پیدائشی نام | (مالے وچ: Mahathir bin Mohamad) |
| جم | 10 جولائی 1925 (99 سال)[۱][۲][۳]
|
| وفات |
|
| رہائش | سیری کیمبنگن [۴] |
| شہریت |  ملائشیا |
| اکھاں دا رنگ | سیاہ |
| بالاں دا رنگ | سیاہ |
| قد | 170 سینٹی میٹر [۵] |
| استعمال ہتھ | دایاں |
| جماعت | متحد مالے قومی تنظیم (–۲۰۱۶) |
| عارضہ | کورونا وائرس دا مرض ۲۰۱۹ء (۳۱ اگست ۲۰۲۲–)[۸] |
| زوجہ | ستی حازمہ بنت محمد علی |
| اولاد | مارینا مہاتیر ، مخزانی مہاتیر ، مخریز مہاتیر ، مرزان مہاتیر ، میلندا مہاتیر ، مظہر مہاتیر |
| والد | محمد ابن اسکندر |
| والدہ | وان تمپاوان وان ہاناپئی |
| بہن/بھائی | حبسا محمد ، مراد محمد ، رفیع محمد ، مشہور محمد ، عمر محمد ، جورا محمد ، مصطفی محمد ، مہدی محمد
|
| عملی زندگی | |
| مادر علمی | جامعہ ملائشیا (–۱۹۵۳) نیشنل یونیورسٹی آف سنگاپور |
| تعلیمی اسناد | ڈاکٹریٹ [۱۰] |
| پیشہ | سیاست دان ، طبیب ، لکھاری ، آپ بیتی نگار |
| مادری زبان | ملئے |
| پیشہ ورانہ زبان | ملئے ، انگریزی |
| مؤثر | عبد الرزاق حسین [۱۱] |
| کھیل | رگبی [۱۲]، سائیکل کے کھیل |
| عسکری خدمات | |
| وفاداری | ملائشیا |
| اعزازات | |
 نشان پاکستان (۲۰۱۹)[۱۳][۱۴] آرڈر آف فرینڈشپ (۲۰۰۳)[۱۵]بین الاقوامی شاہ فیصل اعزاز برائے خدمات اسلام (۱۹۹۷) _-_Commander_1st_Class_BAR.png){kind=small} آرڈر آف دی پولر اسٹار - کمانڈر (۱۹۹۶)[۱۶]جواہر لعل نہرو ایوارڈ (۱۹۹۴)[۱۷] _ribbon.svg){kind=small} نشان فیل سفید  آرڈر آف دی لبرٹور _ribbon.svg){kind=small} آرڈر آف جوز مارٹی _-_ribbon_bar.gif){kind=small} مبارک الکبیر اعزاز  آرڈر آف دی رائزنگ سن _-_Knight_BAR.png){kind=small} رائل آرڈر آف دی پولر اسٹار  ستارہ جمہوریہ انڈونیشیا واسیدا یونیورسٹی کے اعزازی ڈاکٹر  آرڈر آف دی ریپبلک میڈل آف ترکی |
|
| دستخط | |
 |
|
| ویب سائٹ | |
| ویب سائٹ | باضابطہ ویب سائٹ |
| IMDB اُتے صفحات[۱۸] |
ترمیم  | |
.svg){kind=small}
مہاتیر بن محمد ملائیشیا دے سیاستدان تے سابق وزیر اعظم نيں۔ اوہ پہلی واری 16 جولائی 1981 توں 31 اکتوبر 2003 تک تے دوجی واری 10 مئی 2018ء توں 24 فروری 2020 تک ملائیشیا دے وزیر اعظم رہے۔ انہاں دا سیاسی سفر 40 سال تک محیط رہیا۔ ملائیشیا دی تریخ وچ مہاتیر محمد دا کردار اک محسن تے دور جدید دے انقلاب دے بانی دے طور اُتے ہمیشا یاد رکھیا جائے گا، مہاتیر محمد نے ملائیشیا دی تریخ بدل دتی تے قوم نوں سیاسی تے سماجی اندھیراں توں کڈھیا۔ مَلے تے چینی اقوام دی ودھدی ہوئی خلیج نوں ختم کرکے انہاں نوں اک قوم دے وجود دے اندر سمو دتا کیونکہ اوتھے دوسری وڈی قوم چینی بولنے والےآں دی اے۔ اس دا سارا کریڈٹ تے فخر اس فلسفہ انقلاب نوں جاندا اے جیہدی آبیاری مہاتیر محمد نے کیتی، اج مسلم امہ نوں جو معاشی تے سیاسی مسائل درپیش نيں، انہاں دا علاج مہاتیر محمد دے نظریات وچ پوشیدہ اے۔ ڈاکٹر مہاتیر محمد نوں اسلامی دنیا چ عزت دی نگاہ نال دیکھیا جاندا اے۔ اوہناں دیاں کوششاں نال اکتوبر 2003 نوں ملائشیا دے شہر پترا جایا چ اسلامی دیساں دی تنظیم دا 10واں سربراہی اجلاس منعقد ہویا۔
مہاتیر محمد دی والدہ خالص مَلے (Malay) سن تے اک اسکول وچ پڑھادیاں سن، مہاتیر محمد بچپن توں انتہائی ذہین سن تے اعلیٰ قابلیت دے جوہر دکھانے لگے۔ آخر کار سنگا پور توں ڈکٹری دی تعلیم MBBS دے لئی اعزاز دے نال داخلہ لیا۔ دوسری جنگ عظیم وچ جدوں تمام اسکول تے تعلیمی ادارے بند ہوئے گئے تاں مہاتیر محمد نے خاندانی انکم وچ اضافے دے لئی اک کیفے قائم کيتا تے حالات دا مقابلہ کيتا۔ اپنی والدہ دی نصیحت نوں ہمیشہ یاد رکھدے کہ ”رزق حلال دی برکت توں تسيں اپنی تے اپنی قوم دی تقدیر بدل سکدے ہو“۔ ساڈی پاکستانیاں دی قسمت وچ قائد اعظم دے بعد کوئی وی رہنما ایسا نئيں ملیا جس دا کردار قابل فخر ہوئے تے اج دے ساڈے رہنما تاں اللہ دے فضل توں رزق حلال دے نظریات دے اِنّے ہی دشمن نيں جِنّا کوئی ابلیس ہوئے سکدا اے، انہاں دا معدہ تاں گدھ دی طرح مردار وی ہضم کر سکدا اے۔ مہاتیر محمد نے سنگا پور دی علیحدگی اک سیاسی اصول دے تحت کی، انہاں دا بنیادی مقصد مَلے قوم دا اپنا شناختی تے تاریخی پہچان نوں تحفظ دینا مقصود سی۔ مہاتیر نظریاتی طور اُتے اکیہويں صدی وچ ظہور پزیر ہون والے نظریہ سیاسی اسلام دے متاثرین وچوں سمجھے جاندے نيں ہور اوہ سید مودودیؒ دی فکری نسل توں خود نوں ہم آہنگ کردے نيں۔ مہاتیر محمد 1981ء توں لے کے 2003ء تک مسلسل ملک دے وزیر اعظم رہے۔ وزیر اعظم بننے دے بعد اپنے ملک نوں اہم صنعتی تے ترقی یافتہ قوم وچ بدلنے دا ایجنڈا پیش کيتا جو پبلک پالیسی مہاتیر محمد نے اختیار کيتی اس دی بنیاد درج ذیل سیاسی فلسفہ اُتے قائم نيں۔ -1 مشرق دی تہذیباں جنہاں اخلاقی تے روحانی اصولاں اُتے قائم نيں مہاتیر محمد دے نزدیک امریکا تے اہل مغرب اس فکری شعور توں نابلد نيں مثلاً مشرق دی روحانی اقدار وچ ”خاندان دا کردار اے “ جدوں کہ مغربی معاشرہ خاندان دے وجود دے تقدس توں انکاری اے چنانچہ مہاتیر محمد دے نزدیک ”خاندان دا ادارہ“ مالے معاشرہ دا بنیادی سماجی اکائی Social Unit اے جس نوں ریاست اپنے نظام دا حصہ بنا کے اسنوں مالی تے سماجی استحکام بخشے تے اس خاندانی نظام نے ملائیشیا نوں جدید ریاست بنانے وچ اہم کردار ادا کيتا۔
دوسرا نظریہ ریاست اے جو مہاتیر محمد دے نزدیک آئین تے قانون دی پاسداری اُتے قائم ہونی چاہیدی اے۔ -1 ریاست دا نظام خود احتسابی Social and Political enpowerment اُتے قائم ہونا چاہیدا اے۔ -2 وسائل دی تقسیم دا منصفانہ نظام ریاست نوں قائم کرنا چاہیے۔-3 نظم و ضبط وچ کِسے قسم دی جھول برداشت نئيں کرنی چاہیدی۔ -4 مہاتیر محمد دے نزدیک دہشت گردی دا نظریہ وی مغرب دے سیاسی فلسفہ دا حصہ اے جس دا مقصد مسلم ملکاں دے وسائل اُتے قبضہ کرنا اے ۔-5 مہاتیر محمد دے نزدیک انسانی حقوق و فرائض وچ اک توازن قائم رکھنا بہت ضروری اے ۔-6 مہاتیر محمد دے مطابق مَلے قوم اپنی اسلامی تے دینی شناخت نوں کدی قربان نئيں کر سکدی، اوہ اسلامی تریخ و رثہ نوں اپنی قوم دے وجود دے لئی بہت اہم قرار دیندے نيں تے ایہی اوہ مہاتیر محمد دا فلسفہ سی جس نے ملائیشیا نوں دنیا دی ترقی یافتہ قوم وچ بدل دتا۔
حوالے
سودھو- ↑ فرینس دا ببلیوٹیک نیشنل آئی ڈی: https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb145788396
- ↑ En Malaisie, du neuf avec un vieux — شائع شدہ از: Libération — شائع شدہ از: ۱۱ مئی ۲۰۱۸
- ↑ Mahathir, now 94, says his only wish is to see Malaysia's recovery — شائع شدہ از: The Straits Times — شائع شدہ از: ۹ جولائی ۲۰۱۹
- ↑ https://www.malaymail.com/news/malaysia/2020/02/23/press-staking-out-pms-private-residence-and-palace-in-guessing-game-over-ne/1840138
- ↑ https://biographybd.com/mahathir-mohamad/ — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۴ جنوری ۲۰۲۰
- ↑ Bersatu pecat Mahathir, Mukhriz dan tiga yang lain — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۸ مئی ۲۰۲۰ — ناشر: Malaysiakini — شائع شدہ از: ۲۸ مئی ۲۰۲۰
- ↑ https://www.sinarharian.com.my/article/244627/berita/politik/mahathir-tinggalkan-pejuang
- ↑ https://www.astroawani.com/berita-malaysia/dr-mahathir-positif-covid19-dirawat-di-ijn-378762
- ↑ https://www.parlimen.gov.my/ahli-dewan.html?uweb=dr — اخذ شدہ بتاریخ: ۳۱ جولائی ۲۰۱۸
- ↑ اجازت نامہ: Creative Commons CC0 License
- ↑ https://www.nst.com.my/news/2016/01/122786/i-owe-everything-tun-razak-says-dr-mahathir
- ↑ https://www.nst.com.my/news/nation/2018/10/420821/rugby-helped-me-stay-shape-says-dr-mahathir
- ↑ The Malay Mail
- ↑ https://www.thenews.com.pk/print/469330-malaysia-pakistan-ties-given-impetus-says-high-commissioner
- ↑ http://en.kremlin.ru/events/president/transcripts/22080
- ↑ http://lib.perdana.org.my/PLF/Digital_Content/Prominent_Leaders/Mahathir/Profiles/Biodata/biodata.pdf
- ↑ http://lib.perdana.org.my/PLF/Digital_Content/Prominent_Leaders/Mahathir/Profiles/Biodata/biodata.pdf — https://web.archive.org/web/20190402094610/http://iccr.gov.in/content/nehru-award-recipients — سے آرکائیو اصل
- ↑ ناشر: MetaBrainz Foundation