مول منتر
مول منتر گربانی دا مول ادھار اے۔ ایہہ گرو نانک دا پہلا کلام اے، جو کہ گرو گرنتھ صاحب دے پہلے صفے تے جپجی صاحب تحت درج اے۔[۱]
مول منتر ناواں (nouns) اتے وشیشناں (adjectives) توں بنیا اے۔ اس وچ کریاواں (verbs) اتے پڑنانواں (pronouns) دی ورتوں نہیں کیتی گئی۔
مول منتر گرو بانی دا ادھار اے۔ بھائی کاہن سنگھ نابھہ مطابق مول منتر دا مطلب سارے منتراں دی جڑھ اے۔ گرو نانک دیوَ جی نے سن 1499 وچ جد تن دن لئی ویئیں ندی داخلہ کیتا سی تاں باہر آؤن تے اوہناں نے سبھ توں پہلاں مول منتر دا اچارن کیتا سی جس وچ پرماتما دے گناں تے مشتمل اک مکمل تصویر پیش کیتی گئی سی۔
لکھت
سودھوੴ ستنامُ کرتا پرکھ نربھؤ نرویر اکال مورتِی اجونی سیبھں گر پرسادِی۔۔
'مول منتر ہرنامُ رسائنُ کہُ نانک پورا پایا۔۔'
مول منتر دے شبدی مطلب ایہہ بندے ہن:-
ੴ ست نامُ کرتا پرکھ نربھؤ نرویرُ اکال مورتِ اجونی سیبھں گر پرسادِ ۔۔
1 = توں نرگن سرگن دوہاں سروپاں وچ اکّ اے۔ (ایکتا)
او = توں جم دین، پالن اتے لے کرن والا ہیں۔ (بہت ہی وڈا)
~ کار = تیرے کم لگاتار ہو رہے ہن۔ (اپجاؤنا، پالنا تے تباہ کرنا)
ستنامُ = توں سدا توں ہوند والا اتے نامنے والا اے۔ (سدیوی ہوند)
کرتا پرکھ = توں ہر شے دا کرتا اے۔ (کرن-کراؤن والا پرشوتم)
نربھؤ = توں ڈر توں رہت اے۔ (بھے-مکت)
نرویرُ = کوئی تیرے تلّ نہیں اس لئی دشمنی توں وی رہت اے۔ (سبھ دا متر پیارا)
اکال مورتِ = توں سمیاں وچ نہیں گنیاں جاندا۔ (دور رہت ہستی)
اجونی = توں دھرتیاں تے پیدا ہون والی کسے جون وچ نہیں آؤندا۔ (جوناں توں رہت)
سیبھں = توں سوے توں اگمیاں اے۔ (اپنے-آپ توں پیدا ہون والا)
گر پرسادِ = توں ست-چت انند ہیں۔ (گرو دی کرپا نال ملدا اے)
ੴ ستنامُ کرتا پرکھ نربھؤ نرویر اکال مورتِ اجونی سیبھں گر پرسادِ۔۔
خلاصہ
سودھو“اکال پرکھ اک اے، جس دا نام ‘ہوند والا’ اے جو کائنات دا رچنہار اے، جو سبھ وچ مکمل اے، بھے (ڈر) توں رہت اے، ویر رہت اے، جس دا سروپ دور توں پرھے اے، جو جوناں وچ نہیں آؤندا، جس دا روشنی اپنے آپ توں ہویا اے۔” (پرو۔ صاحب سنگھ)
سکھی وچ پرماتما بارے Monotheism نال جڑیا ہویا فلسفہ اے۔ جسدے چلدے ایہہ واضع ہندا اے کہ پرماتما توں سبھ کجھ اے پر سبھ کجھ پرماتما نہیں۔
سکھی دے اس نظریہ نوں ہندو مت دے Monoism نالوں وکھ عبرانی متاں دے قریب دا فلسفہ منیا جاندا اے اتے مول منتر وچ پیش کیتا ہویا پرماتما دا سروپ Monothiesm دے مطلب نوں کجھ وکھرے انداز نال سمجھاؤن ول اشارہ کردا پرتیت ہندا اے۔
ایہہ وی ویکھو
سودھوحوالے
سودھو- ↑ Nesbitt, Eleanor M.. Sikhism: a very short introduction. Oxford University Press, 22–24. ISBN 978-0-19-280601-7.