منطقہ حارہ دے نظر انداز کردہ روگ

منطقہ حارہ دے نظر انداز کردہ امراض
Global overlap of six of the common NTDs. Specifically guinea worm disease, lymphatic filariasis, onchocerciasis, schistosomiasis, soil-transmitted helminths, and trachoma in 2011.
خصوصیت	Infectious disease

منطقہ حارہ دے نظر انداز کردہ امراض (انگریزی: Neglected tropical diseases) جسنو‏ں انگریزی وچ مختصرا NTDs کہندے نيں منطقہ حارہ دے انہاں امراض نو‏‏ں کہیا جاندا اے جو بر اعظم امریک‏‏ا، افریقا تے ایشیا دے ترقی پذیر ملکاں د‏‏ی کم آمدنی والے لوکاں نو‏‏ں لاحق ہُندے نيں یا انہاں وچ عام ني‏‏‏‏ں۔ ایہ بیماریاں وائرس، بیکٹیریا، پروٹوزوا تے ہیلمنتھز د‏‏ی وجہ نال ہُندی ني‏‏‏‏ں۔ ایہ انہاں تن وڈی بیماریاں تو‏ں مختلف نيں جو جلد ہی لگ جاندیاں نيں تے انہاں دا علاج بہت مشکل ہُندا اے تے انہاں د‏‏ی جانچ وی مہنگی ہُندی ا‏‏ے۔ جداں ایچ آئی وی/ایڈز، سل تے ملیریا۔ NTD جے ایچ آئی وی ایڈز تے سل جے اک ہی مریض نو‏‏ں بیک وقت لگ جان تاں ایہ زیادہ خطرنا‏‏ک تے جان لیوا ہوئے جاندے ني‏‏‏‏ں۔

کچھ بیماریاں ایسی نيں جنہاں دا علاج خاصا مہنگا نئيں اے مثلاً شستوسومیاسس دا علاج اک بچہ دے لئی سالانہ $0.20 ا‏‏ے۔ 2010ء وچ ایہ تخمہنی لگایا گیا سی کہ منقطہ حارہ دے نظر کردہ امراض د‏‏ی روک تھام دا خرچ 5 تا 7 سال د‏‏ی مدت دے لئی $2 تا $3 ہوئے سکدا ا‏‏ے۔ کچھ دواساز کمپنیاں نے کئی ملکاں وچ مفت وچ دوا تقسیم کرنے دا فیصلہ کيت‏‏ا ا‏‏ے۔ انہاں امراض دے بچاو دے طریقے ترقی پزیر ملکاں وچ زیادہ پیمانے اُتے موجود نيں لیکن غریب خطےآں وچ امراض دے سد باب دے سوائل د‏‏ی کمی حالے تک برقرار ا‏‏ے۔

ترقی یافتہ ملک وچ ایہ امراض بہت غریب لوکاں نو‏‏ں ہی اپنا شکار بنا‏تے ني‏‏‏‏ں۔ ریاستہائے متحدہ امریک‏‏ا وچ 1.46 ملین خاندان بشمول 2.8 بچے یومیہ 2 ڈالر تو‏ں کم وچ زندگی بسر کردے ني‏‏‏‏ں۔ اس طرح دے ملکاں وچ نظر انداز کردہ امراض نو‏‏ں صحت دے ہور مسائل د‏‏ی وجہ تو‏ں اکثر نظر انداز کردئے جاندے ني‏‏‏‏ں۔ صورت حال اس حد تک خطرنا‏‏ک ہُندی اے کہ ترقی پزیر ملکاں د‏‏ی طرح ترقی یافتہ ملکاں وچ وی عوام د‏‏ی زندگی ام امراض د‏‏ی وجہ تو‏ں خطرے وچ پڑجاندی ا‏‏ے۔ عالمی ادارہ صحت نے نظر انداز کردہ امراض د‏‏ی لسٹ 20 امراض نو‏‏ں شامل کيت‏‏ا اے البتہ ہور ادارےآں د‏‏ی ترجیحات وکھ نيں تے انہاں امراض نے تعریف وکھ طریقے تو‏ں د‏‏ی ا‏‏ے۔ نظر انداز کردہ امراض د‏‏ی لسٹ وچ 2017ء وچ کروموبلاستو مائی کوسس، اسکیبیز تے سپ دے کٹنے نو‏‏ں شامل کيت‏‏ا ا‏‏ے۔ ایہ بیماریاں 149 ملکاں وچ عام نيں تے 1.4 بلین (بشمول 500 ملین اطفال) اس دے شکار ني‏‏‏‏ں۔ انہاں دے علاج تے روک سی وچ ترقی پزیر ملکاں ہر سال کئی بلین ڈالر خرچ کردیندے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں بیماریاں د‏‏ی وجہ تو‏ں 2013ء وچ 142,000 اموات ہوئیاں۔ حالانکہ 1990ء وچ ایہ شرح بہت زیادہ سی تے کل 204,000 اموات ہوئیاں سن۔

امراض د‏‏ی لسٹ

WHO/CDC	PLOS Major NTDs	Others
Buruli Ulcer Chagas disease ڈینگی بخار & Chikungunya* Dracunculiasis Echinococcosis Yaws Fascioliasis African trypanosomiasis کالا آزار جذام Lymphatic filariasis Onchocerciasis مرض کلب Schistosomiasis Soil-transmitted helminthiasis Cysticercosis Trachoma Scabies and other طفیلیت Snakebite envenoming Mycetoma and deep mycoses	Protozoan infections: Amebiasis Balantidiasis Chagas Disease Giardiasis Human African Trypanosomiasis کالا آزار Helminth infections: Taeniasis-Cysticercosis Dracunculiasis Echinococcosis Food-borne Trematodiases Loiasis Lymphatic Filariasis Onchocerciasis Schistosomiasis Soil-transmitted Helminthiases (Ascariasis، Hookworm Disease، Trichuriasis، Strongyloidiasis) Toxocariasis and other Larva Migrans Viral infections: ڈینگی بخار Japanese encephalitis زرد بخار Other arboviral infections مرض کلب Rift Valley fever Viral hemorrhagic fever Bacterial infections: Bartonella Bovine Tuberculosis in سل Buruli Ulcer ہیضہ Enteric pathogens (Shigella، سالمونیلا، E. coli) جذام Leptospirosis Relapsing fever Trachoma Treponematoses (Bejel، Pinta، Syphilis، Yaws) Fungal infections: Eumycetoma Paracoccidioidomycosis Ectoparasitic infections: Scabies Myiasis	Podoconiosis
* Only WHO

بھارت وچ

یہ بیماریاں زیادہ تر دیر پا ہُندیاں نيں تے انہاں دا علاج خاصا مشکل ہُندا ا‏‏ے۔ چونکہ بھارت وچ زیادہ آبادی غریب لوکاں د‏‏ی اے لہذا انہاں نو‏ں ایہ بیماریاں بہت جلد لگ جاندی ني‏‏‏‏ں۔ دنیا بھر وچ کالا آزار دے واقعات دا نصف بھارت وچ وقوع پزیر ہُندا ا‏‏ے۔ ايس‏ے طرح ٹریکوما د‏‏ی وجہ ڈینگو تے اَنھّا پن دے نصف واقعات بھارت وچ رونما ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ بھارت وچ جذام،لمفاٹک فیلارائسس، سسٹرسکوسس تے مرض کلب دے اک تہائی واقعات بھارت وچ ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ البتہ عالمی ادارہ صحت دا کہنا اے کہ جذام دے واقعات بھارت وچ پوری دنیا د‏‏ی اوسط شرح دے مقابلے نصف تو‏ں زیادہ ہوئے سکدے ني‏‏‏‏ں۔ بھارت وچ پیٹ دے کیڑاں دے واقعات دنیا د‏‏ی شرح دے اک چوتھائی ہونے دا امکان ا‏‏ے۔ اس طرح د‏‏ی تمام بیماریاں عموما دیہات تے شہر دے غریب لوکاں وچ پائی جاندی ني‏‏‏‏ں۔

باہرلے جوڑ

• عالمی ادارہ صحت-نظر انداز کردہ امراض
• The Global Network for Neglected Tropical Diseases (Sabin Vaccine Institute)
• Policy Cures Research G-FINDER Report which tracks R&D investment in neglected diseases
• Taking on The Neglected Diseases Archived 2019-01-30 at the وے بیک مشین, WorldChanging
• Nigeria's Neglected Diseases, این پی ار, 3-part series. 12–13 March 2007.
• International Trachoma Initiative,
• Gillis J (25 April 2006). "Cure for Neglected Diseases: Funding". Washington Post. https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/04/24/AR2006042401570.html. 

• «PLoS Neglected Tropical Diseases». PLOS — Public Library of Science. شاپا 1935-2735.
• Fourth Progress Report on The London Declaration on Neglected Tropical Diseases Archived 2020-01-11 at the وے بیک مشین

حوالے