ملکہ پکھراج
ملکہ پکھراج | |
---|---|
Malika Pukhraj in 1920s in Kashmir
| |
جم | سنہ 1912 [۱] |
وفات | 4 فروری 2004 (91–92 سال) |
شہریت | بھارت (۲۶ جنوری ۱۹۵۰–) |
عملی زندگی | |
پیشہ | Vocalist |
اعزازات | |
IMDB اُتے صفحہ | |
ترمیم |
ملکہ پکھراج (جم: 1914ء - وفات: 2004ء) پاکستان دی انتہائی مقبول غزل تے لوک گلوکارہ سی۔ ملکہ پکھراج نوں عام طور اُتے "ملکہ" دے ناں توں جانیا جاندا اے۔ اوہ حفیظ جلندھری دی نظم، ابھی تو میں جوان ہوں دی پیشکش لئی بے حد مقبول سی، جیہنوں نہ صرف پاکستان بلکہ بھارت وچ وی لکھاں لوکاں سُݨیا اے۔[۲][۳][۴]
مڈھلا جیون
سودھوملکہ پکھراج ہمیر پور سدھار وچ پیشا ور موسیقاراں دے گلوکار گھرانے وچ پیدا ہوئیاں سی۔ [۵] اکھنور دے علاقے وچ اک روحانی دان، بابا روندی رام 'مجذوب' نے پیدائش دے وقت اوہناں دا ناں "ملیکا" رکھیا سی تے اوہناں دی خالہ نے اوہناں دے نال پکھراج (پیلا نیلم) دا وادھا کر دتا، اوہناں دی خالہ اک پیشہ ور گلوکارہ تے رقاصا سی۔[۳][۴]
ملکہ پکھراج نے اپنی روايتی موسیقی دی تربیت معروف گلوکار استاد وڈے غلام علی خان دے والد استاد علی بخش قصوری توں حاصل کيتی۔
کیریئر
سودھوملکہ پکھراج نو سال دی عمر وچ ، انہاں نے جموں دا دورہ کيتا تے مہاراجا ہری سنگھ دی تاج پوشی دی تقریب وچ فن دا مظاہرہ کیتا، ہری سنگھ انہاں دی آواز توں اس قدر متاثر ہوئے کہ انہاں نے انہاں نوں اپنے دربار وچ بطور درباری گلوکارہ مقرر کيتا۔ [۶] ملکہ پکھراج نے اوتھے گائیکی دی حیثیت توں ہور نو برس رہیاں۔[۴]
ملکہ پکھراج 1940ء دی دہائی وچ ہندوستان دے معروف پیشا ور گلوکاراں وچ شامل سی تے 1947ء وچ تقسیم ہند دے بعد اوہ لہور منتقل ہوگئياں، جتھے اوہناں نوں ریڈیو پاکستان، لہور وچ موسیقار کالے خان دے نال اپنی ریڈیو پرفارمنس دے ذریعے ودھ شہرت ملی۔ 1980ء وچ ، انہاں نے صدر پاکستان دی طرف توں تمغائے حسن کارکردگی ایوارڈ حاصل کيتا۔ 1977ء وچ ، جدوں آل انڈیا ریڈیو، جس دے لئی انہاں نے 1947ء وچ تقسیم ہند تک گانا گایا سی، ایہ ریڈیو اپنی گولڈن جوبلی منا رہی سی، تاں ملکہ پکھراج نوں ہندوستان بلايا گیا تے 'لیجنڈ آف وائس' ایوارڈ توں نوازیا گیا۔[۷]
حالات زندگی
سودھوملکہ پکھراج دا تعلق جموں توں سی تے اوہ راجا ہری سنگھ دے دربار ناݪ وابستا رہیاں۔ شیخ عبداللہ دی کتاب آتش چنار وچ اس دا ذکر اے کہ اوہ مہاراجا ناݪ کِنا نیڑے سی۔
انہاں نوں راجا ہری سنگھ دا دربار ہنگامی طور اُتے اس لئی چھڈنا پيا کہ انہاں اُتے راجا نوں زہر دے کے مارنے دا الزام لگیا دتا گیا سی۔ اوہ جموں توں پہلے دہلی گئياں تے فیر پاکستان بننے دے بعد اوہ لہور آگئياں جتھے اوہناں نوں پکھراج جموں والی دے ناں توں جانیا جاندا سی۔
ملکہ پکھراج بنیادی طور تے پنجابی زبان دی لوک موسیقی دی ماہر سی تے چالیس دی دہائی وچ انہاں دا شمار برصغیر دے صف اول دے گانے والےآں وچ ہُندا سی۔ اوہ ٹھمری دے انگ وچ غزل گاندی سی۔
ملکہ پکھراج نے حفیظ جلندھری دی بہت ساریاں غزلاں تے نظماں گاواں جنہاں وچوں کچھ بہت مشہور ہوئیاں، خاص طور پر: ’ابھی تاں وچ جوان ہوں‘۔ ریڈیو پاکستان دے موسیقی دے پروڈیوسر کالے خان نے بوہتیاں اوہناں لئی دُھناں بݨائیاں۔
ذاتی زندگی
سودھوملکہ پکھراج دی شادی لہور وچ شبیر حسین نال ہوئی، جیہناں نے پاکستان ٹیلی ویژن دا مشہور ڈراما سیریل جھوک سیال بنایا سی۔ اوہناں دی چھے بچے سی، جیہناں اک طاہرہ سید اے، جو گلوکارہ نيں۔[۸][۹] چھوٹی دھی مشہور گلوکارہ طاہرہ سید اپنی والدہ دی طرحاں گائیکی وچمہارت رکھدیاں نيں۔
حوالے
سودھو- ↑ فیسٹ آئی ڈی: https://id.worldcat.org/fast/1732451 — subject named as: Malka Pukhraj — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=6F87TnnTdpw, "Abhi tau mein jawan hoon" song on YouTube by Malika Pukhraj, uploaded 10 مئی 2010. اخذکردہ بتریخ 1 فروری 2016
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ http://www.dawn.com/news/783586/abhi-to-main-jawan-hoon&sa, Malika Pukhraj article on Dawn, Karachi newspaper. اخذکردہ بتریخ 1 فروری 2016
- ↑ ۴.۰ ۴.۱ ۴.۲ Biography، Biography of Malika Pukhraj on tripod.com website. اخذکردہ بتریخ 1 فروری 2016
- ↑ Prof RL Kaul, Kashmir and Jammu: A History pub Jammu: Indar V Press, 1955, p. 102
- ↑ Unparalleled queen of gayaki Archived 2004-06-23 at the وے بیک مشین دی ہندو، published 4 جون 2004. اخذکردہ بتریخ 1 فروری 2016
- ↑ http://www.thehindu.com/fr/2004/06/04/stories/2004060401970600.htm, Malika Pukhraj 'Biography'، Unparalleled queen of gayaki, published 4 جون 2004, The Hindu newspaper. اخذکردہ بتریخ 1 فروری 2016
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=m9TG8Dhusg4, طاہرہ سید 'Profile' on YouTube, uploaded 9 جنوری 2012. اخذکردہ بتریخ 1 فروری 2016
- ↑ http://www.dawn.com/news/783586/abhi-to-main-jawan-hoon&sa, Biography of Malika Pukhraj on Dawn, Karachi newspaper, published 4 فروری 2013. اخذکردہ بتریخ 1 فروری 2016