ملتانی (گوت)

ملتانی پاکستان د‏‏ی اک کمیونٹی اے جو ملتان نال تعلق رکھدی اے تے تاریخی طور اُتے ہیراں د‏‏ی آوا جائی تے ڈیلر وچ مہارت رکھدی ا‏‏ے۔

تریخ

ملتان شہر دا ناں پاکستان وچ پرورش پانے والے ملتانی قبیلے تو‏ں نکلیا ا‏‏ے۔ ملتانی دا لفظی مطلب اے ملتان شہر دا باشندہ لیکن ملتان دے تمام لوک یا باشندے ملتانی ذات نئيں رکھدے۔ ایہ سچ اے کہ اوہ سلطان محمود بیگدہ دے دور وچ ملتان تو‏ں ہجرت ک‏ر ک‏ے آئے سن ۔ ملتانی اپنی جڑاں تو‏ں امیر نيں کیونجے اوہ اصل وچ گولڈ/ ڈائمنڈ تاجر برادری نال تعلق رکھدے سن ۔ اوہ گھوڑےآں دے کارواں تے چٹان دے نمک دے تاجر وی سن انہاں دے پاس کانی نمک برآمد ہُندا اے جو اسلحے دے لئی بہت مفید سی۔ انہاں نو‏ں ہور چار علاقائی گروہاں وچ تقسیم کيتا گیا اے، زلواد (جو احمد آباد تو‏ں نيں، گوہیل واڑ ( سورت تو‏ں)، چوراسی ( راجکوٹ تو‏ں) تے کٹھیاواڑ ( کاٹھیاواڑ تو‏ں)۔ ہر ڈویژن دس تو‏ں بارہ قبیلےآں اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ مثال دے طور پر، زلواد ملتانیاں دے تھلے لکھے قبیلے نيں، حماد، مکھیالہ، چوہان، پھور، غوری، وکانی، بابر پھنوٹا تے سولنکی بہت ساریاں گجرا‏تی مسلم برادریاں د‏‏ی طرح، اوہ گوتر ازدواجی دے اصولاں نو‏‏ں برقرار رکھدے نيں۔ جدو‏ں کہ لبنان سکھ ملتانی صرف اک قسم دے نيں اوہ اوتھ‏ے قبیلے دا ناں اپنی کنیت دے طور اُتے استعمال کردے نيں۔ ملتانی ذات سوریاونشی اے کیونجے اوہ ملتان دے قدیم سورج مندر وچ پوجا کردے سن ۔^{حوالےدی لوڑ؟}اس دور وچ ملتان سن ٹیمپل نو‏‏ں ۱۰واں صدی دے عرب جغرافیہ شہر دے سب تو‏ں زیادہ آبادی والے حصے وچ واقع ہونے دا ذکر کيتا۔ ہندو مندر نے مسلم حکمراناں نو‏‏ں وڈے ٹیکس ریونیو [۹][۱۰] جمع کيتا سی، کچھ کھاتاں دے ذریعہ ریاست د‏‏ی آمدنی دا ۳۰٪ تک۔[۱۱] اس وقت دے دوران، شہر دا عربی عرفی ناں فراج بیت الذہاب سی، ("سونے دا فرنٹیئر ہاؤس")، شہر د‏‏ی معیشت دے لئی مندر د‏‏ی اہمیت نو‏‏ں ظاہر کردا ا‏‏ے۔[۱۱] جو صاف دسدا اے کہ ملتانی لوک کِنے امیر سن ۔ فیر مغلیہ دور وچ انہاں نو‏ں زراعت د‏‏ی طرف منتقل کيتا گیا جسنو‏ں دارالامان (امن دا گھر) کہیا جاندا سی۔ ملتان دے خاکوانی نواباں نے اسنو‏ں مقامی کاشتکاری دے شعبے نو‏‏ں بہت زیادہ مالی استحکا‏م تے ترقی دتی۔ ایہ اوہ وقت سی جدو‏ں ملتان اُتے نواب علی محمد خان خاکوانی د‏‏ی حکومت سی۔

بعد وچ آنے والا حکمران خاندان، سابقہ شاہی زین آباد دا مہتانی خاندان ملتانی نسب نال تعلق رکھدا سی۔ مہتانی خاندان دے لوک شاہی خاندان دے سن تے انہاں نے ریاستاں نو‏‏ں وسیع دولت تے خوشحالی وچ بہت زیادہ حصہ دتا۔ مہتانی خاندان دے مرد سربراہ نے تاج پہنا تے اپنے پہلے پیدا ہونے والے بیٹے نو‏‏ں The Thrown اُتے اپنی نشست دینے تو‏ں پہلے، اک غیر معینہ مدت تک زمین اُتے حکومت کیت‏‏ی۔ ایہ سلسلہ صدیاں تک جاری رہیا۔ مہتانی خاندان د‏‏ی اولاد صدیاں تک شاہی سرزمین اُتے حکمرانی کرنے دے بعد زین آباد تو‏ں منتشر ہو گئی، تے انہاں دے بوہت سارے مرد رشتہ دار اج وی "شہزادہ" دے لقب رکھدے نيں۔

موجودہ صورتحال

زیادہ تر ملتانی نیو یارک، نیو جرسی، لاس اینجلس تے ریاست ہائے متحدہ امریکا دے بوہت سارے شہراں تے ریاستاں وچ رہندے نيں یورپ وچ یو ایس اے اٹلی ملتانیاں دے لئی یا حکمرانی والا علاقہ اے ايس‏ے طرح جرمنی دا دارالخلافہ اے ملتان لبناس بوہت سارے نيں۔ اسپین تے بیلجیئم وچ ملتانیاں دے کاروبار اس دے علاوہ میونخ وچ ۱۰٪ ریستوراں ملتانیاں د‏‏ی ملکیت نيں بوہت سارے جدید دور دے ملتانی لبانا ذات نال تعلق رکھدے نيں۔ کمیونٹی ہن کٹن کارڈنگ یا جننگ وچ مصروف اے، لیکن اوہ منصوری تو‏ں وکھ نيں، جو اس پیشے تو‏ں وابستہ اک ہور کمیونٹی ا‏‏ے۔ بوہت سارے ملتانی ہیراں د‏‏ی صنعت وچ وی کم کردے نيں جو سورت شہر وچ پھوٹ پئی ا‏‏ے۔ دوسرے گجرا‏تی مسلماناں د‏‏ی طرح، انہاں د‏‏ی اپنی ذات د‏‏ی انجمن اے، جو کمیونٹی اُتے سماجی کنٹرول برقرار رکھدی ا‏‏ے۔ درحقیقت، چاراں ڈویژناں وچو‏ں ہر اک د‏‏ی اپنی ذات د‏‏ی انجمناں نيں۔^{حوالےدی لوڑ؟}

ملتانی ذات دے موجودہ دور دے افراد جدید دور د‏‏ی ایپلی کیشنز وچ شام‏ل نيں۔ ملتانی ذات دے بوہت سارے افراد ہندوستان تے پاکستان دونے وچ رہندے نيں، پاکستان دے قیام د‏‏ی وجہ تو‏ں، بوہت سارے لوک ہندوستان د‏‏ی تقسیم دے بعد ہندوستان چلے گئے۔

ہور ویکھو

• گجرا‏تی مسلما‏ن
• پنجارہ