ملبار ضلع
| ملابار ضلع മലബാര് ജില്ല | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مدراس پریزیڈنسی کا ضلعِ | |||||||||||||
| 1792ء–1957ء | |||||||||||||
 Flag | |||||||||||||
 ملابار ضلع تے تحصیلات | |||||||||||||
| دار الحکومت | کالیکٹ | ||||||||||||
| رقبہ | |||||||||||||
• 1901ء وچ | ۱۵٬۰۰۹ کلومیٹر2 (۵٬۷۹۵ مربع میل) | ||||||||||||
| آبادی | |||||||||||||
• 1901ء وچ | 2800555 | ||||||||||||
| تاریخ | |||||||||||||
| تاریخ | |||||||||||||
• خطے نوں ٹیپو سلطان نے سونپ دتا | 1792ء | ||||||||||||
| 1957ء | |||||||||||||
| |||||||||||||
ملبار برطانوی ہند دے مدراس پریزیڈنسی تے آزاد ہند دی ریاست مدراس دا اک انتظامی ضلع سی۔[۱] اس ضلع وچ موجودہ دور دے ضلعے کنور، کوژیکوڈ، ویاناڈ، ملاپورم، پالاکاڈ تے ترشور دی چاوکاڈ تحصیل شامل سن ۔ اس ضلع دے مغرب وچ بحیرۂ عرب، شمال وچ جنوبی کنڑا ضلع، مشرق وچ مغربی گھاٹ تے جنوب وچ نوابی ریاست کوچی سن ۔ اس ضلع دا 15,009 مربع کیلومیٹر سی۔ ضلعِ ملبار دا صدر مقام کالیکٹ سی۔
تریخ
سودھوضلعِ ملبار دے اکثر علاقے 1792ء دی تیسری اینگلو میسور جنگ دے خاتمے اُتے ٹیپو سلطان نے برٹش ایسٹ انڈیا کمپنی نوں سپرد کیتے سن ۔ ویاناڈ نوں 1799ء دی چوتھی اینگلو میسور جنگ دے خاتمے اُتے حوالہ کیتا۔ اس ضلع دا انتظامی صدر مقام کالیکٹ تھا۔ آزادئ ہند دے بعد مدراس پریزیڈنسی نوں ازسرنو منظم کر کے مدراس ریاست تشکیل دی۔ 1 نومبر 1956ء نوں لسانی بنیاداں اُتے تقسیم ہونے لگی تاں شمال وچ کاسرگوڈ تحصیل نوں تے جنوب وچ تراونکور کوچی نوں شامل کے دے ریاست کیرلا دی تشکیل ہوئی۔ 1 جنوری 1957ء وچ ملبار ضلع نوں تقسیم کر کے تن ضلعے کوژیکوڈ، پالاکاڈ تے کنور دی تشکیل ہوئی۔ 1969ء وچ کوژیکوڈ تے پالاکاڈ دے حصےآں نوں ملیا کے ملاپورم ضلع، 1980ء وچ کوژیکوڈ دے حصےآں توں ویاناڈ ضلع تشکیل دئے۔
یوروپیاں دی آمد تک لفظ ملبار عام طور اُتے استعمال وچ نہ سی۔ لفظ ملبار ملیالم زبان دا لفظ ملابارم توں مشتق اے۔ ملیا دا معنی پہاڑ تے وارم یعنی بار دا معنی ڈھال اے۔ شمالی تے شمال مرکزی کیرلا وچ عام بول چال وچ ملیالم تے تمل دے 'و' دا تلفظ عموماً 'ب' توں بدل دتا جاندا اے۔ چنانچہ لفظ ملبار شمالی ملیالم دا لفظ ملابارم (ملاوارم) توں مشتق اے۔ [۲]
تحصیلات
سودھو- کالیکٹ (رقبہ:۹۸۰ کلومربع میٹر (۳۷۹ مربع میل)؛ صدر دفتر : کالیکٹ)
- چراکل (رقبہ:۱٬۷۵۰ کلومربع میٹر (۶۷۷ مربع میل)؛ صدر دفتر : چراکل)، موجودہ کنور
- کوچین (رقبہ:۵٫۲ کلومربع میٹر (۲ مربع میل)؛ صدر دفتر : کوچین)
- ایرناڈ (رقبہ:۲٬۵۴۰ کلومربع میٹر (۹۷۹ مربع میل)؛ صدرِ دفتر : منجیری)
- کوٹایم (رقبہ:۱٬۲۷۰ کلومربع میٹر (۴۸۹ مربع میل)؛ صدر دفتر : کوٹایم ملبار)، موجودہ تلشیری
- کورومبراناڈ (رقبہ:۱٬۳۱۰ کلومربع میٹر (۵۰۵ مربع میل)؛ صدرِ دفتر:)، موجودہ وڈاگرا
- جزیرۂ لکشادیپ (صدر دفتر : کوارتی)
- پالاکاڈ (رقبہ:۱٬۶۷۰ کلومربع میٹر (۶۴۳ مربع میل)؛ صدرِ دفتر : پالاکاڈ)
- پونانی (رقبہ:۱٬۱۰۰ کلومربع میٹر (۴۲۶ مربع میل)؛ صدرِ دفتر : پونانی)
- ولوواناڈ (رقبہ:۲٬۲۸۰ کلومربع میٹر (۸۸۲ مربع میل)؛ صدر دفتر:)، موجودہ پیرنتل منا
- ویاناڈ (رقبہ:۲٬۱۳۰ کلومربع میٹر (۸۲۱ مربع میل)؛ صدر دفتر : کلپیٹا)
قدیم ملبار ضلع دی موجودہ تحصیلات
سودھوکنور ضلع
ویاناڈ ضلع
کوژیکوڈ ضلع
ملاپورم ضلع
پالاکاڈ ضلع
ترشور ضلع
نوٹ: کاسرگوڈ ضلع دی کاسرگوڈ تے ہوس درگ تحصیلات موجودہ ملبار خطہ دا حصہ نيں۔ حالانکہ ایہ پرانے ملبار ضلع دا حصہ نئيں سن۔ جدوں کہ ایہ جنوبی کنڑا ضلع دا حصہ سن جس دا تحصیلی صدر دفتر کاسرگوڈ سی۔
ملبار ضلع دی نمائندہ شخصیتاں
سودھو- سی راجاگوپالاچاری دی وزارت وچ : 1) کونگاٹل رامن مینون (1937–39), 2) سی جے ورکی، چونکت (1939)
- پرکاشم دی وزارت وچ : 1) آر راگھو مینون (1946–47)
- راماسوامی ریڈیار دی وزارت وچ : 1) کوژی پوراتو مادھو مینون (1947–49)
- پی ایس کماراسوامی دی وزارت وچ : 1) کوژی پوراتو مادھو مینون (1949–52)
- سی راجاگوپالاچاری دی وزارت وچ : 1) دے پی کوٹی کرشنن نایر (1952–54)
ہور ویکھو
سودھوحوالے
سودھو- ↑ سانچہ:Cite EB1911
- ↑ Agrarian Relations in Late Medieval Malabar By M. T. Narayanan, ISBN No. : 81-7211-135-5, page=16,17
- Malabar Manual in Two Volumes by William Logan, first published in 1887, reprinted by Asian Educational Services in 1951.