مقبول فدا حسین

مقبول فدا حسین (17 ستمبر 1915 – 9 جون 2011)]) عامَ لوکاں وچّ ایم ایف حسین دے نام نال جانے جان والے، بھارتی پینٹر اتے فلم ڈائریکٹر سی۔ اوہ اک بنداس تے حساس من والا بھاوناتمی تے سنجیدہ کلاکار سی۔ اوہ ننگے پیراں والا فقیر سی۔ حسین اپنے اندرلے کلاکار نوں زندہ رکھدے سن۔ سنّ 1935 وچّ غلامی دے دناں دے بھارت وچّ اوہناں نے ممبئی دے جے.جے. آرٹ سکول وچّ پڑھائی کیتی۔ ادوں اوہ 20 ورھیاں دے سن۔ اندور نیڑے مالوا دی دھرتی پنڈرپر وکھے بچپن بیتیا سی۔ اوہناں دا دل ہمیشہ ہندوستانی رہا۔ پچھلے کئی ورھیاں توں اوہ سچ مچّ دیس نکالے ‘تے سن تے اوہناں نے قطر دی شہریت لے لئی سی۔

ایم ایف حسین

چتر اتے کلاکار

مقبول فدا حسین ہمیشہ وواداں(جھیڑےآں) وچّ رہے پر اوہناں دیاں سادھارن(عام) توں سدھارن کرتیاں لکھاں،کروڑاں پونڈاں تے ڈالراں دیاں وکیاں۔ ساڈے موجودہ کاروباری سمیں دے اوہ سبھ توں مہنگے کلاکار سن پر اپنے دیس بھارت وچّ اوہ پچھلے کئی سالاں توں وواداں وچّ سن۔ فوربرز رسالے نے اوہناں نوں ‘پکاسو آف انڈیا’ کیہا سی۔ فلمی اداکاراں وچّ دیہہ درشاں دی فینٹسی جہڑی مقبول نے ویکھی سی اوہ کمال دی سی۔ مادھوری ڈیکشت توں لے کے آسن تک سبھ نائکاواں اوہنوں دیوتا وانگ مندیاں رہیاں، پر ایہہ وی سنیوگ ہی ہے زندگی وچّ اوہ کٹڑپنتھیاں دی سازشاں دا شکار وی ہوئے۔ حالانکہ حسین نوں لے کے ایہہ روہ ضرور رہا ہے کہ اوہناں نے جاݨبجھّ کے سماج وچّ کجھ لوکاں نوں دکھ پہنچاؤن والے چتر بنائے۔ ایہہ وی سنیوگ ہی ہے کہ اوہناں نے آخری چتر جس بھارتی زنانی دا بنایا، اوہ ممتا بینرجی دی ججھارو اکرتی والا درگا دے روپ دا ہے۔ اندور توں شروع ہویا حسین دا سفر سفلتا دی لمبی داستان ہے۔ لندن تے ہور تھاواں ‘تے اوہ موسماں نوں وی چتردے سن۔ اوہناں دیاں ساریاں پینٹنگز چرچہ وچّ رہیاں۔ فدا نے پہلی چرچت پینٹنگ ‘ووٹ جیتنے کے لیئے’ سنّ 1970 وچّ بنائی سی۔ مقبول چترکار فدا حسین اتے اوہناں دا عورتاں دا ساتھ وی عجیب سی۔ اوہناں نے آخری دناں تیک عورت دیاں انیک چھویاں نوں چتریا۔ اوہناں ہندو دیوی دیوتیاں تے آدی نال جڑے چتراں نوں چتریا تے چرچہ وچّ رہے۔ اوہناں ‘تے کئی طرحاں دے الزام لگائے گئے، جو اوہناں نے بڑی بیباکی نال جھلے۔ اک کلاکار دے طور اتے اوہناں نوں سبھ توں پہلاں 1940 دے دہاکے وچّ پرسدھی ملی۔ 1952 وچّ اوہناں دی پہلی ایکل نمائش زیورخوچّ ہوئی۔ اسدے بعد اوہناں دی کلاکرتیاں دی انیک پردرشنیاں یورپ اتے امریکہ وچّ ہوئیاں۔

اعزاز

• 1966 وچّ بھارت سرکار نے اوہناں نوں پدم شری نال سنمانت کیتا۔
• 1973 وچّ پدم وبھوشن
• 1991 وچّ پدم وبھوشن

اسدے اک سال بعد اوہناں نے اپنی پہلی فلم بنائی: تھرو د آئیج آف ا پینٹر (پینٹراں دیاں نظراں راہیں)۔ ایہہ فلم برلن اتسوَ وچّ وکھائی گئی اتے اسنوں گولڈین بئر نال پرسکرت کیتا گیا۔ اس توں علاوہ دنیاں دے ہور انعام وی چترکاری دے کھیتر وچّ اوہناں نوں دتے گئے پر اپنی مٹی وچّ ملن دا فدا دا سپنا ادھورا ہی رہا۔