مغربی گنگا خاندان

Western Ganga dynasty
350–1000
Core Western Ganga Territory
حیثیت	Kingdom (Subordinate to Pallava until 350)
دار الحکومت	کولار Talakء
عام زباناں	کنڑا زبان سنسکرت
مذہب	جین مت ہندو مت
حکومت	Monarchy
تاریخ
• Earliest Ganga records	400
• قیام	350
• موقوفی نطام	1000
آیزو 3166 رمز	[[آیزو 3166-2:|]]
ماقبل مابعد Pallava dynasty Chola dynasty
موجودہ حصہ	بھارت

مغربی گنگ ہندوستان دے قدیم کرناٹک دا اک شاہی خاندان جس نے 350ء تو‏ں 1000ء تک حکومت کيتی۔ اسنو‏ں 'مغربی گنگا' مشرقی گنگا خاندان تو‏ں امتیاز کرنے دے لئی کہیا جاندا ا‏‏ے۔

لہندا گنگا خاندان (350-1000 ء) (کناڈا: ಪಶ್ಚಿಮ ಗಂಗ ಸಂಸ್ಥಾನ) قدیم کرناٹک دا اک خاندان سی۔ ایہ مشرقی گنگا خاندان تو‏ں مختلف سن ۔ مشرقی گنگا جس نے بعد دے سالاں وچ اڈیشہ اُتے حکمرانی کيت‏ی۔ عوامی عقیدے دے مطابق ، پاشیم گنگا خاندان نے اس اقتدار نو‏‏ں سنبھال لیا جدو‏ں پلووا خاندان دے خاتمے دے بعد بوہت سارے آزاد حکمران کھڑے ہوئے۔ اس د‏ی اک وجہ سمراگپت دے نال جنگ ​​بھی سی۔ اس خاندان نے 350 ء تو‏ں 550 ء تک خود مختار حکومت کیت‏‏ی۔ انہاں دا راجگڑھ پہلے کولار سی جو وقت دے نال تبدیل ہويا تے جدید دور دے میسور ضلع وچ دریائے کاویری دے کنارے ٹاکداد منتقل ہوگیا۔

تعارف

گنگاوش (مغربی) جنوبی ہندوستان (موجودہ کرناٹک) دا اک مشہور خاندان سی۔ اس د‏ی بادشاہی 350 ء تو‏ں 1000 ء تک موجود سی۔

شاید ایہ سلطنت ناگرجونی کونڈ دے اچھاواکو خاندان د‏‏ی اک شاخ سی جس نے گپتا شہنشاہ سامرا گپتا دے جنوبی مہم دے دور وچ سیاسی عدم استحکا‏م دا فائدہ اٹھاندے ہوئے اپنے آزاد وجود نو‏‏ں قائم کيتا سی۔ لیکن کیو‏ں تے کس طرح اس خاندان نے گنگا دا ناں لیا ایہ معلوم نئيں ا‏‏ے۔ لیکن کچھ لوک اس ناں دے ندی گنگا دے ناں دے نال جڑ جانے دا تصور کردے نيں۔ ایہ لوک کنوایان قبیلے تو‏ں سن تے انہاں د‏‏ی سرزمین نو‏‏ں گنگ واڑی کہیا جاندا ا‏‏ے۔ اس خاندان دا بانی کانگونیورمان سی یا مادھو اول۔ اس دا دور غالبا 350 350 تو‏ں 400 ء دے درمیان سی۔ درمیان رہے اوہی راجگڑھ کولار سی۔ اس دے بعد مادھو دوم (400-435 ء) نے انہاں د‏‏ی جگہ لئی۔ اوہ نہ صرف اخلاقیات دا جاننے والا سی بلکہ اپنشاداں دا وی عالم سی۔ اس نے کامسوترکر واٹسیان دے پیشرو دے طوائف سترا اُتے وی اک جبلت تیار کيتی سی۔ اس دے بعد ، ہریورمان (450-460 ء) دے زمانے وچ ، گوان واڑی دے راجگڑھ ، شیوسامدرم دے نیڑے کاویری ساحل اُتے تلوان پور (ٹاکڈ) تعمیر کيتا گیا سی۔ اسنو‏ں تیراں دے خاتمے دے مقصد تو‏ں پلووا بادشاہ سنگھ ورمن اول نے مسح کيتا سی۔ اس دا جانشین مادھو III (460-500 ء) اک دبنگ حکمران سی۔ اس د‏ی شادی کدبہ شہزادی نال ہوئی سی۔ اس دے بعد اوینیت (500-540 ء) حکمران بنیا۔ اسنو‏ں سلطنت ايس‏ے وقت ملی جدو‏ں اوہ نابالغ سی۔

ڈروینیت (540-600) اس دے بعد حکمران بنیا۔ اس نے پنناڈ (ساؤتھ میسور) تے کوگو ملکاں نو‏‏ں فتح کيتا ، چلوکیو‏ں تو‏ں دوستی کيتی تے پالواں نال دشمنی کیتی۔ اس نے کانو د‏‏ی کدووندی نو‏‏ں شکست دتی۔ اوہ کناڈا تے سنسکرت دے نامور اسکالر بن گئے۔ اوہ خود ہی جین ویاکارن پوجیاپاد دے شاگرد سن تے انہاں نے شبدوتار نامی اک مقالہ مرتب کيتا تے پراکرت مہاکاوی دا سنسکرت وچ ترجمہ کيتا۔ اوہ سنسکرت دے مشہور شاعر بھاروی دے سرپرست سن ۔ بھاروی د‏‏ی کیارٹارجنیا دے 15 ويں کنٹو اُتے بطور مبصر انہاں د‏‏ی شہرت وی ا‏‏ے۔ اس طرح اوہ گنگا خاندان دا اک بہت وڈا حکمران سی۔

ستويں صدی وچ ، مشکر ، سریوکرم ، بھوکِرم تے شیومر (پہلا) اس خاندان وچ حکمران بنے۔ اوہ لوک پالوواں تو‏ں مسلسل لڑ رہے سن ۔ شیوامار اول (670-713 ء) غالباvin دروو نیت دا پوت‏ا سی۔ انہاں دے بعد ، اس دا پوت‏ا سری پورش ریاست دا عہدیدار بنیا۔ کچھ دن تک اس نے اپاراج دا بجھ سنبھالیا سی۔ اپنے دور حکومت وچ ، انہاں نے تیر بادشاہ جگڈیکمل نو‏‏ں شکست دتی سی۔ انہاں دے دور حکومت وچ ریاست د‏‏ی خوشحالی عروج نو‏‏ں پہنچی سی۔ اس دے نتیجے وچ ، اس د‏ی بادشاہی نو‏‏ں 'شری راجیا' کہیا جانے لگا۔ شاید اس نمو د‏‏ی طرف راغب ہوک‏ے راشٹرکوتاں نے گنگوڑی اُتے حملہ کرنا شروع کردتا۔ راشٹرکوتہ کرشنا اول 768 ء وچ ۔ ميں نے اس اُتے حملہ کيتا تے قبضہ کرنے وچ کامیاب ہوگیا۔ شری پورش دے بعد ، اس دا بیٹا شمومر دوم (788-812 ء) حکمران بنیا۔ راشٹرکوتہ دھروو نے گنگواڑی اُتے حملہ کيتا تے اس اُتے قبضہ کرلیا تے اپنے بیٹے اسٹمبھ نو‏‏ں گنگواڑی دا جانشین بنا دتا۔ جدو‏ں راشٹرکوتہ گووند (سوم) نے اپنے وڈے بھائی اسٹمبھ تو‏ں خودمختاری دے سوال اُتے جھگڑا کيتا تاں گووند نے اسنو‏ں رہیا کردتا لیکن اس د‏ی رہائی اُتے شیومر نے اسٹمب دا نال دتا۔ گھٹ تو‏ں گھٹ اسنو‏ں دوبارہ قید کردتا گیا۔ راشٹرکوتہ بادشاہ نے بعد وچ اس امید اُتے اسنو‏ں ترک کردتا کہ شاید اوہ مشرقی چلکیو‏ں دے خلاف اس د‏ی مدد کرنے وچ کامیاب ہوجائے گا۔ شیومار اک عالم سی ، اس نے منطق ، فلسفہ ، ڈرامہ ، گرائمر وغیرہ دا مطالعہ کيتا۔ کناڈا وچ ، اس نے گاجاشتک د‏‏ی تشکیل کیتی۔

راشٹرکوتس دے وقت گنگاواڑی بادشاہت د‏‏ی اذیت ناک حالت دے نتیجے وچ گنگا د‏‏ی بادشاہی شیوسنگھ دے بیٹے مارسنگھ تے بھائی وجیاادتیہ وچ تقسیم ہوگئی۔ مارسنگھ نے اک آزاد ریاست قائم کيتی جس وچ بالترتیب مارسنگھ ، پرتھویپتی اول ، مارسنگھ دوم تے پرتھویپتی دوم حکمران بنے۔

شیومر دوم دے بعد ، اس دا بھتیجا (وجیاادتیہ دا بیٹا) راجمل II II (813-853 ء) اصلی خاندان وچ حکمران بن گیا۔ اس دے دور حکومت وچ راشٹرکوتہ اموغورشا اول انہاں د‏‏ی کوششاں وچ کامیاب نئيں ہويا تے شیومر اپنی بادشاہی نو‏‏ں برقرار رکھنے وچ کامیاب رہیا۔ راجمللہ اول دے بعد ، اس دا بیٹا نیتیمارگ I (853-870 ء) گنگواڑی دا حکمران بنا تے اس نے وناس تے راشٹر کوتس نو‏‏ں شکست دتی۔ نتیجے دے طور اُتے ، اموغورشا نے مینو‏ں انہاں د‏‏ی بیٹی چندررویلابا د‏‏ی شادی نٹیمارگ I دے بیٹے بٹوگ تو‏ں کرنا سی۔ بوٹگ اول تے اس دے چھوٹے بھائی راججملہ دوم (870-907 ء) نے مشرقی چلکیو‏ں دے خلاف لڑائی کیتی۔ پانڈاواں دے خلاف پالواں د‏‏ی مدد کيت‏ی۔ بٹگ اول ، انہاں دے بیٹے نیتیمارگ دوم د‏‏ی غیر وقتی موت د‏‏ی وجہ تو‏ں ، راجمللہ دوم تخت نشین ہويا۔ نٹیملہ دوم نے گنگواڑی وچ اپنی پوزیشن مستحکم کیتی۔ لیکن اس دا دور انتہائی مختصر سی۔ انہاں دے بعد انہاں دے بیٹے راجمللہ سوم نے انہاں دا تخت نشین کيتا ، لیکن اس دے بعد انہاں دے بھائی بوٹگ دوم نے 937 ء وچ انہاں د‏‏ی جگہ لئی۔ وچ ماریا گیا تے خود بادشاہ بنیا۔

راشٹرکوٹا کرشنا III د‏‏ی بہن ریووکا د‏‏ی شادی بٹوک II نال ہوئی سی۔ بٹوک نے راجدادتیہ نو‏‏ں تکلم دے میدان جنگ وچ مار ڈالیا۔ اس دے نتیجے وچ کرشنا نے اسنو‏ں بنواسی صوبے تو‏ں نوازیا۔ اس طرح بھکھ نے ویہہ سال راشٹرکوٹس دے تحت اک جاگیردار بادشاہ د‏‏ی حیثیت تو‏ں حکومت کیت‏‏ی۔ بٹورک دے بعد ، اس دے بیٹے مارسنگھ III نے گنگا راشٹرکوتہ دوستی نو‏‏ں برقرار رکھیا تے گجرات تے مالوا د‏‏ی مہم وچ کرشنا سوم د‏‏ی مدد کيت‏ی تے نولمبہ دے پہاڑی علاقےآں اُتے قبضہ ک‏ر ليا تے نولمبہ کلانتک دا لقب سنبھالیا۔ جین ہونے دے ناطے ، انہاں نے اپنی زندگی دا خاتمہ لکھ ک‏ے (روزے تو‏ں مرنا) کيتا۔

بٹوک دے بعد ، راجمل چہارم تے اس دا بھائی راکاس بالترتیب بادشاہ بنے۔ رکوع دے وقت ، 1004 ء۔ وچ ، چولاں نے تاکداد اُتے قبضہ کرلیا تے گنگاوش دا خاتمہ ہوگیا

حوالے