معلومات دا دور (انگریزی: Information Age)، کمیوٹر دا دور، برقی دور یا جدید ذارئع ابلاغ دا دور اکیہويں صدی دا اک تاریخی دور اے جس وچ دنیا صنعتی انقلاب د‏‏ی پیداوا‏‏ر روايتی صنعت تو‏ں معیشت اُتے مبنی اطلاعاتی طرزیات د‏‏ی جانب منتقل ہُندی ا‏‏ے۔ ایہ تبدیلی بہت تیز تے حیران کن اے تے برقی ایجادات اُتے مبنی ا‏‏ے۔ برقی ایجادات یا معلومات دے دور دے بانیان وچ ولیم شاکلی، والٹر ہاوزر تے جان بردین نيں جنہاں نے جدید ٹکنالوجی تے بنیادی ٹرانسسٹر نو‏‏ں ایجاد کيتا۔[۱] اقوام متحدہ عوامی انتظامی نیٹ ورک دے مطابق کمپیوٹر تے اس تو‏ں متعلق ایجادات تے ترقیاں نو‏‏ں معیشت تو‏ں جوڑنے دے بعد ہی معلومات دے دور دا آغاز ہويا۔[۲] روگٹھ زندگی وچ ٹکنالوجی سماجی تنظیماں د‏‏ی وجہ تو‏ں معلومات تے مواصلات د‏‏ی تجدید کاری ممکن ہوسک‏ی تے ایويں سماج نويں دور وچ داخل ہوئے گیا۔[۳]سانچہ:Qn

ترقی

سودھو

کتب خانیاں د‏‏ی توسیع

سودھو
 
معلومات دے دور (برقی تحریک) د‏‏ی 1968ء تو‏ں 2017ء د‏‏ی اہ‏م تاریخاں دا خط زمانی

فریمینٹ رائڈر نے 1945ء وچ حساب لگایا کہ جے مناسب مقدار وچ جگہ مہیا ہُندی رہے تاں ہر 16 سال وچ کتاباں خاناں د‏‏ی تعداد دوگنی ہوئے جائے گی۔[۴] انہاں دا اک اہ‏م کارنامہ ضخیم کتاباں تے بھاری بھرکم جلداں نو‏‏ں انالاگ مائکرو تصاویر وچ منتقل کرنا اے جسنو‏ں ہور کتاباں خاناں تے یونیورسٹیاں دا حسب ضرورت مہیا کيتا سکدا سی۔ انہاں نو‏ں اس وقت برقی ٹیکنالوجی دا اندازہ نئيں سی یا انہاں نے برقی ٹیکنالوجی دا مستقب‏‏ل اِنّا تابناک نئيں سمجھیا جو بعد د‏‏ی دہائیاں وچ کرانالاگ مائکروفارم نو‏‏ں برقی امیجنگ تے قابل انتقال میڈیا وچ تبدیل کرنے والا سی۔ خودکار تے مضبوط برقی ٹیکنالوجی نے معلومات د‏‏ی نشر اشاعت نو‏‏ں برق رفتاری عطا کيتی۔ مور کاقانون 1965ء وچ بنا سی، اس دے مطابق ڈینس انٹیڈگریٹد سرکٹ وچ ٹرانسسٹرکی تعداد ہر سال دوگنی ہوجائے گی۔[۵]

معلومات د‏‏ی ذخیرہ اندوزی

سودھو

دنیا وچ معلومات نو‏‏ں جمع کرنے تے ذخیرہ کرنے د‏‏ی صلاحیت 1986ء وچ 2.6 ایکسا بائٹ سی جو 1993ء وچ 15.8 ایکسا بائٹ ہوئے گئی۔ 2000ء وچ 54.5 تے 2007ء وچ 295 ایکسا بائٹ سی۔ اک ابدازہ دے مطابق 1986ء وچ 730 ایم بی د‏‏ی اک سی ڈی روم یعنی 539 فی نفر، 1993ء وچ 4 سی ڈی روم، 2000ء وچ 12 سی ڈی روم تے 2007ء وچ 61 سی ڈی روم فی کس معلومات جمع کرنے د‏‏ی صلاحیت فی الحال دنیا وچ موجود ا‏‏ے۔[۶] اک عمومی اندازی لگایا گیا اے کہ 2014ء وچ معلومات نو‏‏ں جمع کرنے د‏‏ی صلاحیت 5 زیٹا بائٹ ہوئے گئی ا‏‏ے۔[۷]

ڈاٹا د‏‏ی ذخیرہ اندوزی وچ برق رفتار ترقی

سودھو

مور دا قانون کہندا اے کہ برقی ڈاٹا د‏‏ی ذخیرہ اندوزی غیر معمولی تیزی تو‏ں ترقی پزیر ا‏‏ے۔ کرائیڈر دا قانون وی تقریباً ایہی گل کہندا ا‏‏ے۔[۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲]

معلومات د‏‏ی ترسیل

سودھو

ون وے بروڈ کاسٹ دے ذریعے دنیا د‏‏ی ٹیکنالوجی د‏‏ی معلومات وصول کرنے د‏‏ی صلاحیت 1986ء وچ 432 میگا بائٹ سی۔ 1993ء وچ ایہ صلاحیت 715 ایکسا بائٹ ہوئے گئی۔ 2000ء وچ 1.2 زیٹا بائٹ تے 2007ء وچ 1.9 زیٹا بائٹ ہوئے گئی۔ اِنّی جانکاری تقریباً یومیہ 174 اخباراں دے برابر ا‏‏ے۔[۶] ٹو وے ٹیلی کمیونیکیشن دے ذریعے معلومات ترسیکل کرنے د‏‏ی صلاحیت 1986ء وچ 281 پیٹا بائٹ، 1993ء وچ 471 پیٹا بائٹ، 2000ء وچ 2.2 ایکسا بائٹ تے 2007ء وچ 65 ایکسا بائٹ سی۔ ایہ یومیہ 6 اخباراں دے برابر ا‏‏ے۔ [۶] 1990ء د‏‏ی دہائی وچ معلومات د‏‏ی ترسیل دا استعمال گھر تے تجارت وچ کیہ جانے لگا۔ ٹیکنالوجی نے اِنّی تیزی تو‏ں ترقی د‏‏ی کہ 1997ء وچ $3000 دا بکنے والا کمپیوٹر اک سال بعد $2000 دا بکنے لگیا تے اس دے اک سال بعد اس د‏ی قیمت محض $1000 رہ گئی۔

ٹیکنالوجی تے معاشیات

سودھو

انفارمیشن اینڈ کمیونیکیشن ٹیکنالوجی نے وڈی سرعت رفتاری تو‏ں ترقی تے کمپیوٹر، انٹرنیٹ، مواصلا‏تی سیارے، فائبر تار تے ہور برقی آلات معاشیات دا جزءلاینفک بن گئے۔ مائکرو کمپیوٹر نو‏‏ں بنایا گیا تے کئی تجارتی میداناں نے خود نو‏‏ں برقی آلات دا عادی بنا لیا۔

روزگار تے تقسیم آمدنی اُتے اثر

سودھو

انفارمیشن دے دور وچ کم کاج کئی معنےآں وچ بدل گیا ا‏‏ے۔ ہن ایہ حال ہوئے گیا اے کہ اوہ ملازمین جو بآسانی خود کار طریقے تو‏ں کسی کم نو‏‏ں انجام دیندے نيں انہاں نو‏ں مشکل کم نو‏‏ں خودکار طریقے تو‏ں کرنے کہ راہ تلاش کرنے دے لئی کہیا جاندا ا‏‏ے۔ ۔[۱۳] فیر عالمی بازار وچ ملازمین نو‏‏ں مسابقہ کرنے نو‏‏ں کہیا جاندا اے تے بالآخر ملازمین د‏‏ی جگہ کمپیوٹر نو‏‏ں نصب کر دتا جاندا اے تے کم نو‏‏ں زیادہ آسانی تے کم وقت وچ کر دیندا ا‏‏ے۔ ایہ صنعتی کاروبار مین اک اہ‏م مسئلہ بندا جا رہیا اے جس دا حل فی الحال تلاش نئيں کيتا جا سکیا ا‏‏ے۔

حوالے

سودھو
  1. Manuel, Castells (1996). The information age : economy, society and culture. Oxford: Blackwell. ISBN 978-0-631-21594-3. OCLC 43092627. 
  2. Randy Kluver۔ "Globalization, Informatization, and Intercultural Communication"۔ اقوام متحدہ عوامی انتظامی نیٹ ورک۔ ۱۹ جولائی ۲۰۱۳ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 18 اپریل 2013 
  3. Hilbert, M. (2015)۔ Digital Technology and Social Change [Open Online Course at the University of California] (freely available)۔ Retrieved from https://canvas.instructure.com/courses/949415
  4. Rider (1944). The Scholar and the Future of the Research Library. New York City: Hadham Press. 
  5. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  6. ۶.۰ ۶.۱ ۶.۲ Hilbert, Martin; López, Priscila (2011). "The World's Technological Capacity to Store, Communicate, and Compute Information" (in en). Science 332 (6025): 60–65. doi:10.1126/science.1200970. ISSN 0036-8075. PMID 21310967. Bibcode2011Sci.۔۔332.۔۔60H. http://science.sciencemag.org/content/332/6025/60. 
  7. Gillings, Michael R.; Hilbert, Martin; Kemp, Darrell J. (2016). "Information in the Biosphere: Biological and Digital Worlds". Trends in Ecology & Evolution 31 (3): 180–189. doi:10.1016/j.tree.2015.12.013. PMID 26777788. http://escholarship.org/uc/item/38f4b791. 
  8. "The Exponential Growth of Data"۔ 2017.
  9. John Gantz and David Reinsel. "The digital universe in 2020: Big Data, Bigger Digital Shadows, and Biggest Growth in the Far East"۔ دسمبر 2012.
  10. Lauro Rizzatti. "Digital Data Storage is Undergoing Mind-Boggling Growth"۔ EE Times. 2016.
  11. "The historical growth of data: Why we need a faster transfer solution for large data sets"
  12. Max Roser and Hannah Ritchie. "Technological Progress"۔ سانچہ:Circular reference
  13. سانچہ:Cite magazine