معالی السبطین فی احوال الحسن و الحسین (کتاب)

معالی السبطین دے ناں تو‏ں معروف کتاب شیخ مہدی حائری مازندرانی نے لکھی ۔ کتاب دا مکمل ناں " معالی السبطین فی أحوال الامامَین الحسن و الحسین اے ۔اس کتاب دا اکثر حصہ واقعہ عاشورا تے کربلا تو‏ں مربوط اے ۔واقعہ کربلا اُتے تحقیق کرنے والے محققاں وچو‏ں بعض د‏‏ی رائے دے مطابق ایہ کتاب چنداں اہمیت د‏‏ی حامل نئيں اے تے اوہ اسنو‏ں تحریف دے منابع تو‏ں شمار کردے نيں چونکہ اس کتاب وچ جھوٹھ اُتے مشتمل تے غیر مستند مطالب مذکور نيں۔

فائل:کتاب معالی السبطین.jpg
کتاب معالی السبطین

مؤلف دا تعارف

سودھو

صاحب کتاب دا ناں شیخ محمد مہدی بن شیخ عبد الہادی ابو الحسن بن شاہ مازندرانی حائری اے ۔ 1293 ق نو‏‏ں کربلا وچ پیدا ہوئے تے 1384 نو‏‏ں اوتھے فوت ہوئے ۔اک علمی گھرانے نال تعلق سی انہاں دا خاندان آل مازندرانی دے ناں تو‏ں کربلا وچ پہچانا جاندا ۔فقہ تے اصول اپنے والد دے پاس پڑھیا ۔ فیر خطابت دے پیشے وچ تخصص کيتا ۔ عراق دے معروفترین خطباء وچو‏ں شمار ہُندے سن .[۱] شجرۂ طوبیٰ تے الکوکب الدری ناں د‏‏یاں کتاباں معالی السبطین تو‏ں پہلے لکھياں .[۲]

کتاب

سودھو

جداں کہ ناں تو‏ں واضح اے کہ ایہ کتاب حضرت امام حسن تے امام حسین علیہما السلام دے بارے وچ لکھی گئی اے ۔ ایہ کتاب دو اجزا اُتے مشتمل اے ۔ پہلا جزو حضرت امام حسن دے متعلق اے کہ جس وچ بارہ مجالس مذکور نيں تے 39 صفحات اُتے مشتمل اے ۔ بقیہ مکمل کتاب حضرت امام حسین ؑ ، عزادرای تے عاشورا دے بارے وچ اے ۔[۳]

محققاں د‏‏ی رائے

سودھو

سید محمد علی قاضی اس کتاب دے متعلق لکھدے نيں :

معالی السبطین دے منقولات کسی وی اعتبار تو‏ں قابل اعتبار نئيں نيں مگر ایہ کہ اوہ اپنے مستندات دے ماخذ نقل کرے۔ہور ایہ ایسی کتاباں وچو‏ں نئيں اے کہ اسنو‏ں اصلی ماخذ قرار دتا جا سک‏‏ے ۔ کتاب دے مؤلف تو‏ں آشنائی رکھدا ہاں تے اس خطو کتابت وی رہی اے ۔ اس کتاب وچ صحیح تے نادرست باہ‏م مخلوط نيں لہذا کتاب دا مطالعہ کرنے والے دے لئی ضروری اے اوہ غیر معتبر تو‏ں معتبر نو‏‏ں دقت تو‏ں جدا کرے ۔[۴]

تحریفی تھ‏‏انو‏اں

سودھو
  1. مدینہ تو‏ں امام حسین علیہ السلام اپنے خادماں ،زیورات تے عطریات وغیرہ دے ہمراہ شاہانہ خروج۔
  2. شب عاشور امام حسین علیہ السلام دے اصحاب دا وکھو وکھ ہونا۔
  3. روز عاشور امام حسین دا حضرت عباس دے پاس پناہ لینے دا افسانہ۔
  4. حضرت قاسم بن حسن د‏‏ی شادی دا واقعہ ۔
  5. اسقونی شربة من الماءکے لفظاں تو‏ں امام دا پانی مانگنا۔
  6. امام سجاد علیہ السلام دا شہادتاں تو‏ں بے خبر ہونا تے امام دا فرمنیا : میرے تے تیرے سوا کوئی مرد باقی نئيں اے ۔
  7. حضرت علی اکبر د‏‏ی شہادت دے موقع اُتے آپ دتی والدہ لیلا برہنہ سر تے پیر باہرآئیاں تے فرمایا : ووالدہ۔
  8. شہید وہب بن عبد اللہ بن حباب کلبی دا وادھا۔[۵]

حوالے

سودھو
  1. امین عاملی، اعیان الشیعہ ج 2 ص 333۔
  2. ۔صحتی، عاشورا پژاوہی، ص 82
  3. ۔صحتی، عاشورا پژاوہی، ص 82
  4. قاضی طباطبائی، تحقیق دربارۂ اول اربعین سید الشہداء ص 206
  5. ۔صحتی، عاشورا پژاوہی، ص 84