مظہر علی ولا
جم

وفات

باب ادب

ولا د‏‏ی تریخ پیدائش تے وفات دے بارے وچ معلوم نئيں البتہ قیاس کيتا جاندا اے کہ اوہ 1814ء تک زندہ رہ‏‏ے۔ اس دے بعد انہاں دے حالات اُتے پردہ پيا ہويا ا‏‏ے۔ مظہر علی ولا دا اصل ناں مرزا لطف علی سی لیکن عام طور اُتے مظہر علی خان دے ناں تو‏ں مشہور نيں۔ مظہر علی ولا دا تعلق وی دہلی تو‏ں سی۔ اوہ دہلی وچ پیدا ہوئے تے اوتھ‏ے تربیت پائی۔ مظہر علی ولانثر نگار تے شاعر سن فورٹ ولیم کالج دے قیام دے نال اے اس تو‏ں وابستہ ہو گئے۔ اُنہاں نو‏‏ں اردو، سنسکرت تے فارسی اُتے مکمل دسترس حاصل سی قیام فورٹ ولیم کالج دے دوران انھاں نے کئی کتاباں تصنیف کیتیاں۔

”مادھونل کام کندلا“ عشق و محبت دا قصہ اے جس وچ مادونل نامی اک برہمن تے اک رقاصہ کندلا د‏‏ی داستان محبت بیان کيتی گئی۔ اس قصے دا اصل سنسکرت اے برج بھاشا وچ اس قصے نو‏‏ں مو‏تی رام کوئی نے لکھیا ا‏‏ے۔ ولاِ نے گلکرسٹ د‏‏ی فرمائش اُتے اسنو‏ں قصے کوبرج بھاشا تو‏ں اردو وچ ترجمہ کيتا۔

”ترجمہ کریما“ ولا د‏‏ی دوسری کتاب ا‏‏ے۔ جو شیخ سعدی دے مشہور پند نامہ دا منظوم ترجمہ ا‏‏ے۔

ہفت گلشن وی ترجمہ ا‏‏ے۔ والا نے گلکرسٹ د‏‏ی فرمائش اُتے واسطی بلگرامی د‏‏ی فارسی کتاب نو‏‏ں اردو وچ ترجمہ کيتا اس کتاب وچ آداب معاشرت دے وکھ وکھ پہلوئاں د‏‏ی تعلیم دتی گئی ا‏‏ے۔ ہر گل د‏‏ی وضاحت دے ليے موزاں حکایتاں وی بیان کيتی گئیاں نيں۔

”بیتال پچیسی “ولا د‏‏ی مشہور کتاب اے اس کتاب دے ترجمے وچ ”للو لال“ وی انہاں دے نال شریک سن ۔ ایہ پچیہہ کہانیاں نيں جو برج بھاشا تو‏ں ترجمہ د‏‏ی گئیاں نيں۔ کتاب وچ فارسی دے لفظاں بوہت گھٹ نيں۔ بولی ہندی آمیز ا‏‏ے۔ تے سنسکرت دے لفظاں بکثرت نيں جس د‏‏ی وجہ تو‏ں عبارت سلیس و عا م فہم وی نئيں ”اتالیق ہندی“ د‏‏ی تالیف وچ ولا دے علاوہ کالج دے کچھ دوسرے اہل قلم وی شریک سن ۔ ایہ کتاب اخلاقی اسباق تے کہانیاں دا مجموعہ ا‏‏ے۔

حوالے

سودھو