مظہر اللہ شاہ دہلوی
مفتی مظہر اللہ شاہ دہلوی تفسیر مظہر القرآن دے مصنف تے نقشبندی اکابرین وچ شمار ہُندے نيں۔
ناں
سودھومفتی مظہر اللہ شاہ دہلوی والد دا ناں مولانا محمد سعید، داداکا ناں مولانا مفتی محمد مسعود شاہ، تھاکنیت:ابو مسعود۔لقب:مفتیِ اعظم تھا
ولادت
سودھو،مفتی اعظم شاہ محمد مظہر اللہ کی15؍رجب المرجب 1303ھ موافق 21اپریل 1886ء بروز بدھ دہلی وچ پیدائش ہوئی آپ چار سال دی عمر وچ یتیم ہوئے گئے تاں جد امجد مفتی محمد شاہ محمد مسعود نے کفالت فرمائی دو سال بعد اوہ وی وصال فرما گئے تاں عمِ محترم مولانا عبد المجید نے اپنی کفالت وچ لے لیا۔ اس طرح ابتدا ہی توں مفتی اعظم دی حیات طیبہ وچ سیرت نبویﷺ دی جھلک نظر آنے لگی۔
تعلیم و تربیت
سودھوحافظ قاری حبیب اللہ امام مسجد کُپّی والا توں حفظ قرآن تے تجوید پڑھی، ۔آپ نے حفظ قرآن کریم دے بعد معاصرین علما توں علوم عقلیہ و نقلیہ دی تحصیل فرمائی۔ آپ دا سلسلہ ٔحدیث شاہ عبد العزیز محدث دہلوی توں ملدا اے۔ آپ نے ذاتی مطالعہ توں اوہ کمال حاصل کیتا کہ باید و شاید۔ آپ نوں فقہ اصول فقہ،علم الفرائض،علم المواقیت وچ مہارت تامہ حاصل سی۔ ہور علوم مثلاً تجوید و قرات،تفسیر،عقائد و تصوف،منطق و فلسفہ،صرف و نحو،ادب و شاعری، خطاطی تے عملیات وغیرہ وچ وی آپ نوں وڈی دستگاہ حاصل سی۔ ہر مکتب فکر تے ہر مسلک دے علما آپ دے وسعت مطالعہ تے تبحر علمی دے دل سےمعترف سن ۔سو تیلے چچا مولانا حکیم عبد المجید توں ابتدائی درس نظامی عربی وفارسی پڑھی، مولانا عبد الکریم امام مسجد تیلی داڑہ دہلی توں درسیات دی تکمیل دادا بزرگوار نے بچپن ہی وچ اپنے مرشد زادہ سید شاہ صادق علی حسنی الحسینی نقشبندی توں بیعت کرادتا سی تے شاہی مسجد فتح پوری دی امامت جو آپ دا موروثی نانہالی حق سی اس دی امامت دا منصب آپ دے ناں مقرر کرادتا،
افتاء نویسی
سودھوتحصیل علم دے بعد درس و تدریس تے افتاء نویسی دا فریضہ تازندگی انجام دتا، نہایت شائستہ مزاج، بردبار، سیر چشم تے بے طمع بزرگ سن ذوق سخن وی سی، کدی کدی شعر کہندے شاہ ابو الخیر مجددی دہلوی توں وی آپ فیض یاب سن، مشہور فقیہہ تے صوفی عالم مولانا شاہ رکن الدین الوری نقشبندی نے وی اپنے سلاسل دی اجازتاں توں نوازیا سی ۔[۱]
بیعت و خلافت
سودھوسید صادق علی شاہ دے دست حق پرست اُتے سلسلہ عالیہ نقشبندیہ مجددیہ وچ بیعت ہوئے تے آپ دے جد امجد دے خلیفۂ مجاز صوفیِ با صفا شاہ محمد رکن الدین نے آپ نوں تمام سلاسل دی اجازت و خلافت مرحمت فرمائی۔ علوم ظاہری و باطنی دی تکمیل دے بعد مفتی اعظم نے سلسلۂ بیعت و ارشاد دا آغاز فرمایا۔ بے شمار لوک آپ دے دست مبارک اُتے بیعت ہوئے آپ دے خلفاء دی تعدادکافی اے۔
سیرت وخصائص
سودھوامام العلماء والفضلاء،سید الاولیاء،سندالاصفیاء،مرجع الخلائق،صاحبِ تقویٰ وفضیلت،فاضلِ اکمل،عالم متبحر،جامع علوم نقلیہ وعقلیہ،صاحبِ تصانیفِ کثیرہ،مفتیِ اعظم دہلی شاہ محمد شاہ محمد مظہر اللہ دہلوی پاک و ہند کےسربر آور دہ علما و صوفیا وچوں سن ۔ آپ دار السلطنت دہلی دے ممتاز عالم و فقیہ شاہ محمد مسعود دے نامور پوتے تے مولانا محمد سعید دے فرزند ارجمند سن ۔آپ دے دست حق اُتے بے شمار غیر مسلم مشرف با سلام ہوئے مفتی اعظم مسجد جامع فتح پوری دے شاہی امام سن ۔ خطابت و امامت دا ایہ سلسلہ جد امجد شاہ محمد مسعود توں آپ تک پہنچیا سی تقریباً ستر 70 سال آپ اس منصب جلیلہ اُتے فائز رہے آپ دی ذات گرامی توں مسجد فتح پوری دی عظمت و شوکت دوبالا ہوئے گئی تے علوم ظاہری و باطنی دا اک ایسا مرکز بن گئی جو اپنی نظیر آپ سی۔
تاریخِ وصال
سودھوآپ دا وصال 14/شعبان المعظم 1386ھ،مطابق 28/نومبر/1966ء بروز پیر دہلی وچ ہويا۔آپ کامزار اپرانوار جامع مسجد فتح پوری دہلی کےصحن کےمشرقی جانب درگاہ حضرت نوشاہ کےاحاطے وچ اے۔ [۲]