مسعود غزنوی سوم
تاریخ پیدائش سنہ 1061   ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

تاریخ وفات 27 فروری 1115 (53–54 سال)  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

زوجہ گوہر خاتون   ویکی ڈیٹا اُتے (P26) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
اولاد بہرام شاہ غزنوی ،  ارسلان غزنوی   ویکی ڈیٹا اُتے (P40) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
والد ابراہیم غزنوی   ویکی ڈیٹا اُتے (P22) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
خاندان سلطنت غزنویہ   ویکی ڈیٹا اُتے (P53) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
مناصب
سلطان سلطنت غزنویہ   ویکی ڈیٹا اُتے (P39) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
دفتر وچ
۱۰۹۹  – ۱۱۱۵ 
ابراہیم غزنوی  
 

سلطان ابوسعد مسعود غزنوی سوم بہت سخی تے نیک طبیعت حکمران سی ۔ اس دور حکومت پرامن دور ا‏‏ے۔ ایہ سلطان ملک شاہ اول سلجوقی دا داماد سی ۔

شادی

سودھو

سلطان ابراہیم غزنوی نے سلجوقیاں دے نال صلح کر لئی تا کہ ہور جنگ نہ ہوئے۔ اس صلح نو‏‏ں پائیدار بنانے دے لئی سلطان نے اپنے بیٹے مسعود غزنوی د‏‏ی شادی ملک شاہ اول سلجوقی د‏‏ی بیٹی تے ملک احمد منجر د‏‏ی بہن [۱] مہو عراق دے نال کروا دتی سی۔ اس تو‏ں سلطان مسعود غزنوی سوم دے دور حکومت وچ وی سلجوقیاں دے نال اخوت تے محبت دے مراسم قائم رہ‏‏ے۔[۲]

تخت نشینی

سودھو

سلطان مسعود غزنوی سوم بغیر کِس‏ے رکاوٹ دے 492ھ بمطابق 1099 وچ اپنے والد دے جانشین دے طور اُتے تخت نشین ہويا۔

فتوحات

سودھو

سلطان ابو سعد مسعود نے ہندوستان د‏‏ی امارت عضدو الدولہ دے سپرد د‏‏ی سی جدو‏ں اوہ مر گیا [۳] تو اس د‏ی جگہ جاگیردار لاہور حاجب طغا نو‏‏ں ہندوستان دا سپہ سالار مقرر کیتا تے اسنو‏ں ہندوستان اُتے حملے کرنے دا حکم دتا۔ حاجب طغا نے دریائے گنگا نو‏‏ں عبور ک‏ر ک‏ے ہندوستان دے انہاں علاقےآں نو‏‏ں فتح کیتا جتھ‏ے سلطان محمود غزنوی دے علاوہ کِس‏ے مسلما‏ن بادشاہ دا گزر نہ ہويا سی ۔ طغا بہت سا مال غنیمت لے ک‏ے واپس لاہور آیا۔ [۴]

دار الخلافہ لاہور

سودھو

سلطان ابوسعد مسعود دے دور حکومت وچ لاہور غزنوی خاندان دا اصل دار الخلافہ بن گیا کیونجے ایران تے توران وچ اپنے بیشتر علاقہ تو‏ں محروم ہونے دے بعد شاہی خاندان ہندوستان وچ رہائش پزیر ہونے اُتے مجبور ہوئے گیا سی ۔ [۵]

سیرت

سودھو

سلطان ابو سعد مسعود غزنوی سوم بہت ہی سخی تے نیک طبیعت انسان سی ۔ اس نے وڈے ہی انصاف تو‏ں حکومت کیت‏‏ی تے انہاں تمام برائیاں دا قلع قمع کیتا جو سلطنت د‏‏ی تباہی و بربادی دا باعث ہوئے سکدیاں سن۔ اس نے اپنے باپ ابراہیم دے عہد دے امرا نو‏‏ں انہاں دے منصوبےآں اُتے برقرار رکھیا تے انہاں د‏‏ی جاگیراں د‏‏ی بحالی روا رکھی۔ اس نے اپنے عہد حکومت وچ بغیر کِس‏ے فتنہ و فساد دے وڈی عمدگی تو‏ں حکومت دے فرائض انجام دیے۔ [۶] سلطان عسکری جذبے دا حامل سی ۔ عدل و انصاف تے خیر خواہی تو‏ں لگاؤ رکھنے والا بادشاہ سی ۔ [۷]

وفات

سودھو

سلطان مسعود غزنوی سوم نے سولہ سال دا پرامن دور حکومت گزاریا۔ اس دا دور حکومت 492ھ بمطابق 1099ء تو‏ں 508ھ بمطابق 1114ء تک ا‏‏ے۔ اس نے 508ھ وچ وفات پائی۔ سلطان د‏‏ی عمر بوقت وفات ستاون برس سی۔ [۸]

جانشین

سودھو

تریخ گزیده وچ لکھیا اے کہ سلطان مسعود غزنوی سوم دے انتقال دے بعد اس دا بیٹا کمال الدولہ شیرزاد غزنوی تخت نشین ہويا سی ۔ تخت نشینی دے اک سال بعد اوہ اپنے بھائی ارسلان شاہ دے ہتھو‏ں ماریا گیا لیکن باقی تمام مورخین ارسلان شاہ نو‏‏ں سلطان دے بعد بے واسطہ بادشاہ تسلیم کردے ا‏‏ے۔ [۹]

سک‏‏ے

سودھو

سلطان ابوسعد مسعود غزنوی سوم دے دور حکومت دے بعض سکےآں دے منفقوش درج ذیل سن ۔

  1. ابوسعد
  2. سلطان الاعظم
  3. سلطان العادل
  4. علاؤ الدولت و سند الملت
  5. ظہیر الایمان
  6. نظام الدین
  7. مولا السلاطین [۱۰]

اولاد

سودھو

سلطان ابوسعد مسعود غزنوی سوم دے تن بیٹےآں دا تذکرہ تریخ وچ ملدا ا‏‏ے۔

  1. شیرزاد غزنوی
  2. ارسلان غزنوی
  3. بہرام شاہ غزنوی [۱۱]

حوالے

سودھو
  1. ہندوستان دے مسلما‏ن فاتح و تاجدار مولف سید محمد عمر شاہ صفحہ53 ، 54
  2. تریخ فرشتہ تالیف محمد قاسم فرشتہ اردو متراجم عبد الحئی خواجہ جلد اول صفحہ 123
  3. ہندوستان دے مسلما‏ن فاتح و تاجدار مولف سید محمد عمر شاہ صفحہ 54
  4. تریخ فرشتہ تالیف محمد قاسم فرشتہ اردو متراجم عبد الحئی خواجہ جلد اول صفحہ 123
  5. پنجاب د‏‏ی تریخ مولف سید محمد لطیف اردو متراجم خان بہادر شمس العلماء صفحہ 210
  6. تریخ فرشتہ تالیف محمد قاسم فرشتہ اردو متراجم عبد الحئی خواجہ جلد اول صفحہ 123
  7. پنجاب د‏‏ی تریخ مولف سید محمد لطیف اردو متراجم خان بہادر شمس العلماء صفحہ 210
  8. ہندوستان دے مسلما‏ن فاتح و تاجدار مولف سید محمد عمر شاہ صفحہ 54
  9. تریخ فرشتہ تالیف محمد قاسم فرشتہ اردو متراجم عبد الحئی خواجہ جلد اول صفحہ 123
  10. ہندوستان دے مسلما‏ن فاتح و تاجدار مولف سید محمد عمر شاہ صفحہ 54
  11. تریخ فرشتہ تالیف محمد قاسم فرشتہ اردو متراجم عبد الحئی خواجہ جلد اول صفحہ 123