محمد شوکانی
| محمد شوکانی | |
|---|---|
| جم | 11 جولائی 1760
|
| وفات | 30 اکتوبر 1834 (74 سال) |
| مذہب | اسلام |
| فرقہ | اہل سنت |
| عملی زندگی | |
| پیشہ | قاضی ، الٰہیات دان ، فقیہ ، مفتی ، شاعر ، محدث ، مفسر قرآن ، جج ، مورخ ، لکھاری ، ادیب |
| پیشہ ورانہ زبان | عربی [۱] |
 باب اسلام
| |
ترمیم  | |
ابو علی محمد بن علی بن محمد شوکانی ملقب بہ بدر الدین شوکانی یمن دے اک معروف عالم، فقیہ، مفسر، مجتہد تے محدث سن ۔ اُنہاں دا شمار اہل سنت وجماعت دے ممتاز علما تے فقہا وچ ہُندا اے۔ سنہ ۱۱۷۳ھ وچ یمن دے شہر صنعاء دے اک قصبہ ہجرہ شوکان وچ پیدا ہوئے، صنعاء وچ پلے ودھے، سنہ ۱۲۲۹ھ وچ صنعاء دے قاضی بنے تے قاضی رہندے ہوئے سنہ ۱۲۵۰ھ وچ وفات پائی۔
وہ بے شمار کتاباں دے مصنف ومولف سن ۔ انہاں دا خاندان اک علمی خاندان سی تے انہاں دے والد اپنے وقت دے اک معروف عالم دین سن ۔ انہاں نے متعدد استاداں توں فیض حاصل کيتا تے اپنے معاصرین اُتے فوقیت حاصل کر لئی حتی کہ کبار شیوخ وی انہاں دے علمی مقام ومرتبے دے معترف ہو گئے۔ انہاں دے بے شمار تلامذہ نيں۔
سوانح
سودھوشوکانی زیدی شیعہ خاندان وچ پیدا ہوئے، بعد وچ اہل سنت وجماعت دا منہج اختیار کرلیا، قرآن و حدیث دا مطالعہ کيتا۔ نتیجتاً انہاں نے زیدی عقیدے دی خوب مخالفت کيتی۔[۲] انہاں نے صوفیت دی وی مخالفت کيتی۔[۳] انہاں نوں مجتہد تصور کيتا جاندا اے۔ اپنے اک فتوے وچ اوہ کہندے نيں ”ميں نے علم بنا کسی قیمت دے حاصل کيتا تے وچ اسنوں ايسے طرح بانٹنا چاہندا ہاں۔“[۴]
وہ کہندے سن کہ کوئی وی فقیہ جو مجتہد فی المذہب ہونا چاہندا اے، اسنوں لوڑ ہوئے گی اجتہاد کرنے کی، تے ایويں تقلید دی مخالفت ہُندی جو کہ اک مجتہد دے لئی لازمی عمل اے۔[۵]
تصنیفات
سودھوان دی تصنیفات دی تعداد اک سو چودہ توں ودھ اے:
- نیل الاوطار فی الحدیث.
- فتح القدیر فی التفسیر.
- البدر الطالع بمحاسن من بعد القرن التاسع
- ارشاد الفحول الى تحقیق الحق من علم الاصول
- ابطال دعوى الاجماع فی تحرم مطلق السماع
- شرح الصدور بتحریم رفع القبور
- ارشاد الثقات الى اتفاق الشرائع على التوحید والمعاد والنبوات
- تحفہ الذاکرین بعدہ الحصن الحصین من کلام سید المرسلین
- رفع الباس عن حدیث النفس والہم والوسواس
- البدر الطالع بمحاسن من بعد القرن السابع
- السیل الجرار المتدفق على حدائق الازہار
- الادلہ الرضیہ لمتن الدرر البہیہ فی المسائل الفقہیہ
- ارشاد الغبی الى مذہب اہل البیت فی صحب النبی
- الفتح الربانی من فتاوى الامام الشوکانی
- بلوغ المنى فی حکم الاستمناء
- الدراری المضیہ شرح الدرر البہیہ
- القول الجلی فی حکم لبس النساء للحلی
- رفع الالتباس لفائدے حدیث ابن عباس
- رسالہ فی حکم التصویر
- در السحابہ فی مناقب القرابہ والصحابہ
- الدر النضید فی اخلاص کلمہ التوحید
- وبل الغمام على شفاء الاوام
- الفائدے المجموعہ فی الاحادیث الموضوعہ
- الدواء العاجل فی دفع العدو الصائل
- وبل الغمام على شفاء الاوام
- ادب الطلب ومنتہى الارب
- القول المفید فی ادلہ الاجتہاد والتقلید
- السلوک الاسلامی القویم
- التحف فی مذاہب السلف
- البحث المسفر عن تحریم کل مسکر ومفتر
- الدر النضید فی اخلاص کلمہ التوحید
حوالے
سودھو- ↑ http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb14564535t — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — مصنف: Bibliothèque nationale de France — اجازت نامہ: Open License
- ↑ (2 Dec 2013) A History of Shi'i Islam, revised, I.B.Tauris. ISBN 978-0-85773-524-9. “ان دی نظر وچ زیدیہ دی الٰہیاتی تے قانونی تعلیمات دی وحی وچ کوئی نیہہ نئيں سی لیکن زیدی اماموں دی غیر متفقہ آرا ملدی سی تے ايسے لئی اسنوں مسترد کرنا پيا۔”
- ↑ (2 Dec 2013) A History of Shi'i Islam, revised, I.B.Tauris. ISBN 978-0-85773-524-9. “Al-Shawkani also manifested the general Zaydi, as well as traditionist Sunni, aversion towards Sufism.”
- ↑ cited in Messick, Brinkly The Calligraphic State:Textual Domination and History in a Muslim Society, Berkeley 1993, p.145
- ↑ On his call for ijtihad and opposition to taqlid, see Hallaq 1984:32–33