محمد حجازی
| محمد حجازی | |
|---|---|
| (فارسی وچ: محمد حجازی) | |
 |
|
| جم | 14 اپریل 1901
|
| وفات | 30 جنوری 1974 (73 سال) |
| قومیت | ایرانی |
| عملی زندگی | |
| پیشہ | ڈراما نگار ، مترجم ، ناول نگار ، لکھاری |
| پیشہ ورانہ زبان | فارسی |
| وجہ شہرت | سیاستدان، ناول نگار، افسانہ نگار، مترجم |
| کارہائے نمایاں | ھما |
ترمیم  | |
ناں
سودھومحمد حجازی دا اصل ناں مطیع الدولہ محمد الحجازی اے مگر اوہ فارسی ادب وچ " محمد حجازی " دے ناں توں مشہور ہوئے۔
ولادت
سودھومحمد حجازی دی ولادت 24 ذوالحجہ 1278ھ مطابق 14 اپریل1899ء نوں دار الحکومت تہران وچ ہوئی۔
ابتدائی حالات و والدین
سودھومحمد حجازی شہنشاہ فارس نصیر الدین شاہ قاچار دے پوتے سن ۔ محمد حجازی دے والد نصر اللہ مستوفی سن جو شہزادے سن تے صوبہ لشکر کے صوبیدار وی سن تے بعد وچ استرآباد دے گورنر مقرر ہوئے۔ محمد حجازی نے ابتدائی تعلیم تہران وچ واقع سینٹ لوئیس فرانسیسی مشنری اسکول توں حاصل کيتی۔ 1919ء وچ اوہ وزارتِ اِطلاعات و نشریات ٹیلی گراف دی ملازمت اِختیار کيتی۔ 1921ء وچ اُنئيں سرکاری طور اِسی ملازمت دے پیش نظر فرانس وچ تعینات دی گیا جتھے اُنہاں نے ٹیلی کمیونیکیشن وچ ڈگری حاصل کيتی۔
سیاسی کردار
سودھو1929ء وچ محمد حجازی واپس ایران آ گئے، واپسی اُتے اُنئيں ڈائریکٹر پرسنل ڈیپارٹمنٹ مقرر کیتا گیا۔ 1932ء وچ اُنہاں مجلہ پست و تیگراف و تیلیفون دی بنیاد رکھی۔ 1934ء دے اواخر وچ اُنہاں دا تبادلہ وزارت خزانہ وچ ہوئے گیا۔ 1938ء وچ جدوں سازمان پروارِ افکار دا اِدارہ قائم ہويا تاں اوہ اِس اِدارے دے چیئرمین مقرر کیتے گئے۔ 1943ء دے موسم گرماء وچ محمد حجازی نوں ادارہ مطبوعات دا ڈائریکٹر مقرر کیتا گیا تے بعد وچ اُنئيں یورپ وچ مقیم فارسی باشندےآں دی نگرانی دے ادارے دی باگ دوڑ وی دے دتی گئی۔ 1951ء دے موسم بہار وچ اوہ ایرانی وزیر اعظم دے نائب یعنی ڈپٹی وزیر اعظم مقرر ہوئے۔1953ء دے اِنقلاب دے دوران اُنہاں نوں معطل کر دتا گیا۔ 1954ء توں 1963ء تک اوہ ایرانی سینیٹ وچ بطور سینیٹر کم کردے رہے۔ تا وفات اوہ سینیٹر دے عہدے اُتے کم کردے رہے۔
فارسی ادب وچ خدمات
سودھومحمد حجازی نے فارسی ادب وچ ناول نوں بہتر بنانے دی کوشش کيتی، اوہ مغربی انداز نوں فارسی ادب وچ لیائے تے مختصر مضامین دے ذریعہ شہرت پائی۔ اُنہاں نے ناولاں دے ذریعہ سوچ سمجھ دے اندازِ فکر وچ بہتری دی خاطر اپنے دور توں اگے ودھ کے افسانے تے ناول لکھے جو قدیم فارسی ادب دے بالکل مخالف تے اک نويں چیز سی۔ اِس سلسلے وچ 1953ء وچ جدوں اوہ گھر وچ نظر بند سن تاں کئی انگریزی کتاباں دا فارسی وچ ترجمہ کیتا جس توں اُنہاں دی مترجم ہونے دی حیثیت وی اُججے ہوئی۔ فارسی ادب وچ اُنہاں دے شاہکار ناول ایہ نيں:
حماء : 1928ء وچ شائع ہويا۔
پری چہر: 1929ء۔
زیبا : 1930ء۔
آئینہ : 1937ء۔
اندیشہ : 1940ء۔
سجے : 1951ء۔
آہنگ : 1951ء۔
نسیم : 1961ء۔
پروانہ : 1953ء۔
سرشک : 1954ء۔
خانہ بیداری : 1955ء۔
مکالمے
سودھومحمد حجازی ایہ مکالمے بہت شہرت دے حامل نيں:
محمدو آقا را وکیل کونید : 1951ء وچ لکھیا گیا۔
عروس فرنگی: مغرب دی اک دلہن دی زندگی اُتے لکھیا گیا۔
جنگ : اِس مکالمے دا سن معلوم نئيں ہوئے سکیا۔
مسافراتِ قم : اِس مکالمے دا سن وی معلوم نئيں ہوئے سکیا۔
وفات
سودھومحمد حجازی نے بروز بدھ 6 محرم 1394ھ مطابق 30 جنوری 1974ء نوں تہران وچ 74 سال دی عمر وچ وفات پائی۔ تدفین تہران وچ کيتی گئی۔