محمد بن فلاح
| محمد بن فلاح | |
|---|---|
| جم |
|
| وفات |
|
ترمیم  | |
محمد بن فلاح ، (پیدائش ت. ۱۴۰۰، وسط ، عراق - وفات ۱۴۶۱، ہوویریہ، ایران)، مسلمان عالم دین جس نے مشائع فرقہ شیعہ انتہا پسند دی بنیاد رکھی۔ ۔
محمد بن فلاح نوں شیعاں دے ستويں امام موسیٰ کاظم دی نسل توں جانیا جاندا سی۔ اس نے ال وچ روايتی اسلامی مذہبی تعلیم حاصل کيتی۔حیلہ ، شیعہ علوم دا اک مشہور مرکز۔ اک طالب علم دے طور اُتے اوہ اپنے انتہاپسند مذہبی خیالات دے لئی مشہور سی، جو کہ بدعت دی سرحد اُتے سی ، تے اسنوں اس دے استاد، جو خود اک مشہور شیعہ عالم دین سن، نے عقیدے توں خارج کر دتا سی۔
۱۴۳۶ دے بعد توں محمد بن فلاح نے عرب قبائلیاں دے درمیان اپنے خیالات نوں فعال طور اُتے پھیلایا ، تے عراق تے ایران دی سرحد اُتے غیر مطمئن عرب قبیلے دا اتحاد بنانے دی کوشش کيتی ۔ ایہ اتحاد انہاں دے اس دعوے دے نال قائم کيتا گیا سی کہ اوہ مہدی ("الہٰی ہدایت یافتہ") تے علی دے نمائندے سن (جسنوں شیعاں نے پیغمبر محمد صلی اللہ علیہ وسلم دا جائز جانشین مندے نيں)۔ ۱۴۴۰ وچ اسنوں تے اس دے پیروکاراں نوں حکام دے نال اک جھڑپ وچ شکست ہوئی، لیکن فروری ۱۴۴۱ وچ اوہ شہر اُتے قبضہ کرنے وچ کامیاب ہو گئے۔ہوویریہ، جو مشاعرہ تحریک دا مرکز بن گیا۔ اگلے ۱۰ سال تک جنگ جاری رہی، اس دوران محمد بن فلاح نے ہوویزہ تے دریائے دجلہ دے آس پاس اپنی طاقت نوں مضبوط کرنے وچ کامیاب رہے۔ اوہ اپنی کامیابی دا اِنّا ہی مرہون منت اے جِنّا کہ اپنے مخالفین دی کمزوری تے تقسیم کا، جِنّا کہ اس دے اپنے مسیحی جوش تے نظریاتی پروپیگنڈے دا ۔
مشائخ دی نظریاتی بنیاداں محمد بن فلاح دے کلام المہدی ("مہدی دے لفظاں") وچ ملدی نيں۔ قرآن دے انداز وچ لکھی گئی اس کتاب وچ کمیونٹی دے معاملات نوں منظم کرنے دے لئی اک سخت ضابطہ اخلاق موجود اے ۔ مشاعرے دے روحانی پیشوا دے طور اُتے کم کرنے دے علاوہ، اوہ تحریک دے فوجی تے وقتی حکمران وی سن ۔ انہاں دی وفات اُتے انہاں دے بعد انہاں دے بیٹے علی نوں تحریک دا سربراہ بنایا گیا۔