محمد بن ابی سعید بن عقیل
| معلومات شخصیت | |
|---|---|
| نام: | محمد بن ابی سعید بن عقیل |
| نسب: | بنی ہاشم |
| مشہور اقارب: | عقیل، مسلم بن عقیل عبدالله بن عقیل، فاطمہ بنت علی |
| شہادت: | 10 محرم سنہ 61 ہجری |
| مقام دفن: | گنج شہداء، حرم امام حسین |
| اصحاب: | امام حسین علیہ السلام |
محمد بن ابی سعید بن عقیل عاشورا دے دن شہید ہونے والے بنی ہاشم دے شہدائے کربلا وچوں نيں۔ کربلا وچ انہاں دا سن ست سال سی۔ حضرت امام حسین دی شہادت دے بعد خیمےآں اُتے ہونے والے حملے وچ انہاں دی شہادت واقع ہوئی۔ انہاں دا ناں زیارت ناحیہ مقدسہ وچ آیا اے۔
نسب
سودھوبعض ماہرین رجال و علمائے شیعہ[۱] نے انہاں نوں محمّد بن سعید تے بعض نے محمّد بن ابی سعد[۲] ذکر کيتا اے۔ بعض عبداللہ بن عقیل دی کنیت ابو سعید سمجھدے نيں تے احتمال دیندے نيں کہ محمّد بن ابی سعید ہی محمد بن عبد اللہ بن عقیل نيں۔[۳]
المجدی فی انساب الطالبیین دے مولف نے محمد دے باپ یعنی ابو سعید نوں ابو سعید احول کہیا اے ہور اسنوں شہدائے کربلا وچوں شمار کيتا اے۔[۴]
البتہ بعض منابع وچ فاطمہ بنت علی نوں محمد بن ابی سعید بن عقیل دی زوجہ ذکر کيتا گیا اے۔ جنہاں توں حمیدہ ناں دی اک بیٹی وی اے۔[۵] موسوعہ کربلا نے فاطمہ نوں محمد بن ابی سعید دی والدہ نقل کيتا اے تے واقعہ کربلا وچ شہادت دے وقت انہاں دی عمر ست برس ذکر کيتی اے۔[۶]
کیفیت شہادت
سودھومحمد بن ابی سعید دا ناں بعض منابع وچ شہدائے کربلا دے ضمن وچ ہويا اے۔ ابن سعد نے انہاں دا ناں واقعہ کربلا وچ شہید ہونے والے افراد وچ ذکر کيتا اے۔[۷] سماوی دے بقول شہدائے کربلا وچ پنج افراد ایداں دے سن جو سن بلوغ تک نئيں پہچے سن، انہاں وچوں اک محمد بن ابی سعید وی نيں۔[۸] ايسے طرح توں ابصار العین وچ حمید بن مسلم نے محمد بن ابی سعید بن عقیل دی شہادت اس طرح نقل کيتی اے:
- امام حسین (ع) دی شہادت دے بعد اک نوجوان خیمے توں باہر آیا جو حیرانی تے پریشانی دے عالم وچ اپنے سجے کھبے دیکھ رہیا سی کہ ايسے دوران عمر بن سعد دے سپاہیاں وچوں لقیط بن ایاس (ناشر) جُهَنی نامی شخص نے اس اُتے حملہ کيتا تے ایسی ضرب لگائی کہ اس دی شہادت واقع ہوئے گئی۔ ميں نے اس نوجوان تے اس دے قاتل دا ناں دریافت کیا؟ تاں معلوم ہويا اس دا ناں محمد بن ابی سعید تے اس دے قاتل دا ناں لقیط بن ایاس جہنی اے۔[۹] اس واقعے نوں تریخ طبری نے وی ہانی بن ثبیت حضرمی دے حوالے توں جو عمر بن سعد دے لشکر وچ سی، نقل کيتا اے۔ ہانی نے اس وچ اس نوجوان دا ناں ذکر نئيں کيتا اے تے اس دے قاتل دے طور اُتے اپنا ناں ذکر کيتا اے۔[۱۰]
زیارت ناحیہ مقدسہ وچ انہاں دے ناں دے نال انہاں نوں سلام کيتا گیا اے تے انہاں دے قاتل اُتے ناں دے نال لعنت کيتی گئی اے: السَّلامُ عَلی مُحَمَّد بن ابی سَعید بن عَقیل وَلَعَنَ اللہ قاتِلَهُ لُقَیطِ بن ناشِر الجُهَنیّ[۱۱]
حوالے
سودھو- ↑ حلی، ابن داود، رجال ابن داود، ج1، ص172؛ ابن شہر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب علیہم السلام، ج3، ص254.
- ↑ سید ابن طاووس، الاقبال بالاعمال الحسنہ، ج3، ص343؛ ابن شہر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب علیہم السلام، ج3، ص259.
- ↑ کاشانی، حبیب، تذکرۃ الشہداء، ج1، ص154.
- ↑ علوی، علی بن محمد، المجدی فی انساب الطالبیین، ص307.
- ↑ ابن سعد، الطبقات، 1410ق، ج8، ص340؛ مجلسی، بحار الانوار، 1404ق، ج42، ص94.
- ↑ بیضون، موسوعة کربلاء، 1427ق، ج1، ص529.
- ↑ ابن سعد، الطبقات، 1414ق، طبقه خامسہ، ج1، ص477.
- ↑ سماوی، ابصار العین، 1419ق، ص224.
- ↑ سماوی، ابصار العین، 1419ق، ص91.
- ↑ طبری، تاريخ الامم و الملوک، بیروت، ج5، ص449.
- ↑ سید ابن طاووس، الاقبال بالاعمال الحسنہ، ج3، ص76.
منابع
سودھو- ابن داود حلی، حسن بن علی، رجال ابن داود، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، بیتا.
- ابن شہر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب علیهم السلام، نجف، مطبعة الحیدریة، 1375ق.
- ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری (طبقہ خامسہ (1))، تحقیق محمد بن صامل السلمی، الطائف، مکتبة الصدیق، 1414ق/1993ء
- ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری (ج8)، تحقیق محمد بن صامل السلمی، الطائف، مکتبة الصدیق، 1414ق/1993ء
- بیضون، لبیب، موسوعة کربلا، بیروت، مؤسسة الاعلمی، 1427ق.
- سماوی، محمد بن طاہر، ابصار العین فی انصارالحسین علیہ السلام، تحقیق محمد جعفر طبسی، قم، مرکز الدراست الاسلامیة لحرث الثورة، 1419ق.
- سید ابن طاووس، علی بن موسی، الإقبال بالأعمال الحسنة، تصحیح جواد قيومى اصفهانى، قم، دفتر تبليغات اسلامى، 1376ش.
- طبری، محمد بن جریر، تریخ الامم و الملوک، بیروت، روائع التراث العربی، بیتا.
- علوی، علی بن محمد، المجدی فی انساب الطالبیین، قم، کتابخانہ عمومی آیت الله مرعشی نجفی، 1380ش.
- کاشانی، حبیب الله، تذکرة الشهداء، مترجم سید علی جمالاشرف، قم، مدین، 1385ش.
- مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، 1404ق.