محمد المتوکل علی اللہ تیجا
| المتوكل على الله الثالث | |
|---|---|
| 54 واں خلیفہ عباسی سترہواں عباسی خلیفہ قاہرہ | |
| آخری خلیفہ عباسی خلیفہ قاہرہ | |
| راج ویلہ | 1508ء– 22 جنوری 1517ء |
| پیشرو | یعقوب المستمسک باللہ |
| جانشین | Al-Mustamsik |
| دوسرا عہد حکومت | |
| فرماں روائی | 1516ء– 22 جنوری 1517ء |
| پیشرو | یعقوب المستمسک باللہ |
| پیؤ | یعقوب المستمسک باللہ |
| جم | قاہرہ، سلطنت مملوک |
| موت | 1539ء قاہرہ، سلطنت مملوک |
| دفن | قاہرہ، سلطنت مملوک |
| مذہب | سنی اسلام |
نسب
سودھومحمد بن يعقوب بن عبد العزيز بن يعقوب بن محمد بن ابو بكر بن سليمان بن احمد بن حسن بن ابی بكر بن حسن بن علی القبی بن الفضل بن احمد بن عبد الله بن محمد بن عبد الله بن احمد بن اسحاق بن جعفر بن احمد بن محمد بن جعفر بن محمد بن هارون بن محمد بن عبد الله بن محمد بن علی بن عبد الله بن العباس بن عبد المطلب۔
واقعاتِ حکومت
سودھو- ہور پڑھاں: جنگ مرج دابق، سلیم اول، یعقوب المستمسک باللہ
متوکل اپنے والد یعقوب المستمسک باللہ دے بعد خلیفہ مقرر ہویا۔ متوکل دے عہدِ حکومت وچ 24 اگست 1516ء نوں مرج دابق دے مقام اُتے الاشرف قانصوہ غوری تے عثمانی سلطان سلیم اول دے درمیان اک خونریز جنگ ہوئی جس وچ سلیم اول فتح یاب ہویا تے الاشرف قانصوہ غوری گھوڑے توں گر کر جاں بحق ہویا۔ ایہ عثمانیوں تے مملوکوں دے وچکار حلب، بلاد الشام وچ آخری وڈا معرکہ سی جس دے نتیجے وچ بلاد الشام دے مقبوضات سلیم اول دے ہاتھاں وچ چلے گئے۔
خلیفہ متوکل دی جنگ مرج دابق وچ شرکت
سودھومرج دابق دے معرکے وچالاشرف قانصوہ غوری خلیفہ متوکل تے مذاہب اربعہ دے قاضیاں نوں لے کے حلب گیا سی۔ جنگ مرج دابق وچ الاشرف قانصوہ غوری دے قتل دے بعد سلیم اول نے حلب دے مضافات دے باہر ای خلیفہ متوکل دا اپنی فرودگاہ وچ خیرمقدم کیتا تے خلعت شاہانہ پیش دی۔ سلطان سلیم اول نے خلیفہ متوکل نوں حلب وچ اقامت اختیار کرنے دی اجازت دے دی لیکن جدوں سلیم اول دمشق دے لئی روانہ ہویا تو خلیفہ متوکل نوں اپنے ہمراہ لیندا گیا۔[۱]
- ہور پڑھاں:جنگ ریدانیہ، الاشرف طومان بائ ثانی
1516ء وچ الاشرف قانصوہ غوری جنگ مرج دابق دے لئی جدوں مصر توں روانہ ہویا سی تو اپنے برادر زادے الاشرف طومان بائ ثانی نوں مصر وچ اپنا نائب بنا کر گیا سی۔ الاشرف قانصوہ غوری دی وفات دی خبر سنتے ای الاشرف طومان بائ ثانی دی بحیثیتِ مملوکی سلطانِ مصر بیعت کرلی گئی۔ سلیم اول جو مصر دی فتح دے لئی بلاد الشام توں مصر پہنچ رہیا سی، 22 جنوری 1517ء نوں جنگ ریدانیہ دے معرکے وچ الاشرف طومان بائ ثانی شکست کھا گیا تے فرار ہوکر اسکندریہ بھجدے ہوئے گرفتار کر لیا گیا۔ سلیم اول نے اُسنوں 10 دن اپنے کول رکھیا تے بطور قیدی 15 اپریل 1517ء نوں اُسنوں پھانسی دے دتی گئی تے مصر توں مملوکوں دی حکومت ختم ہو گئی۔ 22 جنوری 1517ء نوں مصر اُتے سلیم اول دا قبضہ ہو گیا تے خلیفہ متوکل نے اُس دے حق وچ خلافت توں دستبردار ظاہر دی تے رسول اللہ صلی اللہ علیہ وسلم دے تبرکات، علم، تلواراں، ردائے مبارک تے حرمین الشریفین دی کنجیاں سلطان سلیم اول دے حوالے کر دتیاں۔ سلطان سلیم اول اِس دستبرداری دے بعد خلیفہ دے خطاب توں وی تے خادم الحرمین الشریفین دے لقب توں وی سرفراز ہویا۔[۲] خلیفہ متوکل بعد ازاں استنبول منتقل ہو گئے جتھے اوہ سلطان سلیمان اول دے عہد حکومت وچ مصری معاملات دے مشیر خاص وی رہے۔
وفات
سودھوخلیفہ متوکل نے 38 جاں 39 سال دی عمر وچ 945ھ/ 1539ء وچ استنبول وچ وفات پائی۔
ہور دیکھو
سودھوحوالے
سودھومحمد المتوکل علی اللہ تیجا Cadet branch of the قریش جم: ؟ موت: 1543ء
| ||
| مناصبِ اہل سنت | ||
|---|---|---|
| پیشرو یعقوب المستمسک باللہ |
خلفائے قاہرہ 1508ء – 22 جنوری 1516ء |
جانشین یعقوب المستمسک باللہ |
| پیشرو یعقوب المستمسک باللہ |
خلفائے قاہرہ 22 جنوری 1517ء | |
سانچہ:عباسی خلفاء <link rel="mw:PageProp/Category" href="۔/گٹھ:1539ء_کی_وفیات"/> <link rel="mw:PageProp/Category" href="۔/گٹھ:سولہویں_صدی_کے_خلفاء"/>