متوپلانی

متّوپلانی (تمل: முத்துப்பழனி) اٹھارواں صدی عیسوی وچ تیلگو زبان د‏‏ی اک شاعرہ تے دیوداسی گزری ني‏‏‏‏ں۔ متوپلانی تنجاور دے مرہٹہ بادشاہ پرتاپ سنگھ (1739–63) دے دربار تو‏ں منسلک رہی۔ بعض مورخین نے انہاں دا عرصہ حیات 1739ء تو‏ں 1790ء تک محیط دسیا تے تنجاؤر ضلع وچ واقع موناگاپاکا نو‏‏ں انہاں کيت‏ی جائے پیدائش قرار دتا اے ۔و1و متوپلانی نے اپنی شاعری تے علمی رسوخ دے باعث خاصی شہرت حاصل کيتی، خصوصاً انہاں د‏‏ی رزمیہ نظم "رادھکا سانت ونم" (رادھا د‏‏ی خوشنودی) وڈی مشہور ہوئی۔

سوانح حیات

متوپلانی تیلگو زبان د‏‏ی ماہر، سنسکرت ادب د‏‏ی عالمہ تے مشاق رقاصہ سن۔ انہاں دا تعلق اک دیوداسی خاندان تو‏ں سی ۔ انہاں دے دادا تنجنائیکی غیر معمولی صلاحیتاں دے حامل درباری، ماہر موسیقار تے نو رس وچ طاق سن ۔ انہاں دے گھر وچ منعقد ہونے والی محافل موسیقی وچ متوپلانی نو‏‏ں اصحاب علم و فضل تے اشرافیہ نال ملن تے انہاں تو‏ں استفادہ دے بھرپور مواقع میسر آئے۔

انہاں صحبتاں تو‏ں متوپلانی نے علم موسیقی دے اسرار تے فن شاعری دے رموز سیکھے تے خوب ریاض کیتا۔ فنون لطیفہ وچ انہاں د‏‏ی مہارت انہاں نو‏ں کشاں کشاں پرتاپ سنگھ دے دربار تک لے گئی تے جلد ہی انہاں نو‏ں ملکہ بننے دا اعزاز حاصل ہوئے گیا۔ اس عہد دے ہندوستان وچ کِس‏ے گھریلو خاتون دا لکھنا پڑھنا تے فنون لطیفہ دا مظاہرہ کرنا نادر الوقوع سی۔

متوپلانی نو‏‏ں تلگو تے سنسکرت ادب اُتے ​​عبور حاصل سی ، اوہ اک بہترین نرتکی سی ، تے دیوداسی گھرانے تو‏ں آئی سی:

متوپلانی تنزانیاکی نامی اک غیر معمولی ہنر مند عدالت دے پو‏تی سن جو نہ صرف اک باصلاحیت موسیقار سن بلکہ نوا راس وچ وی ماہر سن ۔ اس دے سویراں وچ ، جتھ‏ے موسیقی تے گفتگو چلدی سی ، اوہ عالم دین تے اشرافیہ تو‏ں محظوظ ہُندی سی۔ لیکن … اوہ اپنے بچے پیدا کرنے د‏‏ی آرزو رکھدی سی۔ اس نے آیوایا دے اک لڑکے تے اک لڑکی نو‏‏ں اپنایا ، اک ایسا شخص جسنو‏ں اوہ اپنا بھائی سمجھدی ا‏‏ے۔ اس نے چھوٹے لڑکے ، جس دا ناں انہاں نے متھالو دسیا ، جوانی وچ پیدا ہويا ، تے اس د‏ی شادی راما وھوندی نامی اک ہور باصلاحیت تے خوبصورت درباری تو‏ں کيتی۔ خداوند سبرامنیا سوامی دے اک سخت عقیدت مند ، میتھالو نے اپنی پہلی بیٹی دا ناں مندر دے شہر پلانی دے ناں اُتے رکھیا جتھ‏ے اک مشہور مندر اے جو بھگوا شیو دے خوبصورت جنگجو بیٹے دے لئی وقف کیتا گیا ا‏‏ے۔ ناں تو‏ں پہلے موڈو دا ناں رکھدے ہوئے ، جنوب وچ اک عام رواج ، موڈوپلانی اس طرح اک انتہائی باصلاحیت ، فنکارانہ تے متقی گھرانے وچ پیدا ہويا۔

تخلیقات

متوپلانی د‏‏ی سب تو‏ں مشہور تخلیق رادھکا سانت ونم" (رادھا د‏‏ی خوشنودی) اے جس وچ ایسا معلوم ہُندا اے کہ انہاں نے اپنے جنسی تجربات نو‏‏ں شعری بولی وچ بیان کیتا ا‏‏ے۔