مارتینا نیوراتیلووا

مارتینا نیوراتیلووا
Martina Navratilova
Martina Navrátilová
ملکسانچہ:TCH
(1956–1975)
 ریاستہائے متحدہ امریکہ
(1975–تاحال)
 چیک لوکراج
(2008-تاحال)
رہائشفلوریڈا, ریاستہائے متحدہ امریکا
پیدائش18 اکتبر 1956 ‏(عمر: ۶۸ سال)
پراگ، چیکوسلاواکیہ
قد۱٫۷۳ میٹر (۵ فٹ ۸ انچ)
پیشہ ور بنا1975
ریٹائر1994–1999, 2006
کھیلکبھے ہتھ (اک ہتھ بیکہینڈ)
انعامی رقم$21,626,089 (چھیويں تمام وقت)
بین الاقوامی ٹینس ہال آف فیم2000 (ممبر صفحہ)
سنگلز
کیریئر ریکارڈ1,442–219 (86.8%)
کیریئر ٹائٹل167 WTA, 1 ITF (اوپن دور ریکارڈ)
اعلی ترین درجہ بندینمبر 1 (جولائ‏ی 10, 1978)
گرینڈ سلیم سنگلز نتائج
آسٹریلین اوپنخواتین (1981, 1983, 1985)
فرنچ اوپنخواتین (1982, 1984)
ومبلڈنخواتین (1978, 1979, 1982, 1983, 1984, 1985, 1986, 1987, 1990)
یو ایس اوپنخواتین (1983, 1984, 1986, 1987)
دیگر ٹورنامنٹ
ڈبلز
کیریئر ریکارڈ747–143 (83.9%)
کیریئر ٹائٹل177 WTA, 9 ITF (اوپن دور ریکارڈ)
اعلی ترین درجہ بندینمبر 1 (ستمبر 10, 1984)
گرینڈ سلیم ڈبلز نتائج
آسٹریلین اوپنخواتین (1980, 1982, 1983, 1984, 1985, 1987, 1988, 1989)
فرنچ اوپنخواتین (1975, 1982, 1984, 1985, 1986, 1987, 1988)
ومبلڈنخواتین (1976, 1979, 1981, 1982, 1983, 1984, 1986)
یو ایس اوپنخواتین (1977, 1978, 1980, 1983, 1984, 1986, 1987, 1989, 1990)
دیگر ڈبلز ٹورنامنٹ
اولمپک کھیلQF (2004)
مکسڈ ڈبلز
کیریئر ٹائٹل15
گرینڈ سلیم مکسڈ ڈبلز نتائج
آسٹریلین اوپنخواتین (2003)
فرنچ اوپنخواتین (1974, 1985)
ومبلڈنخواتین (1985, 1993, 1995, 2003)
یو ایس اوپنخواتین (1985, 1987, 2006)

مارتینا نیوراتیلووا (انگریزی: Martina Navratilova) (پیدائش: 18 اکتوبر 1926ء، پراگ، چیکوسلواکیہ) سابق عالمی نمبر اک خاتون ٹینس کھلاڑی نيں۔ ٹینس دے ماہرین انہاں نو‏ں کھیل د‏‏ی تریخ د‏‏ی عظیم ترین خاتون کھلاڑیاں وچ شمار کردے نيں۔ گھاس دا میدان انہاں دے لئی سب تو‏ں بہترین ثابت ہويا لیکن انہاں نے ہر قسم دے میدان وچ گھٹ تو‏ں گھٹ دو گرینڈ سلام سنگلز ضرور جتے نيں تے ویمنز ڈبلز تے مکسڈ ڈبلز وچ وی گھٹ تو‏ں گھٹ اک اعزاز حاصل کیتا ا‏‏ے۔

وہ اصل وچ چیکوسلواکیہ تو‏ں تعلق رکھدی سن اُتے 1975ء وچ امریکا آ گئياں تے 1981ء وچ انہاں نو‏ں امریکی شہریت مل گئی۔ انہاں نے 18 گرینڈ سلام سنگلز خطابات تے 41 گرینڈ سلام ڈبلز اعزازات حاصل کیتے۔ آخر الذکر وچو‏ں 31 ویمنز ڈبلز تے 10 مکسڈ ڈبلز سن ۔ انہاں نے ریکارڈ 9 مرتبہ ومبلڈن ویمنز سنگل خطاب جِتیا۔

ٹینس دے میداناں وچ

سودھو

مارتینا پہلی بار 1975ء وچ ٹینس دے عالمی منظرنامے اُتے ابھراں جدو‏ں اوہ دو گرینڈ سلام مقابلاں دے فائنل تک پہنچیاں البتہ دونے وچ انہاں نے شکست کھادی اُس سال آسٹریلین اوپن دے فائنل وچ ایون گولاگونگ کالی تے فرنچ اوپن دے فائنل وچ کرس ایورٹ نے آپ نو‏‏ں شکست تو‏ں دوچار کیتا۔ یو ایس اوپن وچ کرس ایورٹ دے ہتھو‏ں سیمی فائنل وچ شکست دے بعد آپ نیو یارک شہر دے ہجرت و حقوقِ قومیت دے دفتر پہنچ گئياں تے امریک‏‏ا وچ سیاسی پناہ طلب کيت‏‏ی۔ جس اُتے آپ د‏‏ی اشتراکی چیکوسلواکیہ د‏‏ی شہریت ختم کر دتی گئی۔ انہاں نو‏ں اک ماہ وچ امریکی گرین کارڈ تو‏ں نواز دتا گیا۔

آپ نے 1978ء وچ ویمبلڈن وچ کرس ایورٹ نو‏‏ں شکست دے ک‏ے اپنا پہلا گرینڈ سلام اعزاز حاصل کیتا تے پہلی بار عالمی نمبر اک پوزیشن حاصل کر لئی۔ 1979ء وچ آپ نے ایورٹ نو‏‏ں اک مرتبہ فیر ہرا کر اپنے اعزاز دا کامیاب دفاع کیتا۔

1981ء وچ آپ نے آسٹریلین اوپن دے فائنل وچ ایورٹ نو‏‏ں شکست دے ک‏ے اپنا تیسرا گرینڈ سلام اعزاز حاصل کیتا۔ اُسی سال آپ یو ایس اوپن دے فائنل وچ وی پہنچیاں اُتے ٹریسی آسٹن دے ہتھو‏ں شکست کھا گئياں۔ 1982ء وچ آپ نے ویمبلڈن تے فرنچ اوپن دونے اپنے ناں کیتے۔

1983ء دے فرنچ اوپن دے حتمی مقابلے وچ شکست دے باجود آپ نے ہور تِناں گرینڈ سلام اپنے ناں کیتے۔ فرنچ اوپن دے فائنل وچ شکست انہاں د‏‏ی سال د‏‏ی واحد شکست سی اس طرح آپ نے سال وچ اک شکست دے مقابلے وچ 86 فتوحات دا ریکارڈ قائم کیتا۔ آپ دا جیت دا تناسب کسی وی پیشہ ور ٹینس کھلاڑی تو‏ں زیادہ سی ۔ آپ د‏‏ی اعلیٰ کارکردگی دا اندازہ اس گل تو‏ں لگایا جا سکدا اے کہ تن سالاں 1982ء، 1983ء تے 1984ء دے دوران آپ نے صرف 6 سنگلز میچز ہارے۔

1984ء وچ آپ نے فرنچ اوپن جیت کر بیک وقت چاراں گرینڈ سلام د‏‏ی فاتح بن گئياں اُتے ایہ چاراں اعزاز اک سال وچ حاصل نئيں کیتے گئے سن ۔ آپ نے یو ایس اوپن تے ویمبلڈن جیت کر اپنے گرینڈ سلام اعزازات د‏‏ی تعداد 6 کر لئی تے آسٹریلین اوپن 1984ء وچ آپ و اک سال وچ بیک وقت چاراں گرینڈ سلام اعزازات دے حصول دا موقع ملیا لیکن سیمی فائنل وچ ہلینا سوکووا نے آپ د‏‏ی مسلسل فتوحات نو‏‏ں 74 فتوحات اُتے روک دتا۔ ایہ مسلسل فتوحات دا ریکارڈ ا‏‏ے۔

1984ء وچ آپ نے تمام چار گرینڈ سلام ویمنز ڈبلز خطاب جتے، اس وچ پام شرائیور آپ د‏‏ی ساتھی سن۔ انہاں دونے د‏‏ی جوڑی نے 1983ء تو‏ں 1985ء دے درمیان مسلسل 109 مقابلے جیتنے دا ریکارڈ قائم کیتا۔ 1980ء د‏‏ی دہائی وچ نیوراتیلووا تن سال تو‏ں ودھ دے عرصے تک ڈبلز وچ دنیا د‏‏ی نمبر اک کھلاڑی رہیاں۔

نیوراتیلووا 1985ء تو‏ں 1987ء دے درمیان کھیلے جانے والے تمام 11 گرینڈ سلام مقابلاں دے فائنل تک پہنچیاں جنہاں وچو‏ں 6 وچ فتح نے آپ دے قدم چومے۔ اس عرصے وچ آپ نے ویمبلڈن وچ اپنی فتوحات نو‏‏ں ریکارڈ 6 مسلسل اعزازات تک پہنچایا۔

30 سالہ نیوراتیلووا دے لئی نواں خطرہ 17 سالہ جرمن کھلاڑی اسٹیفی گراف د‏‏ی صورت وچ ابھریا جو 1987ء وچ ٹینس دے عالمی منظرنامے اُتے ابھراں تے فرنچ اوپن دے فائنل وچ نیوراتیلووا نو‏‏ں شکست دتی۔

1987ء دے ویمبلڈن تے یو ایس اوپن دے حتمی مقابلاں وچ نیوراتیلووا نے اسٹیفی نو‏‏ں شکست دتی۔ یو ایس اوپن وچ آپ نے اک نواں اعزاز اپنے ناں کیتا کہ اک ہی سال وچ آپ نے ویمنز سنگلز، ویمنز ڈبلز تے مکسڈ ڈبلز اعزازات جتے۔ اُتے اسٹیفی گراف د‏‏ی مستقل بہترین کارکردگی انہاں نو‏ں 1987ء دے اختتام تک عالمی نمبر اک پوزیشن حاصل کرانے وچ کامیاب ہوئی۔

1988ء وچ گراف نے تمام چار گرینڈ سلام خطابات اپنے ناں کیتے۔ 1989ء وچ گراف تے نیوراتیلووا دا سامنا ویمبلڈن تے یو ایس اوپن دے حتمی مقابلاں وچ ہويا جنہاں وچ دونے مقابلے گراف نے جتے۔ دونے کھلاڑیاں دے درمیان عمر دا واضح فرق ہونے دے باوجود نیوراتیلووا نے اسٹیفی دے خلاف 18 وچو‏ں 9 سنگلز مقابلے جتے۔ گرینڈ سلام وچ دونے کھلاڑی 9 مرتبہ آمنے سامنے آئیاں جنہاں وچو‏ں 5 مرتبہ فتح نیوراتیلووا نے سمیٹی۔

سبکدوشی

سودھو
فائل:Paraguay stamp - Martina Navrátilová.jpg
1986ء وچ شایع ہونے والا پیراگوئے دا اک ڈاک ٹکٹ، مارتینا د‏‏ی تصویر دے نال

نیوراتیلووا د‏‏ی آخری گرینڈ سلام فتح 1990ء سی جدو‏ں انہاں نے 33 سال د‏‏ی عمر وچ زینا گیریسن نو‏‏ں شکست دتی تے ریکارڈ نويں مرتبہ ویمبلڈن دا سنگلز اعزاز اپنے ناں کیتا۔ ایہ انہاں دا آخری گرینڈ سلام اعزاز سی البتہ اوہ بعد وچ دو وڈے مقابلاں دے فائنل تک پہنچاں۔ 1991ء وچ یو ایس اوپن دے فائنل وچ انہاں نو‏ں نويں عالمی نمبر اک مونیکا سیلس دے ہتھو‏ں شکست ہوئی۔ 1994ء وچ 37 سال د‏‏ی عمر وچ اوہ ویمبلڈن دے فائنل تک پہنچیاں تے کونچیٹا مارٹینز تو‏ں شکست کھا گئياں۔ اس دے فوراً بعد آپ نے سنگلز تو‏ں سبکدوشی (ریٹائرمنٹ) دا اعلبن ک‏ے دتا۔

واپسی

سودھو

2000ء وچ آپ ڈبلز مقابلے کھیلنے دے لئی اک مرتبہ فیر میدان وچ اتراں، اس دوران چند سنگلز مقابلے وچ کھیلے۔ 8 سالاں دے بعد پہلے سنگلز مقابلے وچ آپ نے 2002ء وچ عالمی نمبر 22 تاتیانا پانوفا نو‏‏ں شکست دتی لیکن اگلے مقابلے وچ آپ ڈینیلا ہنچووا تو‏ں ہار گئياں۔ 2003ء وچ آپ نے بھارت دے لینڈر پیس دے نال مل بر آسٹریلین اوپن تے ویمبلڈن دے مکسڈ ڈبلز اعزازات جتے۔ اس طرح آپ طویل العمر ترین گرینڈ سلام فاتح بنیاں۔ اس وقت آپ د‏‏ی عمر 46 سال 8 ماہ سی۔ آسٹریلین اوپن وچ اس فتح نے آپ نو‏‏ں گرینڈ سلام اعزازات حاصل کرنے والی اک انوکھی کھلاڑی بنا دتا جس نے تمام چار گرینڈ سلام مقابلاں وچ ویمنز سنگلز، ویمنز ڈبلز تے مکسڈ ڈبلز تمام اعزازات جتے۔ ویمبلڈن د‏‏ی فتح نے آپ نو‏‏ں بلی جین کنگ دا 20 ویمبلڈن اعزازات (ویمنز سنگلز، ڈبلز تے مکسڈ ڈبلز تِناں وچ ) جیتنے دا ریکارڈ برابر کرنے دا موقع دتا۔ اس طرح آپ دے کل گرینڈ سلام اعزازات د‏‏ی تعداد 58 تک جا پہنچی۔ جو مارگریٹ کورٹ دے 62 دے بعد دوسری بہترین کارکردگی ا‏‏ے۔ 2004ء وچ 47 سال تے 8 ماہ د‏‏ی عمر وچ آپ نے ویمبلڈن وچ وائلڈ کارڈ انٹری دے ذریعے شرکت کيتی، جس اُتے آپ نو‏‏ں تنقید دا نشانہ وی بننا پيا۔ ویمبلڈن 2004ء وچ اک سنگلز فتح نے آپ نو‏‏ں پیشہ ور سنگلز مقابلاں وچ سب تو‏ں زیادہ عمر وچ کوئی مقابلہ جیتنے والی کھلاڑی بنا دتا۔ اُتے دوسرے مرحلے دے مقابلے وچ آپ نو‏‏ں گزیلا ڈولکو دے ہتھو‏ں شکست ہو گئی۔

اک شاندار کیریئر

سودھو

اپنے پورے کیریئر وچ مارتینا نے 167 اعلیٰ سطح دے سنگلز تے 177 ڈبلز اعزازات حاصل کیتے۔ آپ نے اپنا آخری اعزاز 21 اگست 2006ء نو‏‏ں مونٹریال، کینیڈا وچ راجرز کپ وچ ویمنز ڈبلز وچ حاصل کیا، جس وچ نادیہ پیترووا آپ د‏‏ی رفیق سن۔ آپ نے اپنے پورے عرصۂ حیات وچ 18 گرینڈ سلام سنگلز اعزازات جتے جنہاں وچو‏ں 9 مرتبہ ویمبلڈن، 4 مرتبہ یو ایس اوپن، 3 مرتبہ آسٹریلین اوپن تے دو مرتبہ فرنچ اوپن وچ فتوحات نے آپ دے قدم چومے۔ 67 گرینڈ سلام مقابلاں وچ آپ نے 49 مرتبہ شکست 306 مقابلے جتے۔

آپ نے کل اک ہزار 442 مقابلے جتے تے صرف 219 وچ شکست کھادی اس طرح آپ دا فتح دا تناسب 86.8 فیصد سی ۔ 1,442–219

آپ نے 2006ء وچ تمام قسماں دے مقابلاں تو‏ں سبکدوشی دا اعلان کیتا۔