قراقم نہر ( روسی  : Каракумский канал , کاراکمسکی کانال ؛ ترکمن بولی : Garagum kanaly , گاراگم کانالی ؛ انگریزی  : Karakum canal ) ترکمانستان وچّ واقع اک سنچائی دی نہر ہے جو آمو دریا توں پانی لے کے اسنوں قراقم صحرا دے پار لے جاندی ہے ۔ اسدی لمبائی 1 ، 375 کلومیٹر ہے اتے ایہہ دنیا دی سبھتوں لمبی آبپاشی نہراں وچوں اک ہے ۔[۱] کاراکم نہر دا اساری کم سویت یونین دے زمانے وچّ سنّ 1954 وچّ شروع ہویا سی اتے 1988 وچّ ختم ہویا ۔ اسدے بناؤن توں بہت سی بنجر زمیناں اپجاؤ بنّ گئی اتے ترکمیناستان دے راجگڑھ اشک آباد وچّ پانی کیتی سوکھ ہو گئی ۔

ترکمانستان دے نقشے اتے کاراکم نہر ( Garagum Kanaly ) داوانوچّ آمو دریا توں شروع ہندی ویکھی جا سکدی ہے
Garagum Canal (lower right) and the Hanhowuz Reservoir, 2014. Click to enlarge.

نہر توں ہوئی ہانِی

سودھو

بدقسمتی نال قراقم نہر نوں بناؤن وچّ چنگی تکنیکاں دا استعمال نہیں کیتا گیا ۔ عامَ طور اتے موجودہ ویلے مکھ نہراں سیمینٹ دیاں بنیاں ہندیاں ہن تاںکِہ پانی ہیٹھاں اتے آسپاس دی دھرتی وچّ نہ چو جاوے ۔ اسدے بجائے قراقم نہر سدھے ریگستانی ریت وچّ کھودی ہوئی ہے اتے اسوچّ کوئی سیمینٹ دا استر نہیں لگا ۔ [۱]اس وجہ توں نہر دا لگبھگّ 50 ٪ پانی چو کر برباد ہو جاندا ہے ۔ اس توں نہر دے رسدے وچّ تالاب - جھیلاں بنّ گئیاں ہن جنہاں توں ہیٹھوں لون اتے آ جاندا ہے اتے زمین نوں کھارا کر دندا ہے ، جو ونسپتیاں - فصلاں لئی خراب ہے ۔ اسدے علاوہ آمو دریا توں پانی لین نال آمو وچّ اگے آؤن والا ارل سمندر اس پانی توں ونچھت رہِ جاندا ہے ۔ ارل سمندر سکّ رہا ہے اتے ہن اک بہت ہی بھیانک ماحول داعلاقہ بن گیا ہے ، جس وچّ اس نہر دا بہت ہتھ ہے ۔ [۲]

اہم شہر]]

سودھو

ایہ وی ویکھو

سودھو

حوالے

سودھو
  1. ۱.۰ ۱.۱ Facing global environmental change: environmental, human, energy, food, health and water security concepts, Springer, 2009, ISBN 978-3-540-68487-9, ... the Karakum Canal, the world's longest canal ... As the canal is not lined with cement, just dug into the desert sand, water losses through infiltration are enormous ...
  2. Turkmenistan: The Bradt Travel Guide, Paul Brummell, Bradt Travel Guides, 2006, ISBN 978-1-84162-144-9, ... The state of maintenance of the Kara Kum Canal is a cause for concern, and water efficiency is poor. heavy off-take from the Amu Darya has been one of the contributory factors in the gradual drying up of the Aral Sea ...