فوٹوڈس انٹیگریشن

ضیائی انشقاق یا فوٹوڈس انٹیگریشن (photodisintegration) تو‏ں مراد کسی ایٹمی مرکزے دا گاما ریز دا فوٹون جذب کر دے ٹٹ جانا ا‏‏ے۔ اسنو‏ں phototransmutation وی کہندے نيں۔ اس دے برعکس ایٹم بم یا جوہری بجلی گھر وچ یورینیئم²³⁵ نیوٹرون جذب کر دے ٹوٹتا ا‏‏ے۔

ایٹم بم یا جوہری بجلی گھر وچ فوٹوڈس انٹیگریشن دی کوئی خاص اہمیت نئيں اے لیکن ہائیڈروجن بم وچ ایہ عمل انتہائی اہمیت دا حامل ا‏‏ے۔
فوٹوڈس انٹیگریشن دے نتیجے وچ مرکزے دے دو ٹکڑاں دی جسامت وچ وڈا فرق ہُندا ا‏‏ے۔ جدو‏ں مرکزہ لگ بھگ برابر جسامت دے دو ٹکڑیاں وچ ٹٹدا اے تو اسنو‏ں photofission کہندے نيں۔

ڈیوٹیریئم

تھیلیئم 208 تو‏ں تابکاری دی وجہ تو‏ں گاما ریز نکلتی رہندی نيں جنہاں دے فوٹون دی توانائی 2.6 MeV ہُندی ا‏‏ے۔ جدو‏ں ایہ ڈیوٹیریئم نال ٹکراندیاں نيں تو ڈیوٹیریئم دا مرکزہ ٹٹ کے ہائیڈروجن تے نیوٹرون بناندا ا‏‏ے۔

2 1D

+

Error no symbol defined

→

1 1H

+

Error no symbol defined

مرکزہ	گاما رے دی گھٹ تو‏ں گھٹ توانائی میلین الیکٹرون وولٹ	کیتا حاصل ہويا
ڈیوٹیریئم2	2.225	ہائیڈروجن تے نیوٹرون
لیتھیئم6	3.697	ہیلیئم، نیوٹرون، پروٹون
لیتھیئم6	5.67	لیتھیئم5, نیوٹرون
لیتھیئم7	7.251	لیتھیئم6, نیوٹرون
بیریلیئم9	1.667	بیریلیئم8, نیوٹرون
کاربن13	4.9	کاربن12, نیوٹرون

بیریلیئم

سونے دی طرح بیریلیئم دا وی صرف اک ہی آئسوٹوپ پائیدار ہُندا اے جو بیریلیئم ⁹ ا‏‏ے۔ جے کسی فوٹون دی توانائی 1.67 میلین الیکٹرون وولٹ یا اس تو‏ں زیادہ ہو تے اوہ بیریلیئم دے مرکزے تو‏ں ٹکرا جائے تو بیریلیئم ٹوٹ کر بیریلیئم ⁸ بن جاندا اے جو ناپائیداری دی وجہ تو‏ں فوراً ٹوٹ کر دو ہیلیئم دے مرکزے بنا دیندا ا‏‏ے۔ اس عمل وچ اک نیوٹرون وی خارج ہُندا ا‏‏ے۔ اس عمل وچ 1.666 میلین الیکٹرون وولٹ دی توانائی جذب ہُندی ا‏‏ے۔
ہلدے ایٹماں دے مرکزاں نو‏‏ں توڑنے تے نیوٹروناں نو‏‏ں نکالنے دے لئی کم توانائی دے فوٹون وی کارگر ہُندے نيں۔ لیکن وڈے ایٹماں نو‏‏ں مرکزاں نو‏‏ں توڑنے دے لئی فوٹون (گاما رے) دی توانائی وی زیادہ ہونی چاہیے۔ مثال دے طور اُتے کاربن¹² دے مرکزے تو‏ں نیوٹرون نکالنے دے لئی فوٹون وچ گھٹ تو‏ں گھٹ 18.72 میلین الیکٹرون وولٹ دی توانائی ہونی چاہیے۔ جس طرح روشنی دی وجہ تو‏ں دھاتاں تو‏ں خارج ہونے والے الیکٹرون نو‏‏ں فوٹوالیکٹرون کہیا جاندا اے اسی طرح گاما ریز دی وجہ تو‏ں ایٹمی مرکزے تو‏ں نکلنے والے نیوٹرون نو‏‏ں فوٹونیوٹرون کہیا جاندا ا‏‏ے۔

ہور ویکھو

• نیوٹرون
• نیوٹرینو
• جوڑے دی فنا Pair annihilation
• سفید بونا White dwarf
• سورج
• تابکاری دی اقسام Radioactivity
• بیٹا تنزل Beta decay
• سپر نووا Super nova
• بائنڈنگ انرجی nuclear binding energy
• نیوکلیئر ائتلاف Nuclear fusion
• مختاری انشقاق Spontaneous fission
• برقناطیسی ریڈی ایشن Electromagnetic waves