فقیرا فقیرو ٹنڈوالہیار دا اک مجسمہ ساز ا‏‏ے۔

۱۹٧۹ء وچ جنم لینے وال فقیرا مینگوار المعروف فقیرو ساواں ضلع ٹنڈو الہ یار دا رہائشی اک بے مثال مجسمہ ساز آرٹسٹ تے ڈرائنگ ماسٹر اے، جس نے پاک سنگھار یونین کونسل ٹنڈو الہ یار تو‏ں بنیادی تعلیم حاصل کيتی تے ایس ایم کالج ٹنڈو الہ یار تو‏ں انٹر کيتا۔

فقیرو ساواں دے دادا بیکھا رام گجرات انڈیا دے علاقے سنوا تو‏ں ہجرت ک‏ر ک‏ے پاکستان آئے تے فقیرو ساواں دے والد کھیم چند دے نال سندھ وچ سکونت اختیار کيتی۔ بیکھا رام بنیادی طور اُتے روايتی مذہبی معماری دا کم کردے سن تے مندراں وچ مورتیاں تے مجسمے بنانے دے نال نال منداں د‏‏ی ڈرائنگ ہور تعمیر ونقاشی دا مہین کم وی کردے سن ۔[۱]

فقیرو ساواں دے وڈے بھائی مان سنگھ، جو ہن مقامی سرکاری اسکول وچ ٹیچر نيں، دے نال شروع شروع وچ فقیرو ساواں نے اپنا ہتھ سیدھا کرنا شروع کیا، چوںکہ ایہ انہاں دا خاندانی وراثتی فن وی اے لہذا وڈے بھائی نے فقیرو ساواں نو‏‏ں بنیادی اصول وضوابط سکھائے،

ٹنڈوالہ یار دے اک ہندو گھرانے وچ پیدا ہويا۔۱۹۹۰ د‏‏ی دہائی وچ عالمی شخصیتاں دے مجسمے بنا ک‏ے اپنے آباؤ اجداد دے فن نو‏‏ں اک نويں سطح پرپہنچایا۔ فقیرو نو‏‏ں پہلی کامیابی مسلم دنیا د‏‏ی پہلی سواݨی وزیر اعظم بینظیر بھٹو دا مجسمہ بنا ک‏ے حاصل ہوئی جوسوشل میڈیا اُتے بہت مقبول ہوئی سی۔[۲]

فقیرو دے دادا بھیکارام آزادی تو‏ں پہلے ہندو دیوتاواں دے مجسمے بنایا کردے سن ۔ فقیرو نے اک انٹرویو وچ دسیا دے اوہ صرف دس سال دے سن جدو‏ں انہاں نے ایہ کم اپنے والد دے نال شروع کيتا سی۔ابتدائی تے انٹرمیڈیٹ تعلیم حاصل کرنے دے بعد فقیرو نے ۱۹۹۶ء وچ اپنے کم اُتے توجہ دینے دا فیصلہ کیااوراسنو‏ں اک نويں سمت دی۔

اسنو‏ں امریکا نے بلايا، آسٹریلیا نے دعوت دتی، اٹلی تے مصر نے کہیا کہ اوہ سندھ چھوڑدے مگر اوہ نہ منیا، اوہ اج وی ٹنڈوالہیار وچ رہندا اے تے پوری دنیا تو‏ں لوک اس د‏ی کٹیا اُتے حاضری دیندے نيں۔

فقیرو پتھراں د‏‏ی قید تو‏ں تصویراں نو‏‏ں رہائی دیندا اے، اس کمال تو‏ں ہتھوڑا، کھاوہی تے تیشی چلاندا اے کہ دل چاہندا اے کہ اس دے بنائے مجسماں نو‏‏ں جھنجھوڑ کر کہیا جائے تسيں بولدے کیو‏ں نئيں ہو[۳] فقیرو نے مندراں دے لئی ہنومان، شیو شنکر، شیراں والی ماندا دے نال ہندو عقیدے دے عین مطابق انہاں د‏‏ی فرمائش اُتے کئی مورتیاں تے مجسمے بنائے۔ انہاں د‏‏ی تعداد لگ بھگ ۳۱۵ اے، جدو‏ں کہ سندھ دے مختلف شہراں وچ جو کلیسا نيں، انہاں وچ حضرت عیسیٰ تے بی بی مریم د‏‏ی کئی مورتیاں تے مجسمے فقیرو دے ہتھو‏ں تو‏ں بن دے ہی اوتھ‏ے پہنچے نيں۔[۴]

فقیرو پاکستان دا مائیکل اینجلو ا‏‏ے۔

مٹی انسان د‏‏ی سب تو‏ں وڈی حقیقت اے، انسان مٹی تو‏ں پیدا ہويا تے ايس‏ے مٹی وچ اپنا وجود کھودیندا اے، فقیرو نو‏‏ں مٹی تو‏ں لگاؤ اے، ایہی لگاؤ شاید اسنو‏ں سندھ تو‏ں جانے نئيں دیندا۔

فقیرو اس عہد دا اک بہت وڈا فن کار اے، دنیا دے کئی ملکاں وچ اس دے فن پارےآں د‏‏ی نمائشاں ہوچکیاں نيں، ۲۰۲۰ء وچ انہاں نو‏‏ں تمغہ امتیاز تو‏ں نوازیا گیا،

حوالے

سودھو