فرق بین الفراق
| مصنف | ابو منصور البغدادی |
|---|---|
| زبان | عربی |
| موضوع | عقیدہ |
تریخ اشاعت | ~1037 عیسوی |
| صفحات | 366ھ |
| متن | [[s:{{{Wikisource}}}|فرق بین الفراق]] ویکی ماخذ اُتے |
تعارف
سودھوفرق بین الفراق شافعی عالم ابو منصور بغدادی (متوفی ۱۰۳۷ عیسوی) دی اک کتاب اے جو اسلام وچ مختلف فرقےآں تے فرقےآں دے نظریاتی موقف نوں بیان کردی اے۔ [۱] مسلم امہ دی ۷۳ فرقےآں وچ تقسیم دے حوالے توں حدیث دی وضاحت دے طور اُتے لکھی گئی، کتاب حدیث دی وضاحت کردی اے، ۷۲ "گمراہ" فرقےآں دے مختلف عقائد نوں بیان کردی اے تے مصنف دے مطابق، آرتھوڈوکس سنی اسلام دے عقائد دی وضاحت کردے ہوئے ختم ہُندی اے۔ ، ۱۵ پوائنٹس وچ ۔ [۱] اس کتاب وچ انہاں فرقےآں دے نظریاتی موقف نوں وی بیان کيتا گیا اے جنہاں نوں حدیث دے تحت شامل نئيں سمجھیا جاندا۔ [۱]
حدیث
سودھویہودی ۷۱ فرقےآں وچ بٹے ہوئے نيں تے عیسائی ۷۲ فرقےآں وچ بٹے ہوئے نيں تے میری امت ۷۳ فرقےآں وچ بٹ جائے گی۔
۷۲ فرقے
سودھوکتاب دے اس حصے نوں ۸ حصےآں وچ تقسیم کيتا گیا اے تے اس طرح تقسیم کيتا گیا اے: [۱]
- رافضیاں دے اقوال دی وضاحت
- خوارج دے اقوال دی وضاحت
- معتزلہ تے قادریہ دے اقوال دی وضاحت
- دراریہ، بکریہ تے جہمیہ دے اقوال دی وضاحت
- کریمیہ دے اقوال دی وضاحت
- متعدد فرقےآں وچ پائے جانے والے انتھروپمورفسٹ دی آراء دی وضاحت جنہاں دا اساں ذکر کيتا اے۔
- مرجع دے اقوال دی وضاحت
- نجاریہ دے اقوال دی وضاحت
ہر حصے دے تحت متعدد فرقےآں دا خاکہ پیش کيتا گیا اے۔ [۱]
آرتھوڈوکس فرقہ
سودھوکتاب ۱۵ نکات وچ آرتھوڈوکس سنی اسلام دے عقائد دی وضاحت دے نال ختم ہُندی اے۔ ایہ نکات کئی مضامین اُتے محیط نيں۔ [۱]
کائنات
سودھوابو منصور لکھدے نيں کہ آرتھوڈوکس فرقہ تصدیق کردا اے، "حقیقت تے علم، خاص طور اُتے تے عام طور پر"۔ اوہ ایہ وی لکھدے نيں کہ ایہ کائنات دی تخلیق، اس دے ایٹماں تے حادثات دے بارے وچ علم دی تصدیق کردا اے۔ خدا دونے دا خالق اے۔ [۲]
خدا دی صفات
سودھوابو منصور نے خدا دے متعلق آرتھوڈوکس فرقے دے مختلف عقائد دا خاکہ پیش کيتا۔ [۳]
رسول تے انبیاء
سودھوابو منصور نے نبوت دی صداقت تے اس دے اوصاف دے بارے وچ آرتھوڈوکس فرقے دا موقف بیان کيتا اے۔ اوہ انبیاء تے مرسلین دے درمیان فرق وی بیان کردا اے۔ [۴]
مسلماناں دا اجماع
سودھوابو منصور مختلف نکات دا خاکہ پیش کردے نيں جنہاں اُتے انہاں دے خیال وچ امت مسلمہ متفق اے۔ [۵]
آخرت
سودھوابو منصور مختلف واقعات دا خاکہ پیش کردے نيں جنہاں دی تصدیق آرتھوڈوکس فرقے نے دی اے کہ مستقبل وچ رونما ہون گے، جداں کہ جنت تے جہنم دی لازوالیت۔ [۶]
خلافت
سودھووہ نبی صلی اللہ علیہ وسلم دے بعد ابوبکر صدیق دی [خلافت] دی تصدیق کردے نيں … اوہ عثمان دی وفاداری دی تصدیق کردے نيں تے جو وی اسنوں کافر کہندا اے اس توں پرہیز کردے نيں۔ اوہ علی دی خلافت نوں اس دے زمانے وچ تسلیم کردے نيں۔ اوہ علی دیاں جنگاں وچ حق دا فیصلہ کردے نيں … تے اوہ دعوی کردے نيں کہ طلحہ تے الزبیر نے توبہ دی تے علی دے خلاف جنگ توں دستبردار ہو گئے … الصفین دے بارے وچ اوہ کہندے نيں کہ حق علی دی طرف سی، جدوں کہ مو عویہ تے اس دے حامیاں نے اک ایسی تاویل دے ذریعے اس اُتے ظلم کيتا جس دے نتیجے وچ اوہ گنہگار ہوئے لیکن بدعتی نئيں ہوئے۔