فاطمہ بیگم (سیاستدان)

فاطمہ بیگم (سیاستدان)
تاریخ پیدائش	11 فروری 1890
وفات	سنہ 1958 (67–68 سال)  لہور
والد	محبوب عالم (صحافی)
عملی زندگی
پیشہ	سیاست دان

فاطمہ بیگم (۱۱ فروری 1890 – ۱۹۵۸) پاکستان تحریک دی اکّ اہم آگوُ عورت اے۔

شروعاتی جیون اتے سکھیا

اس دا جم لاہور دے اکّ نیک پروار وچ ہویا سی۔ اوہ منشی مولوی محبوب عالم دی دھی سی، جو پیسہ اخبار دا مالک سی، جو صرف اکّ پیسہ قیمت لئی مشہور سی۔

فاطمہ بیگم نے اپنی مڈھلی سکھیا گھر وچ حاصل کیتی اتے پنجاب یونیورسٹی توں اپنی ماسٹر ڈگری پوری کرن لئی چلی گئی۔ پھر اوہ لیڈی میکلاگن سکول وچ استاد بن گئی۔

سماجی اتے سیاسی سرگرمیاں

۱۹۰۹ وچ، اوہ شریف بی بی عورتاں لئی اکّ پندرواڑے میگزین دی اڈیٹر سی۔ ۱۹۰۸ وچ، عورتاں دی اسلامک ایسوسی ایشن دا قیام کیتا گئی سی۔ بیگم میاں محمد شپھی اس دی پہلی پردھان سی اتے فاطمہ بیگم جنرل سیکٹری۔ ۱۹۲۱ وچ، اسدا ویاہ ہزارا دے اکّ معزز پروار وچ ہویا سی۔ پر کجھ سالاں بعد ہی اس دے شوہر دی موت ہو گئی اتے اوہ لاہور وچ پیکے گھر واپس آ گئی۔ اسنوں ممبئی نگر نگم دی آنریری انسپیکٹر نامزد کیتا گیا سی۔

اس توں ترنت بعد، قائد اعظم محمد علی جناح دی صلاح 'تے، اسنے آل-انڈیا مسلم لیگ دے لوگو دا درجہ ودھاؤن لئی لاہور دا دورہ کیتا۔ اوہ پہلاں ہی آل-انڈیا مسلم لیگ، ممبئی دے لیڈیز ونگ لئی کم کر رہی سی۔ اوہ خاتون (میگزین) ناں دے ہفتہ واری میگزین وی چھاپدی سی۔ اس میگزین وچ مذہبی، سماجی، تعلیمی اتے ساہتی موضوع لئے جاندے سی۔ اوہ انجمن-اے-خواتین اسلام , آل انڈیا وومینز کانفرنس اتے آل-انڈیا مسلم لیگ سمیت کئی سماجی اتے سیاسی سنگٹھناں وچ سرگرم ہو گئی۔ اوہ مسلم لیگ اتے قائد اعظم محمد علی جناح دی وچاردھارا دا پرچار کردی سی۔

۱۹۳۷ وچ فاطمہ بیگم سیاسی سرگرمیاں اتے عوامی خلاف وچ شامل ہون لئی بمبئی توں لاہور واپس آ گئی۔ اوہ بھارتی مسلماناں دے مڑ-جاگرن اتے پنجاب، صوبہ سرحد اتے بہار دیاں عورتاں وچ سیاسی جاگروکتا پیدا کرن وچ بہت سرگرم سی۔ اوہ لاہور جناح اسلامیہ کالج فار گرلز دی بانی-پرنسپل سی۔ ایہہ کالج اس دیاں سرگرمیاں دا مکھ مرکز سی اتے مسلم لیگ دیاں عورتاں نوں اعزاز دین دا مکھ نقطہ سی۔ ہر روز سویرے فاطمہ بیگم مٹیاراں نوں مخالف کردی اتے پاکستان تحریک وچ اوہناں دیاں ذمہ واریاں بارے دسدی۔

۱۹۴۰ وچ، اسنے سالانہ آل-انڈیا مسلم لیگ کنووکیشن دا پربندھ کیتا۔ لاہور وچ ایہہ سارا کم کرن توں بعد، اسنے شمال مغربی سرحدی صوبے وچ جان دا فیصلہ کیتا۔ ۱۹۴۳ وچ، اوہ پشاور گئی اتے آل-انڈیا مسلم لیگ دے جھنڈے ہیٹھ مسلم عورتاں نوں اکٹھا کرنا شروع کر دتا۔ جدوں بنگال وچ دور اتے صحت دی بہت ماڑی حالت سی، اسنے اپنے ساتھیاں نال دکھی لوکاں نوں غذا اتے دوائیاں ونڈن لئی کم کیتا۔ ۱۹۴۶ وچ، جدوں مسلماناں دا مکمل پدھر 'تے قتل عام ہویا، اوہ متأثر پریواراں نوں دلاسہ دین اتے دیکھ-بھال کرن اتے بیواواں اتے بچیاں دی مدد کرن لئی گئی۔ بھارتی صوبائی چوناں، ۱۹۴۶ توں پہلاں، اسنے ہور اگھیاں مسلم عورتاں دے نال، عورتاں نوں پاکستان لئی ووٹ پاؤن لئی متأثر کرن لئی پورے پنجاب وچ پرچار کیتا۔ ۱۹۴۷ وچ، پاکستان دے تشکیل توں بعد، اسنے بھارت توں آؤن والے پناہگیراں دے بحالی لئی کم کیتا۔ اس توں بعد اوہ مسلم لیگ دی صوبائی پردھان بنی۔

موت اتے وراثت

۱۹۵۸ وچ فاطمہ بیگم دی موت ہو گئی اس نوں برطانوی ہند وچ پہلی عورت مسلم صحافی ہون دا مان ملیا سی۔ پاکستان دی آزادی توں پہلاں اتے بعد وچ مسلم عورتاں نے اہم کردار نبھائی۔ پاکستان دی ریسرچ سوسائٹی دے جرنل توں فاطمہ بیگم 'تے اک کھوج پتر ایہہ کہہ کے اوہناں دیاں سیواواں نوں شردھانجلی بھیٹ کردا اے، "ایہہ سرکھیت ڈھنگ نال سٹہ کڈھیا جا سکدا ہے کہ جیکر فاطمہ بیگم ورگے گھٹّ انجان پر وفادار اتے نرسوارتھ ورکر مسلم لیگ اتے قائد اعظم محمد علی جناح نوں مہیا نہ ہندے، تاں پاکستان دی سرجنا دور دا کم سی۔"

حوالے