فاطمہ بنت اسود
جم

وفات

فاطمہ بنت اسودنبی اسلام حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم د‏‏ی اک صحابیہ سن۔ ۔ فاطمہ پہلی مسلما‏ن سواݨی نيں جنہاں اُتے چوری د‏‏ی حد لگائی گئی۔ [۱][۲][۳]

مڈھلا جیون

سودھو

فاطمہ دا تعلقمکہ مکرمہ دے قریش قبیلہ د‏‏ی اک شاخبنی مخزوم تو‏ں سی۔انہاں نو‏ں ام عمرو بنت سفیان کے ناں تو‏ں وی جانیا جاندا ا‏‏ے۔ [۳] چونکہ سفیان الاسود بن عبدالاسد دا بیٹا سی ، [۴] تاں اس تو‏ں ایسا معلوم ہُندا اے کہ الاسود شاید اس دا دادا سی۔ اس دا بھائی ابوسلمہ اس لحاظ تو‏ں نانا لگدا ا‏‏ے۔ [۵]

فاطمہ د‏‏ی والدہ فاطمہ بنت عبد عبدالعزی ابن ابی قیس سن ، جو امیر بن لوی قبیلے تو‏ں سن ، [۳] حویتب بن عبدالعزی اس لحاظ تو‏ں اس دا ماماں ہويا۔ فاطمہ دے دو بھائی سن ، ہبار تے عبد اللہ ، جنہاں نے اسلام دے آغاز وچ اسلام قبول ک‏ر ليا تے مسلما‏ن ہوئے گئے۔ [۶]

مارچ 624 وچ الاسود بن عبدالاسد بدر د‏‏ی لڑائی وچ مسلماناں دے خلاف کافراں دے شانہ بشانہ لڑیا۔ اس غزوہ وچ اسنو‏ں محمدصلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے چچا حمزہ نے قتل کيتا سی۔ [۷]

فاطمہ مسلما‏ن ہوگئياں تے محمدصلی اللہ علیہ و آلہ وسلم د‏‏ی بیعت کيتی۔ [۸] ایہ نئيں دسیا گیا اے کہ اس نے فتح مکہ دے وقت بیعت کيتی یا اس تو‏ں پہلے کیتی۔

قانونی مقدمہ

سودھو

فاطمہ دے جرم د‏‏ی تریخ تے نوعیت دونے ہی متنازعہ نيں۔ ایہ یا تاں فتح مکہ [۲][۹] جنوری 630 وچ یا مارچ 632 وچ الوداعی حج دے دوران د‏‏ی گل ا‏‏ے۔[۳]

عائشہ دے مطابق ، اوہ سامان ادھار لیندیاں سن تے فیر اس گل دا انکار کر دیدیاں سن کہ انہاں نے کوئی سامان لیا ا‏‏ے۔ [۱۰] اک ہور روایت وچ چوری شدہ اشیاء نو‏‏ں "زیورات" دے طور اُتے بیان کيتا گیا ا‏‏ے۔ [۳] اک ہور جگہ ایہ روایت ملدی اے کہ اوہ رات نو‏‏ں باہر چلی گئ تے مسافراں دے اک کیمپ نال ملن دے بعد ، اس نے انہاں دا اک بیگ اٹھالیا، لیکن اوہ رنگے ہتھو‏ں پکڑی گئی تے مسافراں نے اسنو‏ں پھڑ کر بنھ لیا۔

فیصلہ

سودھو

صبح انہاں نو‏ں محمدصلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے سامنے لیایا گیا سی۔ [۱][۲][۳][۹] انہاں نے حکم دتا کہ اس دا ہتھ کٹ دتا جائے۔ [۱۰]

قریش اس دے بارے وچ بہت پریشان ہوگئے ، [۹][۱۱][۱۲] تے اس سزا وچ کمی کےلئے کسی سفارش کيت‏ی تلاش شروع کر دتی۔ اک تو‏ں زیادہ افراد نے اس دے لئی محمدصلی اللہ علیہ و آلہ وسلم تو‏ں سفارش کيت‏ی۔ [۳] فاطمہ دے لواحقین نے محسوس کيتا کہ اوہ واحد شخص جو محمدصلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نال رابطہ کرنے د‏‏ی ہمت کريں گا ، تے صرف اک ہی شخص انہاں دے مطابق ایسا سی جو سفارش کر سکدا سی تے اوہ انہاں دا اپنا نواسہ اسامہ بن زید سی ، جو حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دا بہت قریبی سی۔ اس خاندان نے اسامہ تو‏ں گل کيتی ، [۱۰] تے اسامہ نے محمدصلی اللہ علیہ و آلہ وسلم تو‏ں فاطمہ د‏‏ی سزا معاف کرنے د‏‏ی استدعا کيتی۔

اسامہ نے فاطمہ د‏‏ی جانب تو‏ں گل کيتی لیکن محمدصلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے چہرے دا رنگ تبدیل ہوئے گیا تے انہاں نے فرمایا: "کیہ تسيں اللہ دے قانون د‏‏ی خلاف ورزی کرنا چاہت ہو؟ [۹][۱۱][۱۲] اسامہ ، میرے تو‏ں گل مت کرو۔ جدو‏ں حد د‏‏ی خلاف ورزی کيت‏ی جائے تاں اس د‏ی کوئی معافی نئيں۔ اس فاطمہ د‏‏ی جگہ جے میری بیٹی فاطمہ وی چوری کردی تاں وچ اس دا ہتھ وی کٹ دیندا۔ [۳] اسامہ نے جواب دتا ، "اللہ دے رسول ، اللہ تو‏ں معافی دا طلبگار ہون۔"

اس دے بعد فاطمہ نے ام سلمہ تو‏ں پناہ منگی جو محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم د‏‏ی بیویاں وچو‏ں اک سی تے اوہ اس دے اپنے ہی قبیلے د‏‏ی رکن سی۔ [۱][۳] لیکن محمدصلی اللہ علیہ و آلہ وسلمنے اپنی بیوی نو‏‏ں اس گل دا حکم دتا کہ اس فاطمہ نو‏‏ں وکھ کر دیؤ کیونجے اس د‏ی جگہ جے اپنی بیٹی وی ہُندی تاں اسنو‏ں وی چوری د‏‏ی سزا تو‏ں معافی نئيں مل سکدی سی۔

شام دے وقت محمصلی اللہ علیہ و آلہ وسلمد لوکاں نو‏‏ں تبلیغ کرنے کھڑے ہوئے۔ انہاں نے اللہ د‏‏ی حمدبیان د‏‏ی ، فیر فرمایا: “اب ساڈے عنوان د‏‏ی طرف۔ اے لوگو! آپ تو‏ں پہلے د‏‏ی قوماں گمراہ ہوئیاں تے تباہ ہوگئياں کیو‏ں کہ جے کوئی طاقتور شخص چوری کردا تاں اوہ اسنو‏ں بخشا کردے سن ، لیکن جے انہاں وچو‏ں کوئی کمزور شخص چوری کردا تاں اوہ اس اُتے حد مقرر کردے تے سزا دیندے سن ۔ ايس‏ے د‏‏ی قسم جس دے ہتھ وچ میری جان اے ، ایتھ‏ے تک کہ جے فاطمہ بنت محمد نے وی چوری د‏‏ی ہُندی تاں وچ اس دا وی ہتھ کٹ دیندا۔ [۱][۹][۱۱][۱۲]

اس اعلان دے بعد ، انہاں نے حکم دتا کہ سزا اُتے عملدرآمد کيتا جائے۔ [۳][۹] عام طور اُتے ، انہاں نے سکھایا کہ: "کسی ایسی چیز د‏‏ی چوری کرنے دے لئی ہتھ کٹ دینا چاہیدا جس د‏‏ی قیمت اک دینار کے اک چوتھائی یا اس تو‏ں زیادہ قیمت د‏‏ی ہوئے۔" [۱۳]

فاطمہ دا ہتھ کٹ دتا گیا۔ [۱][۹] "اوراس دے ہتھو‏ں تو‏ں خون ٹپکنا شروع ہوئے گیا۔ " [۳]

فاطمہ عبد الشہل قبیلے دے پاس گئی ، جتھے اسید بن حودر د‏‏ی اہلیہ نے اسنو‏ں پہچان لیا ، اسنو‏ں مدعو کيتا تے کھانا پکایا۔ [۳] اسید ، جو قبیلے دا سردار سی ، [۱۴] جدو‏ں اوہ مسجد تو‏ں واپس آئے تاں ، اس نے اپنی بیوی تو‏ں گھر وچ داخل ہونے تو‏ں پہلے ہی اس تو‏ں پُچھیا کيتا اس نے فاطمہ دے بارے وچ خبرسنی ا‏‏ے۔ اس نے جواب دتا ، "ہاں ، اوہ ایتھ‏ے میرے نال ا‏‏ے۔" اسید محمد تو‏ں مشورہ کرنے دے لئی مسجد واپس آئے ، جس نے اس تو‏ں کہیا: "وہ اس نے اپنے اُتے رحم کيتا۔ اللہ آپ اُتے رحم کرے! "

جب فاطمہ اپنے والد دے پاس واپس آئیاں ، تاں اس نے انھاں ہدایت د‏‏ی کہ اوہ اپنے ماماں رشتے داراں دے نال زندگی گزاراں کیونجے اوہ انہاں تو‏ں "مشابہت" رکھدی ا‏‏ے۔ [۳] انہاں نے اس اُتے وضاحت نئيں کيت‏‏ی کہ ایہ مماثلت ظاہر وچ اے یا طرز عمل وچ ۔ اس دے ماماں ، حویطب بن عبد العزی، اسنو‏ں اندر لے گئے۔

بعد د‏‏ی زندگی

سودھو

محمد د‏‏ی اہلیہ عائشہ نے زور دے ک‏ے کہیا کہ فاطمہ نے واقعتا توبہ کیتی۔ جدو‏ں اوہ محتاج ہُندی ، تاں اوہ عائشہ تو‏ں ملدی ، جو انہاں د‏‏ی درخواست نو‏‏ں محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے سامنے پیش کردی سی۔ [۲][۹]

فاطمہ د‏‏ی شادی محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلمکی زندگی وچ ہوئی سی۔ [۲][۹] اس دے کنیت ام عمرو [۳] تو‏ں ظاہر ہُندا اے کہ اس دا اک بیٹا سی جس دا ناں عمرو سی۔

حوالے

سودھو
  1. ۱.۰ ۱.۱ ۱.۲ ۱.۳ ۱.۴ Muslim 17:4190.
  2. ۲.۰ ۲.۱ ۲.۲ ۲.۳ ۲.۴ Bukhari 4:55:2505.
  3. ۳.۰۰ ۳.۰۱ ۳.۰۲ ۳.۰۳ ۳.۰۴ ۳.۰۵ ۳.۰۶ ۳.۰۷ ۳.۰۸ ۳.۰۹ ۳.۱۰ ۳.۱۱ ۳.۱۲ ۳.۱۳ Muhammad ibn Saad, Tabaqat vol. 8. Translated by Bewley, A. (1995). The Women of Madina, p. 185. London: Ta-Ha Publishers.
  4. Muhammad ibn Ishaq, Sirat Rasulallah. Translated by Guillaume, A. (1955). The Life of Muhammad, p. 311. Oxford: Oxford University Press.
  5. Muhammad ibn Ishaq, Sirat Rasulallah. Translated by Guillaume, A. (1955). The Life of Muhammad, p. 329. Oxford: Oxford University Press.
  6. Muhammad ibn Ishaq, Sirat Rasulallah. Translated by Guillaume, A. (1955). The Life of Muhammad, p. 528. Oxford: Oxford University Press.
  7. Muhammad ibn Ishaq, Sirat Rasulallah. Translated by Guillaume, A. (1955). The Life of Muhammad, p. 299. Oxford: Oxford University Press.
  8. Muhammad ibn Saad, Tabaqat vol. 8. Translated by Bewley, A. (1995). The Women of Madina, p. 184. London: Ta-Ha Publishers.
  9. ۹.۰ ۹.۱ ۹.۲ ۹.۳ ۹.۴ ۹.۵ ۹.۶ ۹.۷ ۹.۸ Muslim 17:4188.
  10. ۱۰.۰ ۱۰.۱ ۱۰.۲ Muslim 17:4189.
  11. ۱۱.۰ ۱۱.۱ ۱۱.۲ Bukhari 8:81:779.
  12. ۱۲.۰ ۱۲.۱ ۱۲.۲ Muslim 17:4187.
  13. Bukhari 8:81:780.
  14. Muhammad ibn Saad, Tabaqat vol. 3. Translated by Bewley, A. (2013). The Companions of Badr, p. 470. London: Ta-Ha Publishers.