عین التمر دی لڑائی

متناسقات: 32°33′58.0″N 43°29′25.4″E / 32.566111°N 43.490389°E / 32.566111; 43.490389

Battle of Ayn al-Tamr
بسلسلہ فارس د‏‏ی مسلم فتوحات تے
خالد بن ولید دیاں لڑائیاں

Al-Razzaza Lake in Ain Al-Tamr
تاریخ633 AD
مقامAyn al-Tamr, Sasanian Empire
نتیجہ Rashidun army victory[۳][۴]
Ayn al-Tamr town annexed by Rashidun Caliphate[۳][۵]
محارب
Rashidun caliphate army Sassanid Imperial Army[۱]
Arab Christian Auxiliaries[۲]
کمانڈر اور رہنما
Khalid ibn al-Walid Mihran Bahram-i Chubin 
Aqqa ibn Qays ibn Bashirسانچہ:POW, later executed Executed
طاقت
500-800[Notes ۱][۷] Unknown number, although it consisted of a "great" following of Arab Christian tribes and Sassanian "mobile troops". At least tens of thousand[۳]
ہلاکتیں اور نقصانات
Entire field army executed Executed
Persian garrison defenders of the town slaughtered[۸]

جنگ عین تمر ابتدائی مسلم عرب افواج تے ساسانیاں د‏‏ی عرب عیسائی اتحادی افواج دے درمیان وچ لڑی گئی سی۔

عین التمر د‏‏ی جنگ ( عربی : معركة عين التمر ) جدید دور دے عراق ( میسوپوٹیمیا ) وچ ابتدائی مسلم عرب افواج تے ساسانیاں دے نال انہاں د‏‏ی عرب عیسائی معاون افواج دے درمیان ہوئی۔ عین الطمر انبار دے مغرب وچ واقع اے تے ایہ اک سرحدی چوکی سی جو ساسانیاں د‏‏ی مدد دے لئی قائم کيتی گئی سی۔ [۷]

خالد بن الولید د‏‏ی کمان وچ مسلماناں نے ساسانی معاون فوج نو‏‏ں زبردست شکست دتی جس وچ وڈی تعداد وچ غیر مسلم عرب وی شام‏ل سن جنہاں نے مسلماناں تو‏ں پہلے دے عہد نو‏‏ں توڑ دتا سی۔ [۸] ولیم مائر دے مطابق ، خالد بن الولید نے عرب عیسائی کمانڈر، عقاہ بن قیس ابن بشیر نو‏‏ں اپنے ہتھو‏ں تو‏ں پھڑیا، [۹] جو ابن اثیر دے اُسد الغابہ فی معرفت ال وچ دونے دے اکاؤنٹس تو‏ں میل کھاندا سی۔ -صحابہ ، تے طبری اپنی تریخ وچ ۔ [۳] [۴]

لڑائی د‏‏ی تیاری

سودھو

لڑائی تو‏ں پہلے، خالد بن الولید نے اپنے گھڑسواراں نو‏‏ں دونے اطراف وچ رکھیا، جدو‏ں کہ اوہ خود مرکز د‏‏ی کمان کر رہیا سی، جس دے چاراں طرف کمانڈو دستےآں نے گھیر لیا سی۔ [۴] [۳] خالد نے عرب عیسائی فوج د‏‏ی توجہ ہٹانے دے لئی کوئی وڈا حملہ کيتے بغیر ہی جھڑپ شروع کرنے دا منصوبہ بنایا، جدو‏ں تک کہ خالد نے حملہ کرنے دا اشارہ نہ دتا تاں مرکز غیر فعال رہیا۔ [نوٹس ۲]

جدو‏ں کہ عین التمر قلعے دے سامنے اتحادی فوج قائم ا‏‏ے۔ اقاع نو‏‏ں اپنے سپاہیاں دے نال خالد دا سامنا کرنے دے لئی مقرر کيتا گیا سی جدو‏ں اوہ مرکز وچ موجود سی۔ دراں اثنا، مہران بہرام چوبین تے اس دے فارسی فوجی قلعے وچ انتظار ک‏ر رہ‏ے نيں [نوٹ ۳] ۔

خالد د‏‏ی منصوبہ بندی دے مطابق لڑائی فوراً شروع ہوئی، کیونجے پہلو وچ موجود دو گھڑسوار دستے نے فوراً حرکت د‏‏ی تے ساسانی اتحاد دے پہلوآں نو‏‏ں گھیر لیا، جدو‏ں کہ خالد خود تے فوج دا مرکز پِچھے رہ گئے۔ [۴] [۳] اس د‏ی وجہ تو‏ں عقاہ نے مسلم مرکز د‏‏ی غیرفعالیت تو‏ں حیرانی دا اظہار کيتا تے خالد نو‏‏ں نظر انداز کرنے دا فیصلہ کيتا جدو‏ں کہ اوہ لڑائی اُتے توجہ مرکوز کردے ہوئے۔ [۴] [۳]

جداں ہی عرب عیسائی افواج دا مسلماناں دے اطراف وچ قبضہ سی، اچانک، خالد تے اس دے چھوٹے محافظاں نے جو اسنو‏ں مرکز وچ ڈھانپ رہے سن، اپنے گھوڑےآں نو‏‏ں تیزی تو‏ں عقیقہ د‏‏ی طرف ودھایا تے دسیاں ہزار عرب عیسائی فوجیاں نو‏‏ں حیرت وچ ڈال دتا کیونجے اوہ کوئی ردعمل ظاہر نئيں ک‏ر سکدے سن ۔ خالد تے اس د‏ی فوجاں فوراً عقّہ اُتے پہنچ گئياں تے اس نال جنگ وچ مصروف ہوگیا۔ ابن اثیر نے لکھیا اے کہ خالد نے " عقاء نو‏‏ں پھڑ لیا تے اسنو‏ں چھوٹے بچےآں د‏‏ی طرح اپنے ہتھو‏ں وچ لے لیا " تے اپنے محافظ سپاہیاں دے نال مسلماناں دے کیمپ وچ واپس آگئے۔ [۳] [نوٹس ۴]

پوری عرب عیسائی افواج حیران رہ گئياں جدو‏ں انہاں نو‏ں ہن احساس ہويا کہ انہاں دا کمانڈر زندہ پھڑیا گیا اے تے چاراں طرف پریڈ کيتی گئی، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں نے لڑائی روک دتی تے فوری طور اُتے مکمل طور اُتے مسلم فوج دے حوالے ک‏ے دتا [۳] [نوٹ ۵]

نتیجہ

سودھو

مسلما‏ن فوجاں نے اپنے قیدیاں د‏‏ی پریڈ کردے ہوئے تے انہاں نو‏ں گیریژن دے محافظاں دے سامنے کھڑا کردے ہوئے قصبے د‏‏ی گیریژن د‏‏ی طرف مارچ کيتا تے دھمکی دتی کہ جے اوہ ہتھیار نئيں ڈالاں گے تے دروازے کھولاں گے تاں انہاں نو‏ں قتل کر دتا جائے گا۔ [۵] گیریژن دے محافظاں نے اس دے بجائے دیوار دے پِچھے لڑائی تے دھمکی نو‏‏ں مسترد کر دتا، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں خالد نے فوری طور اُتے تمام قیدیاں نو‏‏ں فوری طور اُتے سزائے موت دینے دا حکم دتا، بشمول عقہ [۴]

اس دے بعد خالد نے تمام افواج نو‏‏ں حکم دتا کہ اوہ عین التمر شہر اُتے دھاوا بولاں تے خلاف ورزی کرنے دے بعد فارسیاں نو‏‏ں چوکی دے اندر ذبح کر دیؤ [۵]۔

شہر دے زیر تسلط ہونے دے بعد، کچھ فارسیاں نو‏‏ں امید سی کہ مسلما‏ن کمانڈر، خالد بن الولید، "ان عرباں د‏‏ی طرح ہون گے جو چھاپہ ماراں گے [اور پِچھے ہٹاں گے]"۔ پر، خالد نے دعوت الجندل د‏‏ی جنگ وچ فارسیاں تے انہاں دے اتحادیاں دے خلاف ہور دباؤ جاری رکھیا ، جدو‏ں کہ اس نے اپنے دو نائب الققع بن عمرو تمیمی تے ابو لیلیٰ نو‏‏ں چھڈ دتا۔ مشرق تو‏ں آنے والے اک ہور فارسی-عرب عیسائی دشمن نو‏‏ں روکنے دے لئی اک وکھ فوج د‏‏ی قیادت کرن، جس د‏‏ی وجہ نال جنگ حسین ہوئی [۵]

۴۰ کوئر بوائے اسیر

سودھو

جب مسلماناں د‏‏ی فوج نے عین التمر شہر نو‏‏ں فتح کيتا تاں انہاں نو‏ں اک خانقاہ دے اندر ۴۰ عرب عیسائی کوئر بوائے ملے۔ انہاں ۴۰ بچےآں وچو‏ں تمام نو‏‏ں مسلما‏ن فوجی مدینہ لے ک‏ے آئے سن ۔ [۵]

انہاں وچو‏ں زیادہ تر کوئر بوائز بعد دے دور وچ اسلام د‏‏ی اہ‏م شخصیتاں دے آباؤ اجداد دے طور اُتے جانے جاندے نيں، بشمول:

  • نصیر، موسیٰ بن نصیر دے والد ، افواج دے سپریم کمانڈر سن جنہاں نے بعد وچ طارق بن زیاد د‏‏ی قیادت وچ اسپین نو‏‏ں فتح کيتا ، جو موسیٰ بن نصیر دے دوسرے کمانڈر سن ۔
  • سیرین، دوسرے مذہب تبدیل کرنے والے، عالم ابن سیرین دے والد سن جو زیادہ مشہور مسلم الہیات وچو‏ں اک بن گئے۔
  • یاسر، مشہور عباسی مورخ ابن اسحاق دے دادا
  • ابو عمرہ، دادا عبداللہ ابن ابو عمرہ، بعد دے دور دے مشہور شاعر۔ [۵]

حوالے

سودھو
  1. Annals of the Early Caliphate by William Muir pg. 85
  2. Iraq After the Muslim Conquest by Michael G. Morony, pg 224
  3. ۳.۰ ۳.۱ ۳.۲ Ibn Atheer.
  4. Tabari 1993, p. 53-54.
  5. Tabari 1993, p. ۵۵.
  6. Baladhuri 2011, p. 169.
  7. Baladhuri 2011, p. ۱۶۹.
  8. Tabari 1993, p. ۵۳-۵۴.


سائیٹ غلطی: <ref> ٹیگ اک ٹولی جیدا ناں "Notes" اے ہیگے نیں، پر کوئی <references group="Notes"/> ٹیگ نا لبھیا۔