عہد مغلیہ دے ہندو علما
عہد اکبری دے ہندو علما
سودھوشہنشاہ اکبر دے دربار وچ جتھے وڈے وڈے عالم فاضل تے باکمال مسلمان جمع سن اوتھے وڈے وڈے قابل تے نامور منڈتاں نوں ہی اعزاز تے رتبہ حاصل سی۔ ابو الفضل نے آئین اکبری تے جتھے دانش اندوزان دولت دی لسٹ دتی اے ہندو علما دے حسب ذیل ناں شمار کيتے نيں۔ مہا دیو، بھیم ناتھ، بابا بلاس، نرائن ، سیو جی، مادھو ، رام بھدر، سری بھٹ ، مادھو سرستی، جدروپ ، بشن ناتھ، مدسوون ، رام کشن ، نارائن اسرم ، ملہدر مصر، ہزجی سور، باسدیو مصر، دانو درہٹ ، باہن بھٹ، رام تیرتھ، بدہ نواس، نرسنگ گوری ناتھ، برم اندر، گوپی ناتھ، بجی سین سور، کشن پنڈت ، نہال چند، پھٹا چارچ، کاشی ناتھ۔
عہد جہانگیری دے ہندو علما
سودھوجہانگیر دے دربار وچ پھٹا چارچ بنارسی ، پھتان مصر، جدوپ سناسی، جوتکر اے انجم نوں وڈی عزت و تکریم حاصل سی
عہد شاہجہانی دے ہندو علما
سودھوشاہجہان دے دربار وچ ہرناتھ اک ہندو فاضل خطاب مہاپاتر توں موصوف سی۔ 15 شوال 1049ھ نوں خلعت تے اسپ و فیل دے نال اک لکھ دام اسنوں انعام وچ شاہجہان نے مرحمت کيتا۔ اسی طرح جگ ناتھ خطاب مہا کدوں رائے (ملک الشاعر ) توں موصوف سی۔ بادشاہ دی اس اُتے اس قدر نظر نظر عنایت سی کہ کئی دفعہ روپاں توں اسنوں تلوا کر اسيں وزن زر انعام عنایت کيتا۔ انہاں دے علاوہ بنارس دے اک فاضل برہمن دی دو ہزار روپیہ سالانہ پنشن مقرر سی
عالمگیر دے عہد دا ہندو فاضل
سودھواورنگزیب عالمگیر دے دربار وچ سندر ناں دا اک برہمن بہت لائق و فائق سی۔ خطاب کدوں رائے توں موصوف سی۔ غرض کہ کوئی اسلامی دربار ایسا نہ سی جس وچ ہندو فاضل اعزاز و توقیر دے نال موجود نہ سن ۔ اس دی اِنّی مثالاں موجود نيں کہ بھاری بھرکم کتاب تیار ہو سکدی اے۔ عہد مغلیہ وچ جِنّی جاگیراں ہندو علما تے منصب داراں نوں عطا ہوئیاں سی انہاں وچوں بوہتے اودوں وی موجود نيں جس دی تصدیق ہر ضلع دے رجسٹر معافیات توں ہو سکدی اے۔ پہاڑی پٹھاناں نے جو پرگنہ جالور (ریاست جودھ پور ) دے رئیس سن، کئی پنڈ برہمناں نوں جاگیر وچ دے رکھے سن اوہ ہن تک انہاں دے قبضے وچ موجود نيں۔
کتابیات
سودھو- توزک جہانگیری
- تریخ فرشتہ
- تریخ ہند، ذکاء اللہ خان
- آئین اکبری،ابو لفضل
حوالے
سودھو- عہد مغلیہ وچ ہندو امرا ، منشی محمد سعید احمد مارہروی