عيون موسى (مصر)
موسیٰ دے چشمے تازہ پانی دے چشمے نيں جو خیال کيتا جاندا اے کہ ایہ حضرت موسیٰ علیہ السلام دے دور دے زمانے دے نيں ، جو جنوبی سینا ، مصر وچ راس سدر دے علاقے دے نیڑے ، سویز گورنری دے مشرق وچ واقع نيں۔
موسی دے چشماں دا نخلستان سودھو
اویس موسٰی دا اویسس ، جس وچ 12 نخلستان شامل نيں ، شہر سوئز توں 35 کلو میٹر تے شہید احمد حمدی سرنگ توں 60 کلومیٹر دور واقع اے ، جو سویز گورنری تے سینا جزیرہ نما نوں ملاندا اے۔
یہ سیاحتی علاقےآں وچوں اک اے جس وچ اک مخصوص کردار اے جو سیاح شرم الشیخ جاندے نيں ، جتھے اس دی آب و ہوا دی خوبصورتی تے سِدھے خلیج سوئز دے ساحل اُتے قدرتی نظارے نيں۔
ناں دی ناں وجہ سودھو
موسی دے چشماں کانخلستان دے سلسلے وچ ايسے ناں توں پکاریا گیا سی جتھوں اللہ دے پیغمبر ، موسیٰ علیہ السلام دے پاس ، پانی دے پینےکے 12 چشمے پھوٹ پئے ، جس نے قادر مطلق ، غالب تے عظمت دے لفظاں دی تصدیق کيتی۔ "اور جدوں موسیٰ نے اپنی قوم دے لئی پانی منگیا تاں اساں فرمایا اس پتھر اُتے اپنا عصا مارو فوراً اس وچوں بارہ چشمے بہ نکلے ہرگروہ نے اپنا گھاٹ پہچان لیا کھاؤ تے پیؤ خدا دا دتا تے زمین وچ فساد اٹھاندے نہ پھرو[البقر:: : 60]
فی الحال ، بارہ وچوں صرف پنج چشماں باقی نيں ، کیونجے باقی چشمے غیر توجہ تے دیکھ بھال دے فقدان دی وجہ توں دفن ہو گئیاں نيں۔جس دے نتیجے وچ باقی کنواں کدو تے سرکنڈ دے درختاں دے نال آباد نيں۔ہر چشمہ دے اگے اک نشان اے چشمہ دا ناں تے اس دی گہرائی تے چشماں دے ناواں توں (بیئر الزہر ، سی ویل ، ویسٹرن ویل ، بیئر الشعیب تے بیئر الشیخ)۔ السقیہ کنواں تے البقبہ کنواں) تے فی الحال پانی صرف اک کنواں ، الشیخ دے کنواں تے چشماں دی اوسط گہرائی دے بارے وچ 40 فٹ اے۔
مذہبی نقطہ نظر توں موسی دے چشمے سودھو
موسی دا چشمہ اک بہت اہم مذہبی ےیادگار اے ، جداں کہ انہاں دا تذکرہ نوبل قرآن وچ کیہ گیا اے ، جتھے قرآن مجید دا ذکر اے کہ خدا نے بنی اسرائیل دے قبیلےآں دی تعداد دے نال بارہ چشمے جاری کیتے، جو تازہ پانی توں پھوٹ پئے۔ ، جدوں خدا دے کلیم موسیٰ ؑ نے پتھر پرچھڑی نوں ماریا ، خدائی حکم دے جواب وچ ، بنی اسرائیل اس وقت دے مصر دے حکمران ، فرعون دے تعاقب دے سفر دے بعد ، اس دے تازہ پانی توں سیراب ہوئے۔ نواں مذہب ، انہاں دی روانگی دے دوران تے اس دے لوک مصر توں سینا دے راستے توں مقدس سرزمین گئے فلپ مائرسن نے حالیہ مطالعات توں ایہ ثابت کيتا اے کہ سوئز توں لے کے موسی دے چشمہ تک دا علاقہ اک بہت ہی خشک تے سوکھا علاقہ اے ، جو اس گل دی تصدیق کردا اے کہ بنی اسرائیل نے اس سارے علاقے توں گزرنے دے بعد اپنی پیاس وچ وادھا کيتا ایتھے تک کہ انہاں دے لئی چشمے پھوٹ پئے تے بنی اسرائیل دے قبیلے جِنّی تعداد دے برابر 12 چشمے پھوٹ نکلے، ااٹھارہويں تے انیہويں صدی وچ ، رچرڈ پوک سمیت ایہ چشمے نخلستان وچ بہندے رہے تے کھجور دے بوہت سارے درخت تے گھاہ ودھدی چلی گئی۔
موسیٰ دے چشمہ وچ اک مضبوط نکتہ سودھو
عیون موسی دا مضبوط قلعہ عیون موسی دے علاقے دے نیڑے واقع اے ، جو اسرائیل دے دشمناں نے اکتوبر 1973 دی جنگ توں پہلے استعمال کيتا سی ، جتھوں اس نے خلیج سوئز دے شمالی حصے دا کنٹرول حاصل کيتا سی۔ 9 اکتوبر 1973 نوں ، مصری فوج نے اس اہم مقام اُتے قبضہ کرنے وچ کامیاب کيتا جتھے احکامات جاری کیتے گئے سن تے اس دی اہمیت دی وجہ توں اس اُتے حملہ کرکے اسنوں ضبط کر ليا گیا ، اسرائیلی فوج اپنے تمام ہتھیاراں تے سازوسامان دے نال اس سائٹ دے پِچھے پِچھے چلی جائے گی۔
یونین موسی وچ مضبوط گڑھ دی جگہ اُتے چھ مضبوطی توں ٹھوس ڈیماں اُتے مشتمل اے جس وچ موٹی دیواراں دے نال ریل دی پٹڑیاں توں ڈھکا ہويا اے تے انہاں دے اُتے پتھراں تے پتھراں دی زنجیراں نيں جو اک ہزار پاؤنڈ بماں دا مقابلہ کرسکدیاں نيں ، جس دے چاراں طرف خاردار تاراں دے دو بینڈ نيں تے اس توں لیس نيں الیکٹرانک انتباہی نیٹ ورک۔اس جگہ اُتے فوجی جواناں تے کمانڈراں نوں سونے دے مواقع ملدے نيں ، جو آوا جائی دی خندقاں توں منسلک ہُندے نيں تے مشاہداتی تھانواں تے انتظامی و طبی سہولیات توں سرلسٹ ہُندے نيں۔