عطا محمد رتوی
مفتی عطا محمد رتوی رتہ، چکوال دے عالم یگانہ تے عارف کامل سن ۔
ولادت
سودھومولانا مفتی عطا محمد رتوی ابن مفتی امام الدین 1301ھ/1883ء وچ بمقام رتہ شریف تحصیل کلر کہار وچ پیدا ہوئے ۔ آپ دے والد ماجد جید عالم دین صاحب حال بزرگ تے مولانا خواجہ غلا م نبی ( للہ شریف ) دے خلیفۂ مجاز سن ۔
تعلیم و تربیت
سودھومولانا مفتی عطا محمد نے قرآن پاک حفظ کرنے دے بعد والد ماجد توں سکندر نامہ تک فارسی دیاں کتاباں پڑھیاں،بعد وچ کچھ دن موضع یوسف شاہ ( سرگودہا) تے کچھ دن بیربل شریف رہے فیر گھوٹہ ضلع ملتان وچ صرف ونحو دے امام مولانا حافظ جمال اللہ دی خدمت وچ حاضر ہوئے تے تن سال دے عرصے وچ متن متین تے قطبی تک کتاباں پڑ ھ لاں ، ازاں بعد استاذ محترم دی اجازت توں دہلی گئے تے کوچہ بلی ماراں وچ قیام کیتا لیکن ایتھے اطمینان حاصل نہ ہويا اس لئی شہرہ آفاق فاضل مولانا فضل حق رامپوری دی خدمت وچ رام پور حاضر ہوئے تے مدرسہ عالیہ وچ داخل ہوئے کے ست سال تک درسیات دی کتاباں متداولہ دی تکمیل دی ۔ مولانا فضل حق رامپوری نے ايسے مدرسہ وچ بحیثیت مدرس کم کرنے دی پیشکش کیتی لیکن مفتی صاحب نے عرض کیتا کہ اس سلسلے وچ والد ماجد توں اجازت لینا ضروری اے ، عریضہ ارسال کیتا تاں والد ماجد نے اجازت نہ دتی تے تاکید واپسی دا حکم دتا چنانچہ آپ نوں مجبوراً واپس آنا پيا۔
تدریسی زندگی
سودھومفتی صاحب نوں والد ماجد نے بچپن ہی وچ خواجہ دوست محمد للّٰہی دے صاحبزادےخواجہ غلام نبی للّٰہی دے دست مبارک اُتے بیعت کرادتا سی ، رامپور توں واپسی اُتے پہلے للہ شریف حاضر ہوئے ۔ اسٹیشن اُتے اترے تاں خواجہ محبوب الرسول بہ نفیس نفیس استقبال دے لئی تشریف فرما سن گھر پہنچنے اُتے والد ماجد نے تدریس دا کم آپ دے سپرد کر دتا تے موضع رتہ ( تحصیل کلرکہیا) ایسا دور افتادہ دیہات آپ دے دم قدم توں گہوارہ علمی بن گیا ۔ اٹھارہ ویہہ سال تک اس فریضہ نوں باقاعدگی توں ادا کردے رہے تے نال نال والد ماجد توں روحانی استفادہ کردے رہے کیونجے اپ دی رامپور توں واپسی توں پہلے ہی آپ دے مرشد خواجہ دوست محمد دا وصال ہوئے چکيا سی ، بعد وچ تعلیمی مشاغل توں کنارہ کش ہوئے کے عبادت و ریاضت تے خلق خدا دی اصلاح و ہدایت وچ ہمہ تن مصروف ہوئے گئے ۔
تقریر دی لذت
سودھومفتی صاحب اپنے دور دے بہتین مقرر تے خطیب سن ۔ جدوں آپ روح پرور آواز توں مثنوی شریف دے اشعار پڑھدے تاں یو ں محسوس ہُندا سی کہ پوری فضا جھوم رہی اے للہ شریف وچ معراج شریف دی تقریبات وچ آپ دے والد ماجد نے تقریباً تیس سال تک تے مفتی صاحب نے چالیس سال تک شرکت کيتی تے حاضرین نوں اپنے وجد آور بیانات توں مستفید کیتا۔ آپ دے علمی نکات تے حقائق و حکم توں معمور بیانات نصف شب توں شروع ہوئے کے صبح تک جاری رہندے ،سامعین نوں محویت دے عالم وچ رات دے گزرنے دا احساس تک نہ ہُندا ۔
تلامذہ
سودھومفتی صاحب دے مریدین ، تلامذہ تے فیضیافتہ افراد دی بہت زیادہ تعداد اے ، للہ شریف دے موجودہ سجادہ نشین صاحبزادہ الحاج محمد مطلوب الرسول ست سال تک آپ توں روحانی استفاضہ کردے رہے نيں ،حضرت مفتی صاحب دے وصال دے بعد آپ دے چھوٹے صاحبزادے مولانا مفتی محمع عبد القدوس ہاشمی مذہبی رہنما گورنمنٹ کالج سر گودھا ، فاضل مرکزی حزب الاحناف لاہور (1954ء) آپ دے جانشین ہوئے ، مولانا ہاشمی جیدعالم دین تے خوش بان خطیب نيں ، بری رسماں نوں مٹانے تے اصلاح معاشرہ دے لئی ہمہ وقت کوشاں رہندے نيں۔
وفات
سودھوآپ دا 10رجب ، 10 فروری 1376ھ/1957ء نوں وصال ہويا۔ موضع رتہ(تحصیل چکوال) وچ والد ماجد دے پہلو دفن ہوئے ، ہر سال 10 رجب نوں آپ دا عرس منایا جاندا اے [۱]
- ↑ تذکرہ اکابر اہل سنت: محمد عبدالحکیم شرف قادری:صفحہ279 نوری کتب خانہ لاہور