عزت لکھنوی
عزت لکھنوی | |
---|---|
جم | سنہ 1932 |
وفات | 16 جنوری 1981 (48–49 سال) |
عملی زندگی | |
پیشہ | شاعر ، بینکار |
ترمیم |
عزت لکھنوی ( 1932–1981 ) پاکستان دے نامور سوز خوان، نوحہ خوان تے شاعر سن ۔
مڈھلا جیون تے تعلیم و تدریس
سودھومرزا آغا محمد عزت الزماں المعروف عزت لکھنوی 1932 وچ شہر لکھنؤ دے محلہ اشرف آباد وچ پیدا ہوئے۔ والد دا ناں آغا محمد بدیع الزماں سی۔ عزت لکھنوی نے ابتدای تعلیم مدرسہ حسینیہ، اما باڑہ میاں داراب علی خان مرحوم، مولوی گنج لکھنؤ وچ حاصل کيتی۔ اس دے بعد مدرسہ سلطان المدارس نزد میڈیکل کالج لکھنؤ وچ وی زیرِ تعلیم رہے۔ اس دے بعد شیعہ ڈگری کالج، پائی گنج لکھنؤ، لکھنؤ دے طالب علم رہے۔ قانون دی ڈگری انہاں نے لکھنؤ توں حاصل کيتی۔ اس دے بعد وکالت دا آغاز بذریعہ جگت بہادر، سر یواستو ایڈووکیٹ، مولوی گنج، لکھنؤ دے نال کيتا۔ عزت لکھنوی دی شادی 1955 وچ ہوئ ۔15 اگست 1958 نوں ترکِ وطن کيتا تے کراچی پہنچے۔ کراچی دے عدالتی ماحول توں بد دل ہو کے بینک افسری دا امتحان دتا تے حبیب بنک کراچی توں منسلک ہو گئے۔ 1959 وچ لکھنؤ جا کے اپنے کنبے نوں وی ہمراہ لے آئے۔ 1963 وچ حبیب بنک دی ملازمت ترک کر کے یونائٹیڈ بینک وچ ملازمت اختیار کيتی۔ لیکن جلد ہی پریمئیر بنک کھلنے دا اعلان ہويا تے عزت لکھنوی اس وچ اک اعلیٰ عہدے اُتے فائز ہوئے ۔1965 وچ سٹینڈرڈ بینک دا قیام عمل وچ آیا تے اوتھے بحیثیت منیجر خدمات انجام دتیاں۔ تے توں دمِ مرگ ايسے توں وابستہ رہے ۔[۱]
سوز و سلام تے ذوقِ شاعری
سودھوبچپن ہی وچ جدوں والد دے ہمراہ مسجد تے مجالس وچ گئے تاں اوتھے اذان دینے، مختصر حدیث پڑھنے تے سوز خوانی کرنے دا آغاز کر دتا۔ نانا سید میر نواب علی دے گھر وچ سوز خوانی باقاعدگی نال کيتی۔ شاعری ورثے وچ ملی سی۔ شدید لکھنوی نے سرِ راہ طرحی غزلاں کہلوا کر شعر گوئ دی عادت پائی۔ کراچی وچ وصی فیض آبادی نے مشقِ سخن نوں سنوارا۔ تے شاہد نقوی نے جلا بخشی ۔[۲] انہاں دا لکھیا ہويا نوحہ ہن آئے ہو بابا[۳] اپنی دلسوز آواز وچ پڑھیا تاں پی، ٹی، وی تے ریڈیو پاکستان اُتے نشر ہونے دے باعث ملک گیر شہرت نصیب ہوئ۔ عزت لکھنوی نے غزل، قصیدہ، سلام، نوحہ، مرثیہ نعت، مثنوی، رباعی تے قطعہ تمام اصنافِ سخن وچ خوب جوہر دکھائے۔
طالب علمی دے زمانے وچ شیعہ کالج لکھنؤ وچ کوئی وی تقریب ہُندی تاں عزت لکھنوی اپنی آواز وچ تلاوت سورہ رحمن تے سورہ و الشمس توں پروگرام دا آغاز کيتا کردے سن ۔ جو راجہ صاحب محمود آباد تے نواب رام پور نوں بے حد پسند سی۔ عزت لکھنوی دورِ طالب علمی وچ یونین دے سیکرٹری تے میگزین محراب دے ایڈیٹر وی رہے ۔
ادبی سرگرمیاں تے انجمن ظفر الایمان وچ شرکت
سودھوعزت لکھنوی جدوں 1958 وچ کراچی آئے تاں انجمن ظفر الایمان دی داغ بیل پڑ چکی سی، لہذا انجمن وچ شریک ہوئے تے اپنے ہور ساتھیاں دے نال جدوجہد توں اسنوں روز افزاں ترقی دتی۔ عزت لکھنوی دی جدت پسندی نے طرحی شب بیداری دی بنیاد رکھی تے انجمن نوں اک منفرد مقام بخشا عزت لکھنوی دی پرسوز آواز مقبولیت پاندی چلی گئی تے 1976 توں 1979 تک مسلسل تن سال اوہ ایران وچ منعقد ہونے والی اردو مجالس وچ مدعو ہوئے۔ 'کراچی ٹی، وی اسٹیشن جدوں قائم ہويا تاں اس وقت توں لے کے تادمِ مرگ محرم دے شامِ غریباں دی نشریات وچ انکا پڑھیا ہويا نوحہ نشر کيتا جاندا رہیا۔ عزت لکھنوی دے مقبول نوحاں وچ انکا اپنا لکھیا ہويا نوحہ گونج رہی اے ایہ صدا یاحسین " اج وی محافل و مجالس وچ پڑھیا جاندا اے ۔
1971 توں 1974 تک کراچی وچ جو میر انیس دے صد سالہ جشن دی تقریابت منعقد ہوئیاں انہاں وچ عزت لکھنوی دی نظم بہت مقبول ہوئی جو مسدس وچ میر انیس دی شان وچ کہی گئی سی۔ اس دے آخری بند دا آخری شعر حبیب پبلک اسکول، کراچی دی نصابی اردو کتاب وچ میر انیس دے حالات زندگی دے نال شامل کيتا گیا۔ اوہ مکمل بند ایہ تھا
نظم کا بند
جوش و اقبال ہوں یا آرزو و شاد و وزیر | مونس و انس ہوں ، عارف ہوں کہ ہوں اوج و خبیر | |
محشر و رشک و صفی ، بحر و نظر و داغ و امیر | سب کا ادراک اسی زمزمہ دانی کا اسیر | |
شبلی و حالی و آزاد کی منزل ہیں انیس | ||
جستجو نام ہے اردو کا تو حاصل ہیں انیس |
نمونہِ کلام
سودھومنتخب اشعار
کبھی کچھ رسمِ دنیا اور کبھی کچھ مصلحت مانع | حقیقت میں بڑی مشکل ہے جو سچ ہو وہی کہنا |
٭٭٭
اک محبت ہے فقط وجہِ بہارِ زندگی | ورنہ اس دنیا میں کیا رکھا ہے انساں کے لیے |
٭٭٭
غزل دے اشعار
فکر بدلے گی تو پھر لوگ ہمیں پوجیں گے | بعد مرنے کے کیا جائے گا چرچہ اپنا | |
غیر تو وقت پہ کچھ کام بھی آ جاتے ہیں | کوئی لیکن کبھی اپنوں میں نہ نکلا اپنا | |
لوگ تڑپیں گے اگر یاد کبھی آۓ گی | ایسا اسلوب یہ انداز یہ لہجہ اپنا |
قطعہ
حقیقتوں کو دبائے ہوئے تھے افسانے | حقیقتوں کوزباں مل گئی حسین کے بعد | |
جہاں حسینؑ کے سجدے نے ساتھ چھوڑا تھا | وہاں سے بڑھ نہ سکی بندگی حسینؑ کے بعد |
نوحہ کے اشعار[۴]
کربلا اک آفتاب اور اسکی تنویریں بہت | اک کتابِ آگہی جس کی ہیں تفسیریں بہت | |
ہیں بہتر تن شریکِ مقصدِ ذبحِ عظیم | اک خلیلی خواب تھا جس کی ہیں تعبیریں بہت | |
ذوقِ اکبرؑ نے اذاں میں دے دیا کچھ اور رنگ | یوں تو محشر تک سنی جائیں گی تکبیریں بہت |
وفات
سودھودورانِ ملازمت عزت لکھنوی بنک آڈٹ دے سلسلے وچ خان پور گئے ہوئے سن کہ اوتھے دل دا دورہ پڑنے دے باعث 16 جنوری 1981 کوانتقال کر گئے۔ انہاں دے جسدِ خاکی نوں کراچی لا یا گیا تے تدفین ہوئی۔
حوالے
سودھو- ↑ https://www.facebook.com/865532446848521/photos/a.1047910975277333.1073741832.865532446848521/1050297871705310/?type=3&theater مختصر حالاتِ زندگی از آغا محمد قیصر الزماں (برادر عزت لکھنوئ ) بیادِ عزت لکھنوی، خصوصئ سو ینئر، صفحہ 41 ،اشاعت 1981، کراچی
- ↑ https://rekhta.org/ebooks/urdu-marsiya-pakistan-mein-zameer-akhtar-naqvi-ebooks اردو مرثیہ پاکستان وچ ، از ضمیر اختر نقوی ،تعارف عزت لکھنوی، صفحہ 420
- ↑ Ab Aaye Ho Baba … Old Noha (Izzat Lakhnawi) – Youtube
- ↑ Izzat Lakhnawi reciting mersia Karbala aik aftab aur is ki tanvirain bhut - YouTube