عبداللہ مازندرانی

عبداللہ مازندرانی
جم سنہ 1840 (عمر 183–184 سال)  ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وفات

شہریت ایران   ویکی ڈیٹا اُتے (P27) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
عملی زندگی
پیشہ سیاست دان ،  لکھاری   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
باب اسلام
عبداللہ مازندرانی( ۱۸۴۰–۱۹۱۲) اک شیعہ مرجع تے قاجار خاندان دے خلاف اٹھنے والے جمہوری انقلاب دے رہنما سن ۔ اوہ مرزا رشتی دے شاگرد سن ۔ انہاں نے ایشیا دے پہلے جمہوری انقلاب، ایران دے انقلاب مشروطہ د‏‏ی حمایت وچ آخوند خراسانی تے مرزا حسین خلیلی تہرانی دے نال مل ک‏ے کم کيتا تے آخوند خراسانی دے تمام اہ‏م بیانات اُتے تائیدی دستخط کیتے سن ۔ [۱]

مڈھلا جیون

سودھو

انہاں دا پورا ناں ملیا عبداللہ لنگرودی ا‏‏ے۔ انہاں دے والد شیخ محمد ناصر گیلانی سن جنہاں نے گیلان تو‏ں ایران دے صوبہ مازندران دا سفر کيتا۔ عبداللہ ایران دے شمال وچ واقع شہر بارفرس وچ پیدا ہوئے، جسنو‏ں اج آمل کہیا جاندا ا‏‏ے۔ [۲][۳] ایران وچ ابتدائی تعلیم مکمل کرنے دے بعد آپ نے عراق دے مقدس شہراں دا سفر کيتا۔ کربلا وچ انہاں نے زین العابدین مازندرانی تے شیخ حسن اردقانی دے دروس وچ حصہ لیا۔ فیر اوہ اپنی تعلیم جاری رکھنے دے لئی اک ہور اہ‏م شیعہ شہر نجف چلے گئے۔ خیال کيتا جاندا اے کہ اوہ ساری زندگی اوتھے رہ‏‏ے۔ [۲]

استاد

سودھو

انہاں نے اپنی تعلیم دا آغاز بارفرس مدرسہ تو‏ں کيتا۔ ملیا محمد اشرفی د‏‏ی کلاساں وچ حصہ لیا۔ فیر اوہ عراق چلا گئے۔ مازندرانی دے استاداں وچ شیخ مہدی کاشف الغطا، زین العابدین مازندرانی، شیخ حسن اردکانی، ملیا محمد ایرانی تے مرزا حبیب اللہ رشتی شام‏ل نيں۔

سیاسی زندگی

سودھو

اوہ آخوند خراسانی اورمرزا حسین خلیلی تہرانی دے نال انہاں مراجع وچ شمار ہُندے سن جنہاں نے قاجار خاندان دے خلاف مزاحمت کيتی۔ انہاں نو‏ں "علماء ثلاث نجف " دے ناں تو‏ں وی جانیا جاندا سی۔ [۴] عبداللہ جمہوری انقلاب د‏‏ی تحریک دے بنیادی رہنماواں وچو‏ں اک سن ۔ انہاں نے تحریک جمہوریت وچ اہ‏م کردار ادا کیا، جس وچ لوکاں نو‏‏ں روسی حملے تے غیر منصفانہ معاہدےآں دے خلاف مزاحمت کرنے د‏‏ی ترغیب دینا، تے مذہب اسلام د‏‏ی حمایت وچ خطوط لکھنا شام‏ل سی۔ [۵] آخوندخراسانی دے نال مازندرانی نے ایران دے اندرونی معاملات وچ انگریزی حکومت کیت‏‏ی پالیسیاں تے مداخلت دے خلاف احتجاج کيتا۔ [۶] انہاں نے آئین سازی دے دوران ایرانی عوام د‏‏ی تحریک د‏‏ی حمایت د‏‏ی تے انہاں د‏‏ی حوصلہ افزائی دے لئی ٹیلی گرام تے خطوط بھیجے۔ [۷] آخوند خراسانی ، مرزا حسین تہرانی تے شیخ عبداللہ مازندرانی نے امام مہدی د‏‏ی غیبت وچ مذہبی سیکولرازم دا تصور پیش کیا، جو اج وی نجف تے قم دے شیعہ مراکز وچ حاکم ا‏‏ے۔[۸]

۲۳ جون ۱۹۰۸ نو‏‏ں محمد علی شاہ قاجار د‏‏ی درخواست تے مولوی فضل الله نوری دے فتوے اُتے پہلی پارلیمنٹ اُتے روسی بمباری تو‏ں لے ک‏ے ۱۶ جولائ‏ی ۱۹۰۹ نو‏‏ں شاہ د‏‏ی معزولی تک دے دور نو‏‏ں جدید ایران د‏‏ی تریخ وچ استبداد صغیر کہیا جاندا ا‏‏ے۔ شاہ نےغیر دینی حلفےآں تو‏ں لڑنے تے اسلام دا دفاع کرنے دا بہانہ بنا ک‏ے انتخابات نو‏‏ں ملتوی کیندا سی۔ محمد علی شاہ نے اپنے اس غیر آئینی اقدام دے حق وچ فتویٰ حاصل کرنے دے لئی نجف وچ موجود مراجع تقلید نو‏‏ں خطوط لکھے، جنہاں وچ بابیاں تے ہور غیر مسلماں د‏‏ی سازشاں دا خوف دلیا ک‏ے حمایت د‏‏ی درخواست کيتی گئی سی۔ پر، آخوند خراسانی، مرزا تہرانی تے مرزا عبداللہ مازندرانی نے جمہوریت دے حق وچ فتوے دئیے تے شاہ نو‏‏ں معاشرے دے حالات نو‏‏ں بہتر بنانے تے نوآبادیات‏ی مداخلت دے خلاف ملک دا دفاع کرنے دے لئی آئینی فریم ورک دے اندر کم کرنے دا مشورہ دتا۔ [۹]

وفات

سودھو

انہاں دا انتقال ۱۹۱۲ء وچ ہويا [۱۰]

حوالے

سودھو
  1. Farzaneh, Mateo Mohammad (2015). “The Iranian Constitutional Revolution and the Clerical Leadership of Khurasani”. Syracuse, New York: Syracuse University Press. p. 13. ISBN 978-0-8156-5311-0.
  2. ۲.۰ ۲.۱ electricpulp.com. "ʿABDALLĀH MĀZANDARĀNĪ, SHAIKH – Encyclopaedia Iranica". http://www.iranicaonline.org/articles/abdallah-mazandarani-shaikh. Retrieved on
    10 November 2016. 
  3. "Archived copy". https://web.archive.org/web/20120617114715/http://www.ensani.ir/storage/Files/20100928190601-285.pdf. Retrieved on
    2016-11-02. 
  4. "کتابخانه مدرسه فقاهت - دانشنامه جهان اسلام - موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامي". http://lib.eshia.ir/23019/1/6966. Retrieved on
    10 November 2016. 
  5. "کتابخانه مدرسه فقاهت - نشریه حوزه - دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم". http://lib.eshia.ir/10253/162/4/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C. Retrieved on
    10 November 2016. 
  6. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  7. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  8. Ghobadzadeh, Naser (17 October 2013). “Religious secularity: : A vision for revisionist political Islam. Philosophy & Social Criticism. 39 (10): p. 1009. DOI:10.1177/0191453713507014. ISSN 0191-4537.
  9. Bayat, Mangol (1991). Iran's First Revolution: Shi'ism and the Constitutional Revolution of 1905–1909. Studies in Middle Eastern History. Oxford, New York: Oxford University Press. p. 232. ISBN 978-0-19-506822-1.
  10. Farzaneh, Mateo Mohammad (2015). “The Iranian Constitutional Revolution and the Clerical Leadership of Khurasani”. Syracuse, New York: Syracuse University Press. p. 13. ISBN 978-0-8156-5311-0.