عالمی تریخ لکیر
عالمی تریخ لکیر بین الاقوامی خطِ تاریخ (international date line) اک فرضی لکیر اے، جیہڑی سطحِ زمین اُتے اُبھے پاسیوں لمے تک نصف النہار اولیٰ (prime meridian) دے مخالف پاسے 180 ڈگری دی دوری اُتے واقع آ ۔ اک ای وقت وچ ایہدے دوناں پاسے دو مختلف تریخاں ہُندیاں نیں ، یعݨی لہندے حِصے دی تریخ چَڑھدے حِصے دی تریخ توں اک دن اگے ہُندی اے ۔
عالمی تریخ لکیر جاپان دے مشرق وچ پیسفک ساگر دے تقرین گبھیوں نَنگھدا اے تے لگ پعھَگ 180 ڈگری دے طول بلد اُتے واقع آ ۔ نہ تاں ایہ لکیر بلکل سِدھی اے تے نہ ای اپݨی اصل جگہ اُتے واقع آ کیونکہ پیسفک ساگر وچ کئی چھوٹے بڑے جزیرے ہیگے نیں تے ایس لکیر نوں کُش چَڑھدے یا لہندے وِل ٹیڈھ دے کے پورے جزیرے نوں لکیر دے اک پاسے کر دِتا گیا اے ، نئیں تاں اک ای جزیرے اُتے اک ای دن وچ اِکو ویلے دو تریخاں ہو جاݨیاں سی ۔
سفر دے دروان ایہنوں عبور کرن نال تریخ وچ اک دن دا فرق آ جاندا اے ۔ مثلن جے کوئی 5 تریخ نوں بدھ دے دن اس خط اُتے چَڑھدے توں لہندے وَل جاوے تاں اوہ اپݨی گھڑی 24 گھنٹے یعݨی پورا اک دن پِچھے کر لیندا اے تے ایس طرحاں اوہ دوبارا منگل دے دن وچ داخل ہو جاندا اے تے تریخ وی اک دن پِچھے چلی جاندی اے یعݨی 5 توں 4 ہو جاندی اے ۔
ایہدے برعکس جے کوئی 5 تاریخ نوں بدھ دے دن اس خط اُپر مشرق توں مغرب وَل گزرے تاں اوہ اپنی گھڑی 24 گھنٹے یعݨی پورا اک دن اگے کر لیندا اے تے ایس طرحاں اوہ جمعرات دے دن وچ داخل ہو جاندا اے تے تریخ وی اک دن وَدھ جاندی اے یعݨی 5 توں 6 ہو جاندی اے ۔
ہور ویکھو سودھو