عادا یونات
جم

وفات

عادا یونات (پیدائش 22 جون 1939) [۱] اسرائیلی ماہر قلمیات نيں جو رائبوسوم (ribosome) د‏‏ی ساخت اُتے کم کرنے والی اولین بانی سائنس دان نيں۔ اوہ اودو‏ں ویزمین انسٹی ٹیوٹ آف سائنس دے ہیلن تے ملٹن سینٹر برائے بائیو مالیکیولر اسٹرکچر اسمبلی د‏‏ی ڈائریکٹر نيں۔ 2009 وچ انہاں نو‏ں وینکٹ رامن رامکرشنن تے تھامس اے۔ اسٹیٹز دے نال کیمیا وچ رائبوسوم (ribosome) د‏‏ی ساخت تے کارگزاری اُتے تحقیق اُتے نوبل پرائز ملا۔ ایہ اسرائیل دے دس نوبل انعام یافتہ افراد[۲] وچ  پہلی اسرائیلی سواݨی نيں جنہاں نو‏ں نوبل انعام ملا، مڈل ایسٹ تو‏ں پہلی سواݨی[۳] جنہاں نو‏ں سائنس وچ نوبل انعام ملیا تے 45 سال وچ کیمیا وچ نوبل انعام جیتنے والی پہلی سواݨی وی [۴]۔

حالات زندگی

سودھو

یہ یروشلم وچ پیدا ہوئیاں، انہاں دے والدین صیہونی یہودی سن جو پولینڈ تو‏ں ہجرت کرکے 1933 وچ اسرائیل دے قیام تو‏ں پہلے آ بسے سن ۔ انہاں دے والد اک ربی سن تے ربی خاندان نال تعلق رکھدے سن ۔ یروشلم وچ بسنے دے بعد انہاں نے گروسری اسٹور چلایا جس تو‏ں بمشکل گزاریا ہُندا سی۔ یونات نے انتہائی غربت وچ بچپن گزاریا مگر والدین نے اچھی تعلیم دے لئی بہتر علاقے دے اسکول وچ تعلیم دلائی۔ والد د‏‏ی وفات دے بعد انہاں دا خاندان تل ابیب جا بسا۔ ٹچون ہدش اسکول وچ یونات نو‏‏ں داخلہ مل گیا گو کہ والدہ دے پاس فیس دے پیسے نئيں سن، پیسےآں د‏‏ی بجائے طالب علماں نو‏‏ں حساب پڑھانے اُتے فیس معاف ہوئی۔

بچپن وچ پولش سائنس دان میری کیوری دے بارے وچ اک عمدہ تحریر کردہ سوانح تو‏ں متاثر ہوئیاں مگر اوہ انہاں دا رول ماڈل نہ سی۔ یروشلم د‏‏ی عبرانی یونیورسٹی تو‏ں 1962 وچ کیمیا وچ گریجویشن کيتا تے ایتھے تو‏ں 1964 وچ حیاتیا‏تی کیمیا وچ ماسٹر د‏‏ی ڈگری حاصل کيتی۔ 1968 وچ پی ایچ ڈی د‏‏ی ڈگری ویزمین انسٹی ٹیوٹ آف سائنس برائے ایکس رے کرسٹیلوگرافر

[Weizmann Institute of Science for X-ray crystallographic] تو‏ں رائبوسوم (ribosome) د‏‏ی ساخت تے کارگزاری اُتے تحقیق اُتے نوبل پرائز حاصل کیتا، انہاں دے پی ایچ ڈی معاون ولفی ٹراب سن ۔

یونات نے کریو بائیو کرسٹیلوگرافی [cryo bio-crystallography] د‏‏ی تکنیک متعارف کروائی جو ساختیا‏تی بائیولوجی وچ عام استعمال ہوݨ لگی تے بوہت سارے مشکل  پراجیکٹ قدرے آسان ہو گئے۔

ان د‏‏ی اک دھی اے، ہیگتھ یونات، شیبا میڈیکل سینٹر وچ ڈاکٹر نيں۔

سیاسی نظریات

سودھو

یہ مشہور قبضہ مخالف سماجی کارکن ڈاکٹر روخامہ مارٹن د‏‏ی کزن نيں۔

عادا یونات نے حماس دے تمام قیدیاں نو‏‏ں بغیر شرط رہیا کرنے د‏‏ی استدعا وی د‏‏ی اے کیونجے انہاں دا مننا اے کہ جے کوئی قیدی نئيں ہوݨ گے تاں فوجیاں نو‏‏ں اغوا کرنے دا جواز خود ہی ختم ہو جائے گا۔

رکنیت

سودھو

یونتھ تھلے لکھے تنظیماں د‏‏ی ممبر نيں

  • ریاست ہائے امریکا د‏‏ی نیشنل اکیڈیمی آف سائنسز
  • امریکن اکیڈیم آف آرٹس تے سائنس
  • اسرائیلی اکیڈیمی آف سائنسز اینڈ ہیومنٹیز
  • یورپین اکیڈیمی آف سائنسز اینڈ آرٹ
  • یورپین مالیکیولر بائیلوجی آرگنائزیشن

2014 وچ پروفیسر یونات نو‏‏ں پوپ فرانسس نے پونٹیفکل اکیڈیمی آف سائنسز دا عام رکن بنا دتا گیا۔

ایوارڈ تے اعزازات

سودھو
  • اسرائیل پرائز، 2002
  • ہاروے پرائز
  • میسری پرائز
  • پال کیرر گولڈ میڈل
  • ہاروٹز پرائز
  • جارج فہیر دے نال کیمسٹری وچ وولف پرائز
  • لائف سائنسز وچ روتھس چائلڈ پرائز
  • البرٹ آئن سٹائن ورلڈ ایوارڈ آف سائنس
  • کیمسٹری وچ نوبل پرائز، 2009
  • ول ہلم ایکسنر میڈل، 2010
  • ڈی لا سیلے یونیورسٹی د‏‏ی طرف تو‏ں اعزازی ڈاکٹریٹ د‏‏ی ڈگری، 2015
  • جوزف فوریئر یونیورسٹی، فرانس د‏‏ی طرف تو‏ں اعزازی ڈاکٹریٹ د‏‏ی ڈگری  ، 2015
  • میڈیکل یونیورسٹی آف لوڈز، پولینڈ د‏‏ی طرف تو‏ں اعزازی ڈاکٹریٹ د‏‏ی ڈگری
  • یونیورسٹی آف واروک، برطانیہ د‏‏ی طرف تو‏ں اعزازی ڈاکٹریٹ د‏‏ی ڈگری

حوالے

سودھو
  1. «Israel Prize Official Site (in Hebrew) – Recipient's C.V.».
  2. Lappin, Yaakov (2009-10-07). "Nobel Prize Winner 'Happy, Shocked'". Jerusalem Post. http://www.jpost.com/Home/Article.aspx?id=156872. Retrieved on
    ۷ اکتوبر ۲۰۰۹. 
  3. Karin Klenke, Women in Leadership: Contextual Dynamics and Boundaries، Emerald Group Publishing, 2011, p. 191.
  4. Interview، Ada E. Yonath, The Nobel Prize in Chemistry 2009

باہرلے جوڑ

سودھو