عائشہ تیمور
| عائشہ تیمور | |
|---|---|
| (عربی وچ: عائشة التيمورية) | |
 |
|
| جم | سنہ 1840 [۱][۲][۳] |
| وفات | سنہ 1902 (61–62 سال)[۱][۲][۳] |
| شہریت |  مصر [۱]
|
| بہن/بھائی | احمد تیمور
|
| عملی زندگی | |
| پیشہ | لکھاری [۱]، شاعر [۱]، ناول نگار |
| پیشہ ورانہ زبان | عربی |
ترمیم  | |
عائشہ عصمت تیمور ( عربی: عائشة عصمت تيمور یا عائشة التيمورية ؛ 1840–1902) عثمانی دور وچ اک مصری سماجی کارکن، شاعرہ، ناول نگارہ، تے نسائیت پسند سن۔ اوہ 19 ويں صدی دے اوائل وچ سوانیاں دے حقوق دے میدان وچ سرگرم عمل سن۔ انہاں دیاں تحریراں اک ایداں دے دور وچ سامنے آئیاں جتھے مصر وچ سوانیاں نوں ایہ احساس ہورہیا سی کہ اسلام دے انہاں نوں عطا کردہ کچھ حقوق توں محروم کيتا جارہیا اے۔ عاؤہ انہاں ابتدائی عرب سوانیاں وچوں اک سی جنہاں دی شاعری تے ہور لکھتاں نوں جدید دور وچ پہچانا تے شائع کيتا گیا سی۔
ذاتی زندگی
سودھومڈھلا جیون
سودھوبھانويں عائشہ تیمور عراقی کردستان اک شاہی گھرانے وچ پیدا ہوئیاں سن، لیکن انھاں نے انہاں لوکاں دے لئی تندہی توں کم کيتا جنہاں دے لئی کوئی آواز بلند نئيں کر رہیا سی۔ مصر وچ سوانیاں دے حقوق دے لئی انہاں دا جنون سی ايسے وجہ توں اوہ اپنے میدان تے سبھیاچار وچ اک سرخیل دے طور اُتے پہچانی جاندی اے۔ [۴]
خاندان
سودھوعائشہ تیمور اک ادبی گھرانے وچ پیدا ہوئیاں سن۔ انہاں دے بھائی احمد پاشا تیمور اک محقق تے ناول نگار سن ۔ انہاں دے دو بھانجے وی سن : اک ڈراما نگار محمد تیمور تے دوسرے ناول نگار محمود تیمور سن ۔
عائشہ تیمور دا عقیدہ سی کہ فارسی ادب تے تطہیر دی بولی اے، جدوں کہ عربی زبان مذہب تے لوکاں دے لئی مستعمل اے۔[۵]
عائشہ تیمور دے والد ہمیشہ اپنی بیٹی نوں مناسب تعلیم مہیا کرنا چاہندے سن ۔[۶] عائشہ نے 1854ء وچ ترکی دے نامور شہر محمود بیہ السلامبولی توںاس وقت شادی کيتی جدوں اوہ محض 14 سال دتیاں سن، تے اوہ اپنے شوہر دے نال استنبول چلی گئياں۔ 1873ء وچ ، تیمور دی بیٹی توحیدہ دا نامعلوم بیماری توں انتقال ہوگیا۔[۷] اس دے بعد عائشہ دے والد دی وفات 1882ء وچ ہوئی، اس دے نیڑے ہی انہاں دے شوہر دی وفات 1885ء وچ ہوئی، جس دی وجہ توں اوہ مصر واپس چلی گئياں، جتھے انہاں نے اپنا تحریری کم دوبارہ شروع کيتا۔ انہاں دی نظماں وچ بیٹی دے لئی نوحہ گری جدید دور وچ اس صنف وچ بہترین کم سمجھیا جاندا اے۔[۶]
فعالیت پسندی
سودھواپنے شوہر تے بیٹی دی موت دے بعد، عائشہ نے اپنیاں تحریراں توں سوانیاں دے حقوق دی وکالت دی شروعات کیتی۔ انہاں دی تخلیقات مصر وچ اک سماجی و اقتصادی تبدیلی دے وقت سامنے آئیاں جتھے سوانیاں نوں احساس ہويا کہ انہاں نوں انہاں حقوق توں محروم رکھیا جارہیا اے جو اسلام نے انہاں نوں دتے نيں۔ عائشہ دا حوالہ "مصری نسائيت دی ماں" دے طور اُتے دتا جاندا اے۔
انہاں نے تعلیم دے لئی مہم چلانے، خیراندی کم کرنے تے نوآبادیات نوں چیلنج کرنے دے لئی ہور سوانیاں دانشوراں تے کارکناں دے نال کم کيتا۔ ایہ مصری نسائیت دے لئی ابتدائی نمو دا آغاز سی۔ [۸]
حوالے
سودھو- ↑ ۱.۰ ۱.۱ ۱.۲ ۱.۳ ۱.۴ full work available at URL: http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780195382075.001.0001/acref-9780195382075 — مدیر: Emmanuel K. Akyeampong تے Henry Louis Gates, Jr. — عنوان : Dictionary of African Biography — ناشر: اوکسفرڈ یونیورسٹی پریس
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ WomenWriters ID: https://womenwriters.rich.ru.nl/womenwriters/vre/persons/80eed0ae-0e40-4f87-9d89-8d47f288d210 — subject named as: 'Aisha 'Esmat al-Taymuriyya — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ Diamond Catalog ID for persons and organisations: https://opac.diamond-ils.org/agent/66153 — subject named as: عائشة عصمت بنت إسماعيل التيمورية، 1840‒1902
- ↑ Ghazoul, Ferial J. (2013). "Literature, Gender, and Nation-Building in Nineteenth-Century Egypt: The Life and Works of 'A'isha Taymur by Mervat F. Hatem" (in en). Journal of Middle East Women's Studies 9 (2): 108–110. doi:. ISSN 1552-5864.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ ۶.۰ ۶.۱ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےsis2لئی۔ - ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےWWHلئی۔ - ↑ Dahduli, Tasneem. "Aisha Taymur- Ottoman Era Poet and Feminist" (in en-US). https://web.archive.org/web/20180505153930/http://mosaicofmuslimwomen.com/2015/10/aisha-taymur-ottoman-era-poet-and-feminist/. Retrieved on 2018-04-16.
- عائشہ عصمت التیموریہ مصنف مصنفاں۔ اخذ کردہ بتریخ ستمبر 2007
- صنف تے سیاست وانڈا سی کراؤس، میڈیسٹ اینڈ این افریقہ انسائیکلوپیڈیا۔ اخذ کردہ بتریخ ستمبر 2007