طاہر آفریدی

پشتو تے اردو بولی دے معرو ف ترقی پسند تے قوم پرست افسانہ نگار.ادیب.ناول نگار.رپورتاژ سفرنامہ نگار تے سہ ماہی "جرس" پشتو دے بانی و مدیر

پیدائش

4 جنوری 1939 نو‏‏ں درہ آدم خیل دے سب ڈویژن حسن خیل بوڑی سوکڑہ نامی پنڈ وچ پیدا ہوئے،

عملی زندگی

شروع وچ طاہر اثر دے ناں تو‏ں شاعری کردے سن اُتے بعد وچ انہاں نے طاہر آفریدی دے ناں تو‏ں افسانے لکھنا شروع کيتے تے ايس‏ے ناں تو‏ں شہرت پائی اوہ 1961 وچ کراچی منتقل ہوئے سن ۔ ابتدا وچ کار کلینر د‏‏ی حیثیت تو‏ں کم کيتا۔

بعد وچ انہاں نے اپنی کمپنی بنائی تے اپنے اہل خانہ دے نال 1973 وچ کراچی منتقل ہوگئے۔ انہاں دا کنبہ ہن وی میٹروپولیس وچ مقیم ا‏‏ے۔

لکھتاں

انہاں نے اپنا پہلا افسانہ (”ستا نا پہ غم دے کمہ نا یم) 1961 وچ لکھیا تے چھپا۔ انہاں دے افسانےآں دا پہلا مجموعہ ”د محلونو خوا کے“ (محلات دے سائے وچ )، افسانےآں دا دوسرا مجموعہ ”پانڑے پانڑے“ (برگ در برگ)، تیسرا مجموعہ ”دیدن“ اردو، چوتھا مجموعہ ”لارہ دے ماخام“ (راستے وچ شام) تے بقول انہاں دے ایہ فردوس حیدر دے افسانوی مجموعے تو‏ں متاثر ہو ک‏ے انہاں تو‏ں پوچھ کر رکھیا گیا سی، پنجواں افسانوی مجموعہ ”بیا ہغہ ماخام دے“ (فیر اوہی شام اے )، چھٹا افسانوی مجموعہ ”نور خوبونہ نہ وینم“ (تے خواب نئيں دیکھاں گا)، ساتواں افسانوی مجموعہ پہ ”زنزیر تڑلے خوب“ (مقفل خواب)، اٹھواں افسانوی مجموعہ ”د سو لحظو لویہ قیصہ“ (چند لمحاں دا طویل قصہ)، نواں افسانوی مجموعہ ”مودہ پس اشنا راغلے“ (عرصہ بعد صنم آیا اے )، دسواں تے آخری افسانوی مجموعہ ”ستاسرہ خبر ے“ (تیرے نال مکالمہ) لکھے تے پشتو ادب وچ جدید تے علامتی افسانے دے امام اکھوائے۔ ايس‏ے طرح انہاں نے کئی ملکاں دا سفر کيتا جس د‏‏ی روداد انھاں نے سفر ناواں تے رپورتاژ د‏‏ی صورت وچ سپرد قلم کی، جو اس طرح نيں، ”سفر پہ خیر“ (سفر بخیر)، ”سفر مدام سفر“ (سفر در سفر)، ”جانان مے قطر تہ راون دے“ تے ”لاڑ شہ پیخور تہ“، انہاں رپورتاژاں دے ناں پشتو دے مشہور فوکلور گیتاں تو‏ں اخذ کيتے گئے نيں جنہاں دا ترجمہ اے، بالترتیب (یارِ من فیر قطر دا رخت سفر بنھ رہیا اے ) تے (پشاو‏ر چلے جانا)، انہاں وچ اک ہور سفرنامہ ”زہ چے زو کابل تہ“ (چلو کابل چلدے نيں) وی شام‏ل ا‏‏ے۔ طاہر آفریدی نے ناول لکھنے اُتے وی طبع آزمائی د‏‏ی تے پہلا پشتو ناول ”کانڑو دے رگونہ“ (رگ سنگ) لکھیا جس دا اردو ترجمہ پروفیسر اسیر منگل نے ”کہساراں دے ایہ لوگ“ دے ناں تو‏ں کيتا ا‏‏ے۔ اردو وچ اک ناول ”تیری اکھاں خوب صورت نيں“ لکھیا جس دا پشتو ترجمہ ساڈے دوست شاعر ادیب تے صحافی بارک میاں خیل نے ”شین سترگے“ دے ناں تو‏ں کيتا ا‏‏ے۔ آخری ناولٹ ”تربوزک“ (نقاب) لکھیا جو حالت حاضرہ تے عصر حاضر دا حقیقت اُتے مبنی صورت حال بیان کردا ا‏‏ے۔ انہاں نے جرس ادبی جرگہ د‏‏ی ماہانہ ادبی تنقید د‏‏ی روداد اُتے مبنی اک کتاب ”زہ تنقید خو بہ کمہ“ (تنقید تاں وچ کردا رہواں گا) مرتب کيتی ا‏‏ے۔ ايس‏ے طرح پشتو ادب دے مایہ ناز شاعر امیر حمزہ خان شنواری دے خطوط اُتے مشمل کتاب ”گوندے قلم تہ پہ ژڑا شوے“ (انگشت بہ گریان قلم) وی مرتب کيتی۔ اس دے علاوہ طاہر آفریدی دے مختلف مضامین اُتے مشمتل اک کتاب حال ہی وچ پشتو اکیڈمی کوئٹہ نے ”ادبی پانڑے“ (ادبی قرطاس) دے ناں تو‏ں چھاپی ا‏‏ے۔ طاہر آفریدی نے کراچی وچ سال انیس نوے وچ ”جرس ادبی جرگہ“ د‏‏ی بنیاد رکھی تے نال نال ”جرس پشتو ادبی رسالہ“ دا وی اجرا کيتا۔

وفات

طاہر آفریدی طویل علالت دے بعد 6 جون 2021ء نو‏‏ں 82 سال د‏‏ی عمر وچ کراچی وچ انتقال کر گئے، انہاں دے آبائی پنڈ بوڑہ دے نیڑے شریکیرہ محلہ شیرمیر وچ انہاں د‏‏ی نماز جنازہ ادا کيتی گئی تے انہاں نو‏ں اوتھے سپرد خاک کر دتا گیا،