صدیق اکبر
صدیق، یعنی بہت سچ بونے والا، جس دے منہ توں صرف سچائی ہی نکلے تے جھوٹھ کدی سرزد نہ ہوئے۔ قرآن وچ بعض انبیاء نوں اس لقب توں یاد کيتا گیا اے۔ صدیق اکبر دا لقب امام علی ابن ابی طالب علیہ السلام دے لئی مخصوص اے۔ رسول خدا صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے آپ صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نوں صدیق اکبر تے فاروق دا لقب دتا اے۔ صدیقہ تے صدیقہ کبریٰ سیدۃ النساء العالمین فاطمۃ الزہرا سلام اللہ علیہا دا لقب اے۔
لغت تے قرآن وچ سودھو
صدیقین تن افراد نيں: حبیب بن مری دجار (مومن آل یاسین)، تے حزقیل (مومن آل فرعون) تے علی بن ابی طالب کہ انہاں وچوں تیسرا سب توں برتر اے
"انا عبداللہ و اخو رسولہ و انا الصدّیق الاکبر لا یقولہا بعدی الا کاذب مفتر"۔
(ترجمہ: وچ خدا دا بندہ، رسول خدا دا بھائی تے صدیق اکبر ہون، میرے بعد کوئی وی ایسا سخن نئيں کہے گا، مگر ایہ کہ اوہ جھوٹھا ہوئے۔
صدیق دا جمع صدیقون تے صدیقین اے۔ صدیق مبالغہ دا صیفہ اے۔ جس شخص دے نال سچائی لازم و ملزوم دی طرح ہو یا جس دی رفتار اس دے کردار دی تصدیق کرے اسنوں صدیق کہیا جاندا اے۔ یا اک قول دے مطابق صدیق اس شخص نوں کہیا جاندا اے جس توں کدی جھوٹھ سرزد ہی نہ ہوئے۔ [۱] صدیق قرآن وچ مفرد دی صورت وچ چار بار تے جمع دی صورت وچ دو بار استعمال ہويا اے۔ [۲][۳] قرآن وچ حضرت ابراہیم [۴] تے حضرت ادریس [۵] نوں صدیق تے حضرت مریم نوں صدیقہ[۶] دے لقب توں یاد کيتا گیا اے۔ روایات وچ امام علی ابن ابی طالب علیہ السلام نوں صدیق [۷] تے حضرت فاطمہ زہراء(س) نوں صدیقہ یا صدیقہ کبریٰ دے لقب توں یاد کيتا گیا اے۔ [۸]
صدیقین دا مقام سودھو
راغب دے بقول فضیلت وچ پیغمبراں دے بعد صدیقین دا مقام اے۔ [۹] اہل تشیع حدیثی کتاباں وچ موجود بعض احادیث دے مطابق صدیقہ نوں صدیق دے علاوہ کوئی غسل نئيں دے سکدا۔ ايسے بنا اُتے امام علی ابن ابی طالب علیہ السلام نے حضرت فاطمہ(س) نوں تے حضرت عیسیٰ نے حضرت مریم نوں غسل دتا۔ [۱۰]
صدیق اکبر سودھو
شیعہ تے اہل سنت توں مروی احادیث وچ امام علی ابن ابی طالب علیہ السلام نوں صدیق اکبر دے عنوان توں یاد کيتا گیا اے تے ایہ لقب آپ صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نوں رسول خدا صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے دتا اے۔ [۱۱] اک روایت وچ رسول اکرم صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے علی ابن ابی طالبؑ، مومن آل فرعون تے حبیب نجار نوں صدیقین دا ناں دتا تے امام علی ابن ابی طالب علیہ السلام نوں انہاں سب توں بہتر قرار دتا۔ [۱۲]
اہل سنت دے منابع دے مطابق حدیث معراج وچ ایہ لقب ابوبکر نوں وی دتا گیا اے۔[۱۳]بعض نے کہیا اے کہ اوہ جاہلیت دے زمانے وچ اس لقب توں مشہور سن ۔[۱۴] البتہ اہل سنت دے بعض علماء اس حدیث نوں مردود قرار دیندے نيں۔ [۱۵] ابن جوزی نے اس حدیث نوں اپنی کتاب الموضوعات وچ ذکر کيتا اے۔ [۱۶]
شیعہ علماء نہ صرف اس گل نوں مسترد کردے نيں بلکہ اہل سنت دے منابع[۱۷] توں استناد کردے ہوئے اس گل دے معتقد نيں کہ صدیق تے فاروق دونے امام علی ابن ابی طالب علیہ السلام دے القابات وچوں نيں۔ خود امام علی ابن ابی طالب علیہ السلام نے وی اپنی خلافت دے دوران بصرہ دے منبر اُتے اس لقب نوں اپنے لئے استعمال کيتا اے۔ [۱۸]
متعلقہ صفحات سودھو
حوالے سودھو
- ↑ لسان العرب، ج۱۰، ص۱۹۳-۱۹۴
- ↑ المعجم المفہرس، ص۴۰۶
- ↑ نساء، آیہ۶۹
- ↑ سورہ مریم، آیہ ۴۱: وَ اذْکُرْ فِی الْکِتابِ إِبْراہیمَ إِنَّہُ کانَ صِدِّیقاً نَبِیا
- ↑ مریم، آیہ۵۶: وَ اذْکُرْ فِی الْکِتابِ إِدْریسَ إِنَّہُ کانَ صِدِّیقاً نَبِیا۔
- ↑ مائدہ، آیہ ٧۵: مَا الْمَسیحُ ابْنُ مَرْیمَ إِلاَّ رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِہِ الرُّسُلُ وَ أُمُّہُ صِدِّیقَۃٌ
- ↑ کاشانی، ص۳۴۲؛ صدوق، الامالی، ص۲٧۴؛ صدوق، مسندالرضا، ج۲، ص9
- ↑ ابن شہرآشوب، ج۳، ص۱۳۳؛ امالی، شیخ صدوق، ص۶۶۸
- ↑ لمفردات، ص۲۲٧؛ ریاض السالکین، ج۵، ص۳۳۳
- ↑ افی، ج۳، ص۱۵۹؛ شیخ طوسی، رہتل، ج۱، ص۴۴۰؛ وسائل الشیعہ، ج۲، ص۵۳۰
- ↑ کاشانی، ص۳۴۲؛ صدوق، الامالی، ص۲٧۴؛ صدوق، مسندالرضا، ج۲، ص۹، کنزالعمال، ج۱۱، ص۶۱۶؛ کشف الغمہ، ج۲، ص۱۲؛ المناقب، ابن شہر آشوب، ج۲، ص۲۸۶؛ ابن کثیر، ج۱، ص۴۳۱؛ ابن ابی شیبہ، ج٧، ص۴۹۸؛ ابن ابی الحدید، ج۱۳، ص۲۰۰؛ طبرانی، ج۶، ص۲۶۹
- ↑ بن مغازلی، ص۲۰۰؛ کنزالعمال، ج۱۱، ص۶۰۱
- ↑ ابن قتیبہ، ص۱۶٧؛ ابن اثیر، اسدالغابہ، ج۳، ص۲۰۶؛ ابن سعد، ج۳، ص۱٧۰
- ↑ دروزہ، ص۲۶
- ↑ متقی ہندی، کنزالعمال، ج۱۳، ص۲۳۶؛ ذہبی، میزان الاعتدال، ج۱، ص۵۴۰؛ ابن حبان، المجروحین، ج۲، ص۱۱۶
- ↑ ابن جوزی، ج۱، ص۳۲٧
- ↑ بلاذری، انساب، ج۲، ص۱۴۶؛ ابن قتیبہ، ص۱۶۹؛ طبری، تریخ، ج۲، ص۳۱۰؛ ابن ماجہ، ج۱، ص۴۴؛ نسائی، ص۲۱-۲۲؛ جوینی، ج۱، ص۱۴۰، ۲۴۸؛ ابن ابی الحدید، ج۱۳، ص۲۲۸؛ ابن کثیر، ج۳، ص۲۶؛ سیوطی، الجامع، ج۲، ص۵۰
- ↑ عاملی، ج۲، ص۲۶۳-۲٧۰؛ امینی، ج۲، ص۳۱۲-۳۱۴