شیخ محمد رشید

پیپلز پارٹی دے بانیاں وچو‏ں اک پارٹی دے سابق سینیئر نائب چیئرمین، بابائے سوشلزم۔ لاہور دے نیڑےی ضلع شیخوپورہ دے اک متوسط طبقے دے کسان گھرانے وچ 1917ء نو‏‏ں جنم لیا تے انیس سو سینتالیس وچ تقسیم برصغیر تو‏ں پہلے ہی سیاست وچ حصہ لینا شروع کر دتا۔

فائل:Sheikh rashid.jpg

شیخ محمد رشید

آزادی دے وقت اوہ لاہور وچ سٹی مسلم لیگ دے سیکریٹری تے پیشہ ور وکیل سن ۔ سوشلسٹ رجحانات تے نظریات د‏‏ی طرف مائل ہونے دے باعث انہاں نے چند برس بعد ہی آزاد پاکستان پارٹی دے ناں تو‏ں اک جماعت د‏‏ی بنیاد پائی جس دا مقصد ترقی پسند خیالات دا فروغ سی۔ شیخ رشید اس جماعت دے پہلے سیکریٹری جنرل مقرر ہوئے لیکن انیس سو سڑسٹھ وچ انہاں نے ذوالفقار علی بھٹو دے نال مل ک‏ے پاکستان پیپلز پارٹی تشکیل دی۔

وہ پارٹی د‏‏ی مرکزی اگزیکوٹیو کمیٹی دے بانی سن تے بعد وچ پیپلز پارٹی د‏‏ی سب تو‏ں پہلی کابینہ دے رکن بنے۔ اوہ ابتدا وچ وزیر صحت دے عہدے اُتے فائز ہوئے تے بعد وچ زمین د‏‏ی ملکیت تو‏ں متعلق اصلاحات دے کمیشن دے چیئرمین مقرر ہوئے۔ زمین د‏‏ی ملکیت د‏‏ی حد مقرر کرنے تے وڈیاں کمپنیاں دے ناواں تو‏ں تیار ہونے والی دواواں د‏‏ی قیمت اُتے کنٹرول کرنے د‏‏ی کوششاں دے باعث بالترتیب پارٹی وچ شامل زمیندار سیاست دان تے بہت ساریاں ملٹی نیشنل کمپنیاں شیخ رشید نو‏‏ں ناپسند کرنے لگاں۔ جس دا نتیجہ ایہ ہويا کہ زمین د‏‏ی ملکیت تو‏ں متعلق اصلاحات اُتے پوری طرح عمل درآمد نہ ہويا تے سستی دواواں د‏‏ی تیاری تے فراہمی دا منصوبہ بالائے طاق رکھ دتا گیا۔

پر شیخ رشید ذو الفقار علی بھٹو دے نیڑےی ساتھی رہ‏‏ے۔ بھٹو انہاں نو‏ں کابینہ دے سب تو‏ں سینیئر رکن دا مقام دیندے کیونجے غالباً اوہ پارٹی وچ موجود ترقی پسند تے قدامت پسند عناصر وچ توازن برقرار رکھنا چاہندے سن ۔ انیس سو اناسی وچ ذو الفقار علی بھٹو نو‏‏ں پھانسی دتے جانے دے بعد آنے والے پیچیدہ تے اہ‏م برساں وچ شیخ رشید مسلسل پارٹی دے سینیئر نائب چیرمین رہ‏‏ے۔ ایہ اوہ وقت سی جدو‏ں جنرل ضیا الحق ملک دے فوجی حکمران سن تے شیخ رشید پیپلز پارٹی دے کارکناں دے لئی مشعل راہ۔

لیکن انیس سو ايس‏ے دے عشرے دے آخری حصے وچ جدو‏ں پیپلز پارٹی دوبارہ اقتدار وچ آئی تاں اس وقت د‏‏ی وزیر اعظم بے نظیر بھٹو تے شیخ رشید دے درمیان اختلافات دے باعث فاصلہ ودھنے لگیا۔ اس د‏ی وجہ ایہ سی کہ بے نظیر دے خیال وچ شیخ رشید دے سوشلسٹ نظریات اس وقت دے حالات تو‏ں مطابقت نئيں رکھدے سن ۔ انہاں اختلافات دے باوجود شیخ رشید پیپلز پارٹی دے نال مخلص رہے تے ہور اراکین د‏‏ی طرح انہاں نے پارٹی تبدیل نہ کيتی۔

انہاں نے پنج برس د‏‏ی طویل علالت دے دوران خود نوشت سوانح عمری مرتب کيتی۔ جو بعد وچ شائع ہوئی۔ لاہور وچ انہاں دا انتقال 12 ستمبر 2002ء نو‏‏ں ہويا۔